الأحد، 24 أبريل 2011
شاعیر و زانای ئایینی كورد قازی ڕه‌شاد موفتی
شاعیر و زانای ئایینی كورد و كه‌سایه‌تی ناودار و كوردستان قازی ڕه‌شاد موفتی كوڕی محه‌مه‌د موفتی كوڕی مه‌لا عوسمان كوڕی مه‌لا ئه‌بوبكر ئه‌فه‌ندی ناسراو به (كچوك مه‌لا) له‌ساڵی “1915″دا له بنه‌ماڵه‌یه‌كی ناوداری ئایینی له قه‌ڵای دێرینی هه‌ولێر چاوی ژیانی هه‌ڵهێناوه.
له‌ته‌مه‌نی حه‌وت ساڵان خراو‌‌ه‌ته به‌رخوێندن و له قوتابخانه‌ی سه‌ره‌تایی هه‌ولێر و تا پۆلی شه‌شه‌می خوێندووه، ئینجا له مزگه‌وتی گه‌وره‌ی قه‌ڵات لای باوكی وانه‌ی نه‌حوو و سه‌رف مه‌نتیق و به‌یان و ڕه‌وانبێژی و فێقهـ و ئووسووڵ و ته‌فسیری خوێندنه‌ووه و له‌ساڵی “1934″دا چووه‌ته میسر و دووساڵ له ئه‌زهه‌ر خوێندوویه‌تی و بڕوانامه‌ی ئه‌هلیه‌تی وه‌رگرتووه و له‌ساڵی “1936″دا گه‌ڕاو‌ه‌ته‌وه هه‌ولێر و خوێندنی ئاینی له‌لای محه‌مه‌د ئه‌فه‌ندی موفتی باوكی ته‌واو كردووه مۆڵه‌تی زانستی لێوه‌ر گرتووه.
ڕه‌شاد ئه‌فه‌ندی له زنجیره‌كان وانه گوتنه‌وه “مه‌لا ئه‌فه‌ندی”ی ئامۆزای باوكی ئاماده بووه و سوودێكی زۆری لێ وه‌رگرتووه و له ساڵی “1944″دا كاری وانه گوتنه‌وه‌ی پێش نوێژی و وتاری نوێژی هه‌ینی مزگه‌وتی گه‌وره‌ی قه‌ڵای پێ سپێردراوه و له‌پاش ئه‌م ئه‌ركه ئاینیانه‌ش له‌ساڵی “1956″دا كراوه به قازی دادگای كه‌ركووك و له ساڵی “1957″دا بۆ شاری سلێمانی گوێزراوه‌ته‌وه، له‌هه‌مان ساڵیشدا گوێزراوه‌ته‌وه بۆ دادگای شه‌رعی هه‌ولێر و دوای بیست و یه‌ك ساڵ خزمه‌تی شه‌ریعه‌ت له‌ساڵی “1978″دا خانه‌نشین كراوه.
به‌ر له‌وه‌ی له كاردا بێت كراوه به‌ئه‌ندامی ئه‌نجوومه‌نی زانایانی شاری هه‌ولێر و كه خانه‌نشین كراوه، سه‌رۆكایه‌تی ئه‌و ئه‌نجوومه‌نه‌ی هه‌رپێ سپێردراوه. ڕه‌شاد موفتی یه‌كه‌مین وتارخوێن بووه له‌شاری هه‌ولێر وتاری ڕۆژانی هه‌ینی به‌زمانی كوردی بخوێنێته‌وه، كه جاران به زمانی عه‌ره‌بی ده‌خوێنرایه‌وه.
تا ئه‌و ڕۆژه‌ی ماڵئاوایی له‌ژیان كرد، هه‌موو ڕۆژانی هه‌ینی له مزگه‌وتی گه‌وره‌ی قه‌ڵات وتاری هه‌ینی به‌شانازییه‌وه به‌زمانی كوردی ده‌خوێنده‌وه.
ڕه‌شاد موفتی نووسه‌ر و شاعیر
مامۆستا ڕه‌شاد موفتی نووسه‌رێكی لێهاتووی كورد و شاعیرێكی به‌توانا و به‌پێی ئه‌و چوارده‌وه‌ری كه تێدا په‌روه‌رده ببوو، ڕێبازێكی ئایینی له هۆنراوه نوسیندا گرتبوو.
هۆنراوه‌ی ئاینی
مامۆستا ڕه‌شاد موفتی كه‌ده‌یبینی مه‌ولودنامه‌ی پێغه‌مبه‌ر (د.خ) به‌زمانی عه‌ره‌بی یان توركی ده‌خوێندرێته‌وه، له ڕوو هه‌ستی نه‌ته‌وه‌ییه‌وه هه‌ستا مه‌ولوودنامه‌یه‌كی به‌زمانی كوردی هۆنیه‌وه، تاكو هه‌موو كوردێك تێیبگه‌ن و له‌سه‌ره‌تاكه‌ی ئه‌و كاره وێژه‌ییه ئایینه‌یدا ده‌ڵێ:
به‌و زمانی كوردییه شیرین زمان
به‌حسی گه‌وره‌ی هه‌ردوو عاله‌م كه‌م به‌یان
یان نه‌ڵێن كوردی نیه مه‌دحی نه‌بێ
من وه‌هام نووسی كه‌كه‌س قه‌دحی نه‌بێ
ڕۆژ و شه‌و زۆرم ده‌كرد فیكر و خه‌یاڵ
مه‌ولیدی كوردی بنوسم بێ مسال
به‌حسیی پێغه‌مبه‌ر بكه‌م بۆ ئۆممه‌تی
تابنێرێ بۆ هه‌موو، خوا ڕه‌حمه‌تی!
هۆنراوه‌ی ستایش
ڕه‌شاد ئه‌فه‌ندی هه‌روه‌ك له هۆنراوه‌ی ئاینی به‌توانا بوو، له هۆنراوه‌ی ستایشیش ده‌ست ڕۆیشتوو بووه.
ڕه‌شاد ئه‌فه‌ندی له ستایشی (جه‌بار ئاغای كانی)ی شاعیردا ده‌ڵێت:
كانی له‌به‌ر ئه‌شعاری سوخه‌ن سه‌نج و ئه‌دیبه
قه‌ولی هه‌موو پڕ له‌زه‌ت و زۆر خۆش و له‌بیبه!!
هه‌ر شیعری ێ كه ده‌یڵێت و ده‌یخوێنێته‌وه بۆ خه‌ڵق
گوێ ده‌گرن و ده‌یلێنه‌وه شیعرێكی عه‌ریبه!
دیسانه‌وه موفتی له‌یادی كۆچی دوایی (كانی)ی شاعیردا ئه‌م هۆنراوه‌یه‌ی خواره‌وه له كۆڕێكی یه‌كێتی نووسه‌رانی كورد – لقی هه‌ولێر خوێنده‌وه، كه بۆ یادی كۆچی دوایی (كانی)ی شاعیر سازیان كردبوو.
بیر له مێژووی كۆچی شاعیر واجبی ئنسانیته
با له بۆ هه‌مووی بنێرین فاتیحه‌ی ڕه‌حما نیه
كۆڕه‌كه‌ی ئیمرۆكه‌مان و بۆ شاعیرێكه زۆر به‌ناو
جه‌بری نه‌فسی شیعره و جه‌ببارو ته‌خه‌لووس (كانی)یه
وه‌ك چیا بوو هیمه‌تی، نه‌فسێكی زۆر به‌رزی هه‌بوو
ڕۆحی نوا له‌و كۆڕه‌یه، جیسمی ئه‌گه‌ر چی فانیحه!
شاعیرێكی كورد بوو، كورد په‌روه‌ر وه‌كو ئه‌م كه‌م هه‌بوو
قسه‌كانی نه‌سته‌قی زار شاهیدی و جیدا نیه!
باوك و باپیر و عه‌شیره‌ت باله‌لایه‌ك ندابێن
گه‌وره‌یی هه‌ركه‌س به‌عیلم و خزمه‌تی مه‌یدانییه
ڕه‌شاد ئه‌فه‌ندی موفتی له‌گه‌ڵ دامه‌زراندنی یه‌كێتی نووسه‌رانی كورد له‌ساڵی “1970″دا بووه ئه‌ندامێكی چالاكی ئه‌م ڕێكخراوه وێژه‌ییه‌ی كورد و له‌ساڵی “1973″شدا كرایه ئه‌ندامی یاریده‌ده‌ری كۆڕی زانیاریی كورد له به‌غدا و دوای خزمه‌تێكی زۆری ئاین و وێژه و زمانی كوردی له ته‌مه‌نی “77″ساڵیدا له ڕۆژی شه‌ممه‌ی ڕێكه‌وتی “12″ی ئه‌یلوولی “1992″دا له شاری هه‌ولێر كۆچی دوایی كرد و به‌ڕێزێكی زۆره‌وه ته‌رمی پیرۆزی له گۆڕستانی بنه‌مه‌ڵه‌كه‌یان له (باداوه)ی هه‌ولێر به‌خاك سپارد.
له‌ته‌مه‌نی حه‌وت ساڵان خراو‌‌ه‌ته به‌رخوێندن و له قوتابخانه‌ی سه‌ره‌تایی هه‌ولێر و تا پۆلی شه‌شه‌می خوێندووه، ئینجا له مزگه‌وتی گه‌وره‌ی قه‌ڵات لای باوكی وانه‌ی نه‌حوو و سه‌رف مه‌نتیق و به‌یان و ڕه‌وانبێژی و فێقهـ و ئووسووڵ و ته‌فسیری خوێندنه‌ووه و له‌ساڵی “1934″دا چووه‌ته میسر و دووساڵ له ئه‌زهه‌ر خوێندوویه‌تی و بڕوانامه‌ی ئه‌هلیه‌تی وه‌رگرتووه و له‌ساڵی “1936″دا گه‌ڕاو‌ه‌ته‌وه هه‌ولێر و خوێندنی ئاینی له‌لای محه‌مه‌د ئه‌فه‌ندی موفتی باوكی ته‌واو كردووه مۆڵه‌تی زانستی لێوه‌ر گرتووه.
ڕه‌شاد ئه‌فه‌ندی له زنجیره‌كان وانه گوتنه‌وه “مه‌لا ئه‌فه‌ندی”ی ئامۆزای باوكی ئاماده بووه و سوودێكی زۆری لێ وه‌رگرتووه و له ساڵی “1944″دا كاری وانه گوتنه‌وه‌ی پێش نوێژی و وتاری نوێژی هه‌ینی مزگه‌وتی گه‌وره‌ی قه‌ڵای پێ سپێردراوه و له‌پاش ئه‌م ئه‌ركه ئاینیانه‌ش له‌ساڵی “1956″دا كراوه به قازی دادگای كه‌ركووك و له ساڵی “1957″دا بۆ شاری سلێمانی گوێزراوه‌ته‌وه، له‌هه‌مان ساڵیشدا گوێزراوه‌ته‌وه بۆ دادگای شه‌رعی هه‌ولێر و دوای بیست و یه‌ك ساڵ خزمه‌تی شه‌ریعه‌ت له‌ساڵی “1978″دا خانه‌نشین كراوه.
به‌ر له‌وه‌ی له كاردا بێت كراوه به‌ئه‌ندامی ئه‌نجوومه‌نی زانایانی شاری هه‌ولێر و كه خانه‌نشین كراوه، سه‌رۆكایه‌تی ئه‌و ئه‌نجوومه‌نه‌ی هه‌رپێ سپێردراوه. ڕه‌شاد موفتی یه‌كه‌مین وتارخوێن بووه له‌شاری هه‌ولێر وتاری ڕۆژانی هه‌ینی به‌زمانی كوردی بخوێنێته‌وه، كه جاران به زمانی عه‌ره‌بی ده‌خوێنرایه‌وه.
تا ئه‌و ڕۆژه‌ی ماڵئاوایی له‌ژیان كرد، هه‌موو ڕۆژانی هه‌ینی له مزگه‌وتی گه‌وره‌ی قه‌ڵات وتاری هه‌ینی به‌شانازییه‌وه به‌زمانی كوردی ده‌خوێنده‌وه.
ڕه‌شاد موفتی نووسه‌ر و شاعیر
مامۆستا ڕه‌شاد موفتی نووسه‌رێكی لێهاتووی كورد و شاعیرێكی به‌توانا و به‌پێی ئه‌و چوارده‌وه‌ری كه تێدا په‌روه‌رده ببوو، ڕێبازێكی ئایینی له هۆنراوه نوسیندا گرتبوو.
هۆنراوه‌ی ئاینی
مامۆستا ڕه‌شاد موفتی كه‌ده‌یبینی مه‌ولودنامه‌ی پێغه‌مبه‌ر (د.خ) به‌زمانی عه‌ره‌بی یان توركی ده‌خوێندرێته‌وه، له ڕوو هه‌ستی نه‌ته‌وه‌ییه‌وه هه‌ستا مه‌ولوودنامه‌یه‌كی به‌زمانی كوردی هۆنیه‌وه، تاكو هه‌موو كوردێك تێیبگه‌ن و له‌سه‌ره‌تاكه‌ی ئه‌و كاره وێژه‌ییه ئایینه‌یدا ده‌ڵێ:
به‌و زمانی كوردییه شیرین زمان
به‌حسی گه‌وره‌ی هه‌ردوو عاله‌م كه‌م به‌یان
یان نه‌ڵێن كوردی نیه مه‌دحی نه‌بێ
من وه‌هام نووسی كه‌كه‌س قه‌دحی نه‌بێ
ڕۆژ و شه‌و زۆرم ده‌كرد فیكر و خه‌یاڵ
مه‌ولیدی كوردی بنوسم بێ مسال
به‌حسیی پێغه‌مبه‌ر بكه‌م بۆ ئۆممه‌تی
تابنێرێ بۆ هه‌موو، خوا ڕه‌حمه‌تی!
هۆنراوه‌ی ستایش
ڕه‌شاد ئه‌فه‌ندی هه‌روه‌ك له هۆنراوه‌ی ئاینی به‌توانا بوو، له هۆنراوه‌ی ستایشیش ده‌ست ڕۆیشتوو بووه.
ڕه‌شاد ئه‌فه‌ندی له ستایشی (جه‌بار ئاغای كانی)ی شاعیردا ده‌ڵێت:
كانی له‌به‌ر ئه‌شعاری سوخه‌ن سه‌نج و ئه‌دیبه
قه‌ولی هه‌موو پڕ له‌زه‌ت و زۆر خۆش و له‌بیبه!!
هه‌ر شیعری ێ كه ده‌یڵێت و ده‌یخوێنێته‌وه بۆ خه‌ڵق
گوێ ده‌گرن و ده‌یلێنه‌وه شیعرێكی عه‌ریبه!
دیسانه‌وه موفتی له‌یادی كۆچی دوایی (كانی)ی شاعیردا ئه‌م هۆنراوه‌یه‌ی خواره‌وه له كۆڕێكی یه‌كێتی نووسه‌رانی كورد – لقی هه‌ولێر خوێنده‌وه، كه بۆ یادی كۆچی دوایی (كانی)ی شاعیر سازیان كردبوو.
بیر له مێژووی كۆچی شاعیر واجبی ئنسانیته
با له بۆ هه‌مووی بنێرین فاتیحه‌ی ڕه‌حما نیه
كۆڕه‌كه‌ی ئیمرۆكه‌مان و بۆ شاعیرێكه زۆر به‌ناو
جه‌بری نه‌فسی شیعره و جه‌ببارو ته‌خه‌لووس (كانی)یه
وه‌ك چیا بوو هیمه‌تی، نه‌فسێكی زۆر به‌رزی هه‌بوو
ڕۆحی نوا له‌و كۆڕه‌یه، جیسمی ئه‌گه‌ر چی فانیحه!
شاعیرێكی كورد بوو، كورد په‌روه‌ر وه‌كو ئه‌م كه‌م هه‌بوو
قسه‌كانی نه‌سته‌قی زار شاهیدی و جیدا نیه!
باوك و باپیر و عه‌شیره‌ت باله‌لایه‌ك ندابێن
گه‌وره‌یی هه‌ركه‌س به‌عیلم و خزمه‌تی مه‌یدانییه
ڕه‌شاد ئه‌فه‌ندی موفتی له‌گه‌ڵ دامه‌زراندنی یه‌كێتی نووسه‌رانی كورد له‌ساڵی “1970″دا بووه ئه‌ندامێكی چالاكی ئه‌م ڕێكخراوه وێژه‌ییه‌ی كورد و له‌ساڵی “1973″شدا كرایه ئه‌ندامی یاریده‌ده‌ری كۆڕی زانیاریی كورد له به‌غدا و دوای خزمه‌تێكی زۆری ئاین و وێژه و زمانی كوردی له ته‌مه‌نی “77″ساڵیدا له ڕۆژی شه‌ممه‌ی ڕێكه‌وتی “12″ی ئه‌یلوولی “1992″دا له شاری هه‌ولێر كۆچی دوایی كرد و به‌ڕێزێكی زۆره‌وه ته‌رمی پیرۆزی له گۆڕستانی بنه‌مه‌ڵه‌كه‌یان له (باداوه)ی هه‌ولێر به‌خاك سپارد.
الأربعاء، 30 مارس 2011
(ابن باز ) و (ابن عثیمین )
پرسیارى ئه‌وه له هه‌ردوو زاناى وهابی 
كرا كه ئایا خودا سیبه‌رى هه‌یه‌ه كه هه‌روه‌ك له فه‌رمووده‌ى (یوم لا ظل الا ظله) دا هاتووه له وه‌لامدا :
یه‌كه‌م ابن باز :
به‌ڵێ ، هه‌روه‌ك چۆن له‌فه‌رمووده‌كه‌دا هاتووه، وه‌له‌هه‌ندێ ریوایه‌تدا (في ظل عرشه ) هاتووه، به‌ڵام له‌هه‌ردوو صحیحه‌كه‌دا (فی ظله ) هاتووه، خودا سێبه‌ری هه‌یه!!!، كه‌شایسته‌ى ئه‌وه ، نازانین چۆنیه‌تیه‌كه‌ى ، هه‌ر وه‌ك هه‌موو سیفه‌ته‌كنى تر .
ئه‌وه‌ش لینكى وه‌لاَمه‌كه‌ى :
دووه‌م : ابن عثیمین : كه له شرحی ریاض الصالحین ئه‌و فه‌رمووده‌یه شرح ده‌كا و ده‌لێ :
مه‌به‌ست له (ظل) لیره‌دا سێبه‌ریكه كه خوداى گه‌وره دروستى ده‌كات و هه‌رچه‌نده له به‌نده‌كانى بیه‌وێ له‌ژێر ئه‌و سێبه‌ره‌دا ده‌نێ وه ماناى (ظل) سێبه‌رى خوداى گه‌وره نى یه ، چونكه خودا رووناكى و نورى ئاسمانه‌كان و زه‌وى یه ، وه ناشكرێ كه خوا سێبه‌رى له رِۆژ هه‌بێت و رۆژ له‌سه‌رى بێت و ئه‌ویش له‌نێوان رۆژ و درووستكراوه‌كانى بیت ، وه ئه‌وى به‌و جۆره تێبگات گێل و نه‌زانه و له كه‌ر (گوىَ درێژ) نه‌زانتره ، چونكه ناكرێ خوداى گه‌وره نزمتر بێت له هیچ كام له درووست كراوه‌كانى ، خودا (العلی الأعلى) یه‌و رووناكى و نورى ئاسمانه‌كان و زه‌ویشه .
ئه‌وه‌ش لینكى شرحةكه :
له‌وه‌وه تێگه‌یشتین له ابن عثیمین كه ابن بازى بێ كه‌ره به‌لكوو نه‌زانتریش له كه‌ر
كرا كه ئایا خودا سیبه‌رى هه‌یه‌ه كه هه‌روه‌ك له فه‌رمووده‌ى (یوم لا ظل الا ظله) دا هاتووه له وه‌لامدا :
یه‌كه‌م ابن باز :
به‌ڵێ ، هه‌روه‌ك چۆن له‌فه‌رمووده‌كه‌دا هاتووه، وه‌له‌هه‌ندێ ریوایه‌تدا (في ظل عرشه ) هاتووه، به‌ڵام له‌هه‌ردوو صحیحه‌كه‌دا (فی ظله ) هاتووه، خودا سێبه‌ری هه‌یه!!!، كه‌شایسته‌ى ئه‌وه ، نازانین چۆنیه‌تیه‌كه‌ى ، هه‌ر وه‌ك هه‌موو سیفه‌ته‌كنى تر .
ئه‌وه‌ش لینكى وه‌لاَمه‌كه‌ى :
دووه‌م : ابن عثیمین : كه له شرحی ریاض الصالحین ئه‌و فه‌رمووده‌یه شرح ده‌كا و ده‌لێ :
مه‌به‌ست له (ظل) لیره‌دا سێبه‌ریكه كه خوداى گه‌وره دروستى ده‌كات و هه‌رچه‌نده له به‌نده‌كانى بیه‌وێ له‌ژێر ئه‌و سێبه‌ره‌دا ده‌نێ وه ماناى (ظل) سێبه‌رى خوداى گه‌وره نى یه ، چونكه خودا رووناكى و نورى ئاسمانه‌كان و زه‌وى یه ، وه ناشكرێ كه خوا سێبه‌رى له رِۆژ هه‌بێت و رۆژ له‌سه‌رى بێت و ئه‌ویش له‌نێوان رۆژ و درووستكراوه‌كانى بیت ، وه ئه‌وى به‌و جۆره تێبگات گێل و نه‌زانه و له كه‌ر (گوىَ درێژ) نه‌زانتره ، چونكه ناكرێ خوداى گه‌وره نزمتر بێت له هیچ كام له درووست كراوه‌كانى ، خودا (العلی الأعلى) یه‌و رووناكى و نورى ئاسمانه‌كان و زه‌ویشه .
ئه‌وه‌ش لینكى شرحةكه :
له‌وه‌وه تێگه‌یشتین له ابن عثیمین كه ابن بازى بێ كه‌ره به‌لكوو نه‌زانتریش له كه‌ر
(إجْماع)ی زانایانی ئیسلام
الشيخ عبدالله الهرتلي
(إجْماع): ڕێككەوتنی گشت زانا (مُجْتَهِد)ەكانی ئیسلامە، لە سەر بڕیارێكی شەریعەتی ئیسلام-كە لە قوڕئان، یان لە حەدیس دەریان هێناوە- دەربارەی ڕوداوێك لە كاتێكدا
لە كاتەكانی دوای وەفاتی پێغەمبەرصلى الله عليه وسلم.
جا ئەگەر هاتو (اِجْماع) لە سەر بڕیارێكی شەریعەتی ئیسلام بەسترا، واجبە گشت موسڵمانێك ڕەفتاری پێ‌بكاو هیچ زانایەكی (مُجْتَهِدِ)ش بۆی دروست نیە دەستكاری (اجماع) بكاو (فتوا) بە پێچەوانەی (اجماع) دەربكا، كەواتە: شوێنكەوتنی ئەم جۆرە زانایە گومڕابوون‌و سەرلێشێوانە، چونكە خوای گەورە هەڕەشە ئەكاو ئەفەرموێ:
[ۆمَنْ یُشاقِقِ الرَّسُوڵ مِنْ بَعْدِ ماتَبَیَّنَ ڵهُ الْهُدَی ۆێتَّبِعْ غَیْرَ سَبیلِ الْمُۆْمِنین نُۆلِّهِ ماتَۆلّی ۆنُصْلِهِ جَهَنَّمَ ۆسائَتْ مَصِیراً] هەر كەسێك دژایەتی ڕێبازی پێغەمبه رصلى الله عليه وسلم بكا پاش ئەوەی ڕێگای ڕاستی بۆ ڕوون بۆوەو جگە لە ڕێگەی ئیمانداران شوێن ڕێگەیەكیتر بكەوێ، ئێمە دەیدەینە دەست ڕێبازەكەی خۆیو دەیبەینە دۆزەخ كە خراپترین شوێنە.
ئیمامی(الشافعی) بەم ئایەتە بەڵگەی هێناوەتەوە لە سەر (اجماع). بڕوانە (تفسیراڵایە (115) سورە النسا‌ء) لە تەفسیری (القرطبی)و (الفخرالرازی)و (اڵالوسی).
جا لە بەر ئەوەی خوایگەورە لەو ئایەتەدا، سزای دژایەتیپێغەمبەرو دژایەتی (اجماع)ی بە یەك جۆر داناوە، پێغەمبەر ئەفەرموێ: [عَڵیْكُمْ بِالْجَماعَەِ ۆإِیّاكُمْ ۆالْفُرْقَەَ فَإِنَّ الشَّيطانَ مَعَ الْواحِدِ ۆهُۆ مِنَ اْلإِپْنَیْنِ أَبْعَدُ، مَنْ أَرادَ بَحْبُوحَەَالْجَنَّەِ فَلْێلْزَمِ الْجَمَاعَەَ]
رواه الترمذی بسند صحیح، واتە: پێویستە ئێوە هەر لەگەڵ كۆمەڵادا بن، ئاگاداری خۆتان بن لە پەرتەوازەو تاكڕەوی، چونكە شەیتان لەگەڵا یەك كەسدایەو لە دووكەسان دوورترە، هەر كەسێك ناوەندی بەهەشتی ئەوێ، پێویستە هەر لەگەڵا كۆمەڵدا بێ.
ئینجا بزانە: (اجماع)ی ئەم چوار مەزهەبەی(أَهْلِ السُّنَّە) بەڵگەیەكی شەریعەتیئیسلامە، كەوابو: دروست نیە لەم چوار مەزهەبە لابدەین، چونكە ئەم چوار مەزهەبە لە سەدەكانی
(السَّلفِ الصّالِح)دا دامەزراون‌و بە (اجماع)ی زانایانی(السَّڵف) متمانەیان پێ‌كراوە، پێغەمبەریش صلى الله عليه واله وسلم شاهیدیی بۆ داون‌و ئەفەرموێ: [خَیْرُ أُمَّتِی قَرْنِی پُمَّ الَّذینَ ێلُونَهُمْ پُمَّ الَّذِینَ ێلُونَهُمْ] رواه البخاری ومسلم، واتە: چاكترینی ئۆممەتم سەدەی خۆمە، ئینجا سەدەی دوای ئەوان، ئینجا سەدەی دوای ئەوان.
ئیمام (ابن الصلاح) دەفەرموێ: (بە (إجماع)ی زانایانیئیسلام دروست نیە مرۆڤ (تَقْلید)ی هیچ كەسێك بكا-جگە لەم چوار ئیمامەی سەر مەزهەب-: نە بۆ دادكردن‌و نە بۆ (فتوا)دان).
هەروەها ئیمامی(السُّبْكی) ئەفەرموێ: (دژایەتی ئەم چوار مەزهەبە وەك دژایەتی (إجماع) وایە). بڕوانە (بغیەالمسترشدین) ل(8)و (تحفەالمحتاج)ب(10) ل(144-14).
[ ئاگاداری ]: ئیمامی (النواوی) دەفەرموێ: (مَتَی خاڵفَ خَبَرُاْڵاحادِ نَصَّ الْقُرْأنِ أَوْ إِجْماعاً ۆجَبَ تَرْكُ ظاهِڕه) هەركاتێك حەدیسی(ێ‌حاد) دژایەتی لەگەڵا دەققی قوڕئان، یان لەگەڵا (إجماع) هەبو، واجبە واز لە واتەی ئاشكرای حەدیسەكە بهێندرێ. (واتە: واجبە: واتەی حەدیسی(صحیح) لەگەڵا (قرێ‌ن)و (اجماع)دا بگونجێندرێ). بڕوانە:
(المجموع شرح المذهب)ب(4) ل(342
(إجْماع): ڕێككەوتنی گشت زانا (مُجْتَهِد)ەكانی ئیسلامە، لە سەر بڕیارێكی شەریعەتی ئیسلام-كە لە قوڕئان، یان لە حەدیس دەریان هێناوە- دەربارەی ڕوداوێك لە كاتێكدا
لە كاتەكانی دوای وەفاتی پێغەمبەرصلى الله عليه وسلم.
جا ئەگەر هاتو (اِجْماع) لە سەر بڕیارێكی شەریعەتی ئیسلام بەسترا، واجبە گشت موسڵمانێك ڕەفتاری پێ‌بكاو هیچ زانایەكی (مُجْتَهِدِ)ش بۆی دروست نیە دەستكاری (اجماع) بكاو (فتوا) بە پێچەوانەی (اجماع) دەربكا، كەواتە: شوێنكەوتنی ئەم جۆرە زانایە گومڕابوون‌و سەرلێشێوانە، چونكە خوای گەورە هەڕەشە ئەكاو ئەفەرموێ:
[ۆمَنْ یُشاقِقِ الرَّسُوڵ مِنْ بَعْدِ ماتَبَیَّنَ ڵهُ الْهُدَی ۆێتَّبِعْ غَیْرَ سَبیلِ الْمُۆْمِنین نُۆلِّهِ ماتَۆلّی ۆنُصْلِهِ جَهَنَّمَ ۆسائَتْ مَصِیراً] هەر كەسێك دژایەتی ڕێبازی پێغەمبه رصلى الله عليه وسلم بكا پاش ئەوەی ڕێگای ڕاستی بۆ ڕوون بۆوەو جگە لە ڕێگەی ئیمانداران شوێن ڕێگەیەكیتر بكەوێ، ئێمە دەیدەینە دەست ڕێبازەكەی خۆیو دەیبەینە دۆزەخ كە خراپترین شوێنە.
ئیمامی(الشافعی) بەم ئایەتە بەڵگەی هێناوەتەوە لە سەر (اجماع). بڕوانە (تفسیراڵایە (115) سورە النسا‌ء) لە تەفسیری (القرطبی)و (الفخرالرازی)و (اڵالوسی).
جا لە بەر ئەوەی خوایگەورە لەو ئایەتەدا، سزای دژایەتیپێغەمبەرو دژایەتی (اجماع)ی بە یەك جۆر داناوە، پێغەمبەر ئەفەرموێ: [عَڵیْكُمْ بِالْجَماعَەِ ۆإِیّاكُمْ ۆالْفُرْقَەَ فَإِنَّ الشَّيطانَ مَعَ الْواحِدِ ۆهُۆ مِنَ اْلإِپْنَیْنِ أَبْعَدُ، مَنْ أَرادَ بَحْبُوحَەَالْجَنَّەِ فَلْێلْزَمِ الْجَمَاعَەَ]
رواه الترمذی بسند صحیح، واتە: پێویستە ئێوە هەر لەگەڵ كۆمەڵادا بن، ئاگاداری خۆتان بن لە پەرتەوازەو تاكڕەوی، چونكە شەیتان لەگەڵا یەك كەسدایەو لە دووكەسان دوورترە، هەر كەسێك ناوەندی بەهەشتی ئەوێ، پێویستە هەر لەگەڵا كۆمەڵدا بێ.
ئینجا بزانە: (اجماع)ی ئەم چوار مەزهەبەی(أَهْلِ السُّنَّە) بەڵگەیەكی شەریعەتیئیسلامە، كەوابو: دروست نیە لەم چوار مەزهەبە لابدەین، چونكە ئەم چوار مەزهەبە لە سەدەكانی
(السَّلفِ الصّالِح)دا دامەزراون‌و بە (اجماع)ی زانایانی(السَّڵف) متمانەیان پێ‌كراوە، پێغەمبەریش صلى الله عليه واله وسلم شاهیدیی بۆ داون‌و ئەفەرموێ: [خَیْرُ أُمَّتِی قَرْنِی پُمَّ الَّذینَ ێلُونَهُمْ پُمَّ الَّذِینَ ێلُونَهُمْ] رواه البخاری ومسلم، واتە: چاكترینی ئۆممەتم سەدەی خۆمە، ئینجا سەدەی دوای ئەوان، ئینجا سەدەی دوای ئەوان.
ئیمام (ابن الصلاح) دەفەرموێ: (بە (إجماع)ی زانایانیئیسلام دروست نیە مرۆڤ (تَقْلید)ی هیچ كەسێك بكا-جگە لەم چوار ئیمامەی سەر مەزهەب-: نە بۆ دادكردن‌و نە بۆ (فتوا)دان).
هەروەها ئیمامی(السُّبْكی) ئەفەرموێ: (دژایەتی ئەم چوار مەزهەبە وەك دژایەتی (إجماع) وایە). بڕوانە (بغیەالمسترشدین) ل(8)و (تحفەالمحتاج)ب(10) ل(144-14).
[ ئاگاداری ]: ئیمامی (النواوی) دەفەرموێ: (مَتَی خاڵفَ خَبَرُاْڵاحادِ نَصَّ الْقُرْأنِ أَوْ إِجْماعاً ۆجَبَ تَرْكُ ظاهِڕه) هەركاتێك حەدیسی(ێ‌حاد) دژایەتی لەگەڵا دەققی قوڕئان، یان لەگەڵا (إجماع) هەبو، واجبە واز لە واتەی ئاشكرای حەدیسەكە بهێندرێ. (واتە: واجبە: واتەی حەدیسی(صحیح) لەگەڵا (قرێ‌ن)و (اجماع)دا بگونجێندرێ). بڕوانە:
(المجموع شرح المذهب)ب(4) ل(342
ئیمامی (الشَّافِعِی)
كتبه/الشيخ العلامة عبدالله الهرتلي (حفظه الله)
ئیمامی(الشَّافِعِی) ناوی (محمد) كوڕی (إدریس) كوڕی (العباس) كوڕی (عثمان) كوڕی (شافع) كوڕی (السائب) كوڕی (عبید) كوڕی (عبد یزید) كوڕی (هاشم) كوڕی (المطلب) كوڕی (عبدمناف)ە، كەوابو: ئیمامی (الشافعی) لە هۆزی قوڕەیشییە: كە هۆزە بەڕێزەكەی پێغەمبەرەو لە باپیرەینۆیەمیدا نەژادی ئەگاتەوە پێغەمبەر، چونكە
(عبدمناف) باپیرەیسێ‌یەمی پێغەمبەرە، بەڵام لەو هەموو باپیرانە، ئیمامی (الشافعی) تەنها نیسبەت ئەدرێتە لای (شافع)-كە باپیری سێ‌یەمیەتی- چونكە (شافع) خۆیو (السائب)ی باوكی هەردووكیان سەحابەی پێغەمبەر بون.
جا بە هۆی ئەم نەژادە پیرۆزە، ئیمامی(الشافعی) بووەتە جێگەی متمانەی زانایانی (سَڵف)و (خَڵف)، چونكە ئەو قوڕئانە پیرۆزەی بە زمانی(قوڕەیش) هاتۆتە خوارەوە‌و ئەو حەدیسانەی لە دەمی پیرۆزی پێغەمبەرێكی(قوڕەیشی)یەوە هاتونە دەرەوە، بێگومان زانایەكی (قوڕەیشی)ی وەكو ئیمامی(الشافعی)ش باشتر لێیان تێ‌ئەگاو جوانتر ئەتوانێ بۆ خەڵكی ڕوون بكاتەوە، كەوابو: ئیمامی(الشافعی) بەڵگەو سوارچاكی ڕێزمانی(عربی)یە.
ئیمامی(الشافعی) لە مانگی(رجب) ساڵی(150) سەدوپەنجای كۆچی، لە شاری (غَزَّەَ)ی خاكی (فَڵسْطین) لە دایك بووە، ئینجا لە تەمەنی (2) دوو ساڵیدا بردیانەوە بۆ (مكە)ی پیرۆز، هەر لە (مكە)دا لە تەمەنی (7) حەفت ساڵیدا هەموو قوڕئانی پیرۆزی لە بەر كرد، ئینجا لە تەمەنی (10) دە ساڵیدا (مُۆطأ)ی لە بەر كرد.
جا چونكە ئیمامی(الشافعی) یەتیم‌و هەژار بوو و پارەی نەبو كاغەز بكڕێ، دەرسی خۆی لە ئێسقان ئەنووسیەوە.
ئینجا لە تەمەنی (15) پانزە ساڵیدا (إِجازَە)=بڕوانامەی (فتوا)دانی درایێ لە لای مامۆستایخۆی: (مُفْتِی) شاری(مكە) ئیمام (مُسْلِم بن خالِد الزَّنْجِی) كە دەرسی (فِقْه)ی لە لا خوێندبو، ئینجا لە تەمەنی (15) پانزە ساڵیدا بۆ خوێندن چووە (مَدینە)ی پیرۆز، لەوێش لە لای ئیمام (مالك) خوێندی‌و (إجازە)=بڕوانامەی لەم بەڕێزەش وەرگرت.
ئینجا لە ساڵی(195) سەدو نەوەدو پێنج چووە (بغداد)و زانایانی وەك ئیمام (أحمد)و (أبوثور)و (الزعفرانی)و (الكرابیسی) دەرسیان لە لا خوێندو (الْمَژْهَب الْقَدیِم)=مەزهەبی كۆنی لەوێ داناو كتێبی (الرِّسالە)ی لە (أصُول الفِقْه) دانا، واتە: ئیمامی(الشافعی) یەكەم كەسە: كە گفتوگۆی لە (أصول الفِقْه) كردوە.
ئینجا گەڕاوە بۆ (مكە)ی پیرۆز، ئینجا هاتەوە (بغداد)و لە دوای دوو مانگ چووە (مصر) لەوێش زانایانی وەك ئیمامی(المُزَنِی)و (اَلْبُؤيطیِ)و (الرَّبیع)و (حَرْمَلە)و چەندانیتر لە لایان خوێندو (الْمَژْهَب الْجَدیدِ)=مەزهەبی نوێ‌ی لەوێ داناو ژیانیخۆی لە (مصر)دا
بە خواپەرستی‌و بڵاوكردنەوەی زانست دەبردە سەر، بە جۆرێكی وەها: سێ‌یەكێكی شەوێ هەر شەونوێژی ئەكردو سێ‌یەكێكیتریش بە زانست خەریك بوو و سێ‌یەكێكیش دەنوست، لە شەو و ڕۆژێكدا ختمێكی قوڕئانی ئەكرد، بەڵام لە مانگی ڕەمەزان لە شەو و ڕۆژێكدا
دوو ختمی دەكردن.
ئینجا بزانە: زنجیرەیزانستی ئیمامی(الشافعی) لە ڕێگەی حەزرەتی(عبدالله بن عباس) رَچِێ اللهُ عَنْهُما دەگاتەوە پێغەمبەر، چونكە ئیمامی(الشافعی) لە لای (مسلم بن خالدالزنجی)ی خوێندوە، ئەویش لە لای (عِكْرَمە)و (مُجاهِد)، ئەوانیش لە لای حەزرەتی (ابن عباس) رَچِێ اللهُ عَنْهُما: كە هەم (صحابە)و هەم كوڕە مامی پێغەمبەرە.
ئیمامی (الشافعی) لە تەمەنی (54) پەنجاوچوار ساڵیدا لە شەوی هەینی كۆتایی
مانگی (رجب) ساڵی(204) دووسەدوچواری كۆچی، لە (مصر)دا وەفاتی كرد، هەر لەوێش بە خاك سپێردراوە.
كەوابو: ئیمامی(الشافعی) یەكێكە لە زانا بەرزو بەڕێزەكانی (السلف الصالح)، چونكە
لە سەدەی دووەم‌و سێ‌یەمی كۆچیدا ژیاوەو حەدیسی سێ سەدەیەكە ئەیگرێتەوە، كە پێغەمبەر دەفەرموێ: [خَیْرُ أُمَّتِی قَرْنِی، ثمَّ الذینَ ێلُونَهُمْ، ثمَّ الّذینَ ێلُونَهُمْ] رواه البخاری ومسلم، باشترینی ئۆممەتم ئەم سەدەیەی خۆمە، ئینجا سەدەی دوای ئەوان، ئینجا سەدەی دوای ئەوان.
كەواتە: ووشەی (خَیْرُ أُمَّتِی) بەرزترین شاهیدییە بۆ زانست‌و پیاو چاكیی زانایانی ئەو سێ‌سەد ساڵە، خوای گەورە لە ئیمامی (الشافعی)و سەرجەم زانایانیتری ئایینی ئیسلام‌و لە ئێمەش ڕازی بێ، ئەوان‌و ئێمەش بە بەهەشت شاد بكا، اَمین.
ئیمامی(الشَّافِعِی) ناوی (محمد) كوڕی (إدریس) كوڕی (العباس) كوڕی (عثمان) كوڕی (شافع) كوڕی (السائب) كوڕی (عبید) كوڕی (عبد یزید) كوڕی (هاشم) كوڕی (المطلب) كوڕی (عبدمناف)ە، كەوابو: ئیمامی (الشافعی) لە هۆزی قوڕەیشییە: كە هۆزە بەڕێزەكەی پێغەمبەرەو لە باپیرەینۆیەمیدا نەژادی ئەگاتەوە پێغەمبەر، چونكە
(عبدمناف) باپیرەیسێ‌یەمی پێغەمبەرە، بەڵام لەو هەموو باپیرانە، ئیمامی (الشافعی) تەنها نیسبەت ئەدرێتە لای (شافع)-كە باپیری سێ‌یەمیەتی- چونكە (شافع) خۆیو (السائب)ی باوكی هەردووكیان سەحابەی پێغەمبەر بون.
جا بە هۆی ئەم نەژادە پیرۆزە، ئیمامی(الشافعی) بووەتە جێگەی متمانەی زانایانی (سَڵف)و (خَڵف)، چونكە ئەو قوڕئانە پیرۆزەی بە زمانی(قوڕەیش) هاتۆتە خوارەوە‌و ئەو حەدیسانەی لە دەمی پیرۆزی پێغەمبەرێكی(قوڕەیشی)یەوە هاتونە دەرەوە، بێگومان زانایەكی (قوڕەیشی)ی وەكو ئیمامی(الشافعی)ش باشتر لێیان تێ‌ئەگاو جوانتر ئەتوانێ بۆ خەڵكی ڕوون بكاتەوە، كەوابو: ئیمامی(الشافعی) بەڵگەو سوارچاكی ڕێزمانی(عربی)یە.
ئیمامی(الشافعی) لە مانگی(رجب) ساڵی(150) سەدوپەنجای كۆچی، لە شاری (غَزَّەَ)ی خاكی (فَڵسْطین) لە دایك بووە، ئینجا لە تەمەنی (2) دوو ساڵیدا بردیانەوە بۆ (مكە)ی پیرۆز، هەر لە (مكە)دا لە تەمەنی (7) حەفت ساڵیدا هەموو قوڕئانی پیرۆزی لە بەر كرد، ئینجا لە تەمەنی (10) دە ساڵیدا (مُۆطأ)ی لە بەر كرد.
جا چونكە ئیمامی(الشافعی) یەتیم‌و هەژار بوو و پارەی نەبو كاغەز بكڕێ، دەرسی خۆی لە ئێسقان ئەنووسیەوە.
ئینجا لە تەمەنی (15) پانزە ساڵیدا (إِجازَە)=بڕوانامەی (فتوا)دانی درایێ لە لای مامۆستایخۆی: (مُفْتِی) شاری(مكە) ئیمام (مُسْلِم بن خالِد الزَّنْجِی) كە دەرسی (فِقْه)ی لە لا خوێندبو، ئینجا لە تەمەنی (15) پانزە ساڵیدا بۆ خوێندن چووە (مَدینە)ی پیرۆز، لەوێش لە لای ئیمام (مالك) خوێندی‌و (إجازە)=بڕوانامەی لەم بەڕێزەش وەرگرت.
ئینجا لە ساڵی(195) سەدو نەوەدو پێنج چووە (بغداد)و زانایانی وەك ئیمام (أحمد)و (أبوثور)و (الزعفرانی)و (الكرابیسی) دەرسیان لە لا خوێندو (الْمَژْهَب الْقَدیِم)=مەزهەبی كۆنی لەوێ داناو كتێبی (الرِّسالە)ی لە (أصُول الفِقْه) دانا، واتە: ئیمامی(الشافعی) یەكەم كەسە: كە گفتوگۆی لە (أصول الفِقْه) كردوە.
ئینجا گەڕاوە بۆ (مكە)ی پیرۆز، ئینجا هاتەوە (بغداد)و لە دوای دوو مانگ چووە (مصر) لەوێش زانایانی وەك ئیمامی(المُزَنِی)و (اَلْبُؤيطیِ)و (الرَّبیع)و (حَرْمَلە)و چەندانیتر لە لایان خوێندو (الْمَژْهَب الْجَدیدِ)=مەزهەبی نوێ‌ی لەوێ داناو ژیانیخۆی لە (مصر)دا
بە خواپەرستی‌و بڵاوكردنەوەی زانست دەبردە سەر، بە جۆرێكی وەها: سێ‌یەكێكی شەوێ هەر شەونوێژی ئەكردو سێ‌یەكێكیتریش بە زانست خەریك بوو و سێ‌یەكێكیش دەنوست، لە شەو و ڕۆژێكدا ختمێكی قوڕئانی ئەكرد، بەڵام لە مانگی ڕەمەزان لە شەو و ڕۆژێكدا
دوو ختمی دەكردن.
ئینجا بزانە: زنجیرەیزانستی ئیمامی(الشافعی) لە ڕێگەی حەزرەتی(عبدالله بن عباس) رَچِێ اللهُ عَنْهُما دەگاتەوە پێغەمبەر، چونكە ئیمامی(الشافعی) لە لای (مسلم بن خالدالزنجی)ی خوێندوە، ئەویش لە لای (عِكْرَمە)و (مُجاهِد)، ئەوانیش لە لای حەزرەتی (ابن عباس) رَچِێ اللهُ عَنْهُما: كە هەم (صحابە)و هەم كوڕە مامی پێغەمبەرە.
ئیمامی (الشافعی) لە تەمەنی (54) پەنجاوچوار ساڵیدا لە شەوی هەینی كۆتایی
مانگی (رجب) ساڵی(204) دووسەدوچواری كۆچی، لە (مصر)دا وەفاتی كرد، هەر لەوێش بە خاك سپێردراوە.
كەوابو: ئیمامی(الشافعی) یەكێكە لە زانا بەرزو بەڕێزەكانی (السلف الصالح)، چونكە
لە سەدەی دووەم‌و سێ‌یەمی كۆچیدا ژیاوەو حەدیسی سێ سەدەیەكە ئەیگرێتەوە، كە پێغەمبەر دەفەرموێ: [خَیْرُ أُمَّتِی قَرْنِی، ثمَّ الذینَ ێلُونَهُمْ، ثمَّ الّذینَ ێلُونَهُمْ] رواه البخاری ومسلم، باشترینی ئۆممەتم ئەم سەدەیەی خۆمە، ئینجا سەدەی دوای ئەوان، ئینجا سەدەی دوای ئەوان.
كەواتە: ووشەی (خَیْرُ أُمَّتِی) بەرزترین شاهیدییە بۆ زانست‌و پیاو چاكیی زانایانی ئەو سێ‌سەد ساڵە، خوای گەورە لە ئیمامی (الشافعی)و سەرجەم زانایانیتری ئایینی ئیسلام‌و لە ئێمەش ڕازی بێ، ئەوان‌و ئێمەش بە بەهەشت شاد بكا، اَمین.
ابن باز)ی وهابی (صحابە)ی پێغەمبەر(صلی الله علیه وسلم) بە موشریك دائەنێت
برای موسڵمان بروانە چۆن ئاستی تكفیری وەهابییەكان له تكفیری عامەی موسڵمانان و زانایان بەرزبۆتەوە بۆ تكفیكردنی صحابە بەرز و بەرێزەكانی رسول الله (صلی الله علیه وسلم)
فەرموو بە چاوی خۆت ببنە چۆن ابن باز ی وهابی لە تحقیقی كتابی (فتح الباری) لاپەرە(704) صحابەی بەرێز(بلال بن الحارث المزنی)تكفیر ئه كات.
سەرەتا هەندە بێ ئەدەیە كە بەدەمی نایەت ناوی ئەم صحابە بەرێزە بهێنیت و هەر بە ئەم پیاوە (هذا الرجل) ناوی ئەبا !!!
وە دەڵێ ئەوەی ئەم پیاوە كردویەتی وەسیلەیەكە بۆ شرك ،پاشان ابن باز بەوەندە راناوەستێت و دەڵێ (بەڵكو هەندێك لە ئەهلی علم خودی ئەم كارەیان بە جۆرێكی شرك داناوە )كذبت یا جاهل .
ئەگەر ئەم كارە شیرك بوایە چۆن ئیمامی عمر پێی رازی دەبوو ، بەم قسەیەی تۆ امامی عمر یش مشركە چونكە بە شیرك رازی بوە .
دەبێ بەچ روویەك لە رۆژی دوایی رووبەروی امام عمر و بلال المزنی ببیتەوە؟؟!!
برایان ابن باز رۆیی و لە فیتنەی نەجاتمان بوو ، بەڵام بەداخەوە وا شێونكەوتوانی ئەو(ابن باز)و برادەرەكانی فیتنەیان بەر و بەحری داگرتوە ، رەحمەتی خواتان لێ بێ خەڵكییان لێ ئاگەدار بكه نەوە .
بروانە كتێبی (ئاژاوەی وەهابیەكان)دانراوی:عبدالله فائق عاڵڵایی /لاپەرە(108
فەرموو بە چاوی خۆت ببنە چۆن ابن باز ی وهابی لە تحقیقی كتابی (فتح الباری) لاپەرە(704) صحابەی بەرێز(بلال بن الحارث المزنی)تكفیر ئه كات.
سەرەتا هەندە بێ ئەدەیە كە بەدەمی نایەت ناوی ئەم صحابە بەرێزە بهێنیت و هەر بە ئەم پیاوە (هذا الرجل) ناوی ئەبا !!!
وە دەڵێ ئەوەی ئەم پیاوە كردویەتی وەسیلەیەكە بۆ شرك ،پاشان ابن باز بەوەندە راناوەستێت و دەڵێ (بەڵكو هەندێك لە ئەهلی علم خودی ئەم كارەیان بە جۆرێكی شرك داناوە )كذبت یا جاهل .
ئەگەر ئەم كارە شیرك بوایە چۆن ئیمامی عمر پێی رازی دەبوو ، بەم قسەیەی تۆ امامی عمر یش مشركە چونكە بە شیرك رازی بوە .
دەبێ بەچ روویەك لە رۆژی دوایی رووبەروی امام عمر و بلال المزنی ببیتەوە؟؟!!
برایان ابن باز رۆیی و لە فیتنەی نەجاتمان بوو ، بەڵام بەداخەوە وا شێونكەوتوانی ئەو(ابن باز)و برادەرەكانی فیتنەیان بەر و بەحری داگرتوە ، رەحمەتی خواتان لێ بێ خەڵكییان لێ ئاگەدار بكه نەوە .
بروانە كتێبی (ئاژاوەی وەهابیەكان)دانراوی:عبدالله فائق عاڵڵایی /لاپەرە(108
اَللاّمَذْهَبِيَّة قَنْطَرةُاللاّدِينِيَّة: بێ‌مەزهەبی پردی بێ‌دینییە
سەر دێڕێكی لاپەڕە (129)ی (مقالات الكوپری) بوو، چاك بیری لێبكەوە، چونكە پێغەمبەر ( صلی الله علیه و سلم )دەفەرموێ:
[ يَكوُنُ فِى آخِر الزَّمان دَجَّالُونَ كَذَّابوُنَ يَأْتُونَكُمْ مِنَ الأَحَادِيثِ بِما لَمْ تَسْمَعُوا أَنْتُمْ وَلا آباؤُكُمْ، فإيَّاكُمْ وَإِيَّاهُمْ لا يُضِلُّونَكُمْ ولا يَفْتِنُونَكُمْ ] رواة مسلم فى مقدمة صحيحه،، واتە: لە كۆتایی زەماندا چەند فێڵبازێكی درۆزن پەیدا ئەبن، حەدیسی وەهاتان بۆ دێنن: كە نە ئێوەو نە باوك‌و باپیرانتان نەتانبیستون، ئاگاداری خۆتان بن‌و خۆتان لەوان بپارێزن، نەوەكو گومراتان بكەن‌و لە ئایین لاتان بدەن.
ئەی لاوی موسوڵمان: وا بە چاوی خۆت دەبینی: ئەمڕۆ مەبەستی ڕاستی ئەم فەرمودە شیرنەی پێغەمبەر( صلی الله علیه و سلم) ئاشكرا بووەو (لامذهبی) بێ‌مەزهەبەكان دەڵێن: (زانایانی ڕابردوو ئەم حەدیسانەیان نەدیتون). یان دەڵێن: (زانایانی ڕابردوو نەیانزانیوە ئەم حەدیسە بێ‌هێزە، وا ئێستا زانست بەرەو پێش دەڕواو زانایانی ئێستا شارەزاترن لە ڕابردووەكان). بەم فێڵا‌و درۆیانە گەنجەكان گومڕا دەكەن‌و دەیانكەنە (بێ‌مەزهەب)=(لا مذهبی).
ئەی لاوی موسوڵمان: ئەوە درۆیە باوەڕ مەكە، چونكە زانستی ئایین بەرەو پێش ناڕوا، بەڵكو زانستی ئایین كەم دەبێتەوە، كەمبوونەوەشی یەكێكە لە نیشانەكانی دونیا وێرانبوون، هەروەك پێغەمبەر(صلی الله علیه و سلم ) دەفەرموێ:[ إِنَّ مِنْ أَشْراطِ السَّاعَةِ أَنْ يُرْفَعَ الْعِلْمُ وَيَظْهَرَالْجَهْلُ ]رواه الترمذي بسند صحيح، هەندێك لە نیشانەكانی دونیا وێرانبوون ئەوەیە: زانستی ئایین نەمێنێ‌‌و نەزانی ئاشكرا ببێ.
كەوابوو : پێویستە -بۆ خۆ پاراستن لەو فێڵبازو درۆزانانە-زنجیرەی زانستی ئەو زانایانە بزانین كە ئایینی ئیسلامیان لێ فێر دەبین، چونكە ئیمام (إبن سیرین) دەفەرموێ:
[ إِنَّ هَذا الْعِلْمَ دِينٌ، فَانْظُرُوا عَمَّنْ تَأْخُذُونَ دِينَكُمْ ]رواە مسلم، ئەم زانستە ئایینە، كەوابوو: بروانن ئایینتان لە كێ وەردەگرن.
ئەی لاوی موسوڵمان: بە كاكی (لامذهبی) بێ‌مەزهەب بڵێ: كاكە گیان چۆن ئێمە ئایین
لە ئێوە وەربگرین، خۆ ئێوە زنجیرەی زانستتان بچڕاوە، چونكە لە ڕێگەی زانایانی ڕابردووەوە وەریناگرن، ئەوەشتان پێ باوەڕ ناكەین: ئەگەر بڵێن: ئەم ئایینەمان
لە ئاسمان بۆ هاتۆتە خوارەوە، چونكە ئەمە تایبەت بە پێغەمبەرە ( صلی الله علیه و سلم )، ئینجا پێویستە زانستی ئایین لە پێغەمبەرەوە( صلی الله علیه و سلم ) بە ڕێگەی زانایانی (سلف)دا، ئینجا بە ڕێگە زانایانی (خلف)دا بگاتە ئێمە.
كەوابوو: وەرە–بۆ خاتری خوا- وەرە بیر لەم حەدیسانە بكەوەو بیر جیاوازی (مەزهەب) لە سەردەمی پێغەمبەردا( صلی الله علیه و سلم ) هەبو، لە سەردەمی (السلف الصالح)دا ئەم چوار مەزهەبانە تۆمار كراوان‌و متمانەیان پێ‌كراوە، زنجیرەی زانستی هەر چوار مەزهەبەكان بە سێ، یان بە چوار ئەڵقە دەگاتەوە پێغەمبەر‌و ( صلی الله علیه و سلم )
بە وشەی (خَیْرُ أُمَّتِی) پێغەمبەر ( صلی الله علیه و سلم ) شاهیدی بۆ داون، لە سەدەی سێ‌یەمەوە تا ئێستا چەندەها (ملیۆن) موسوڵمان بەگوێرەی تێگەیشتنی زانایانی ئەم چوار مەزهەبانە ڕەفتاریان بە قوڕئان‌و حەدیس كردوە.
ئینجا تازە بە تازە: كاكی (خوارج)ی بێ‌مەزهەبی دۆلار خۆر، دەیەوێ: ئەم چوار مەزهەبانە لە ناو بباو حەفتاو دوو مەزهەبی پوچەڵیان لە جێ دابنێ، تازە بە تازە كاكەی (بێ مەزهەب) –بۆ خزمەتی(كُفْر)- پێمان دەڵێ: (واز لە (فتح الباری)و (شرح مسلم) بێنن، واز لەم كتێبە پەڕ زەردو تۆزاویانە بێنن، ها ها: ئەم نامیلكە ڕەنگاو ڕەنگ‌و پوختانە بخوێنەوە)!!!!!.
تازە بە تازە: كاكی (خوارج) پێم دەڵێ: (واز لە (مُوطأ)ی ئیمام (مالك)و (مُسْنَد)ی ئیمام (احمد)و (صحیح البخاری)و (مسلم)و (أبی داود)و (الترمذی)و (نسائی)و...هتد بێنە؟ چونكە حەدیسی (ضعیف)ی تێدایە، وەرە شوێن (شیخنا الفاضل العالم الكامل المُحَدّپ المُجَدّد: ناصر اڵالبانی) بكەوە، دینی بە ڕاستی هەر (البانی) ڕوونی كردۆتەوە!!!!!!!.
(مەگەر بێ ئەدبی‌و ڕیز تێكدانی لێ فێر ببین).
كاكی (خوارج) پێم دەڵێ: ئەم چوار مەزهەبانە جولەكە دایانناوە، بەڵام (الدكتور…)و (الدكتور…)و (الدكتور…) شەهادەی دكتۆرایان لە (أمریكا)و (بریطانیا)و (فرنسا) هێناوەتەوە-(شهادە التخصص فی العلوم الإسلامیە)- وەرە وەرە لەم دكتۆرانە فێرە ئیسلام ببە، واز لە (الغزالی)و (فخرالدین الرازی)و (ابن حجر) بێنە؟ چونكە ئەوانە بیرو ڕای جولەكەیان تێكەڵ عەقیدەی ئیسلام‌و شەریعەتی ئیسلام كردوە!!!.
ئەی لاوی موسوڵمان: وەر بۆ خاتری خوا با بە یەكەوە بەم (خوارج)و بێ‌مەزهەبانە بڵێین: (وەرن ئێوەو گشت (أمریكی)و (بریطانی)و (فرنسی) خۆتان كۆ بكەنەوەو كتێبێكمان بۆ دابنێن: وەك (فتح الباری شرح البخاری)، یان (شرح مسلم)، یان (مغنی إبن قدامە)، یان (تحفە)ی (إن حجر الهیتمی) یان…، یان….
ئەی لاوی موسوڵمان: هەرچەند (خوارج)ی ئێستا پێت دەڵێن: واز لەم چوار مەزهەبانە بێنەو شوێن قوڕئان‌و حەدیس بكەوە، بەڵام درۆ دەكەن، چونكە مەبەستیان بە قوڕئان: تێگەیشتنە پوچەڵەكەی خۆیانە لە قوڕئان، كە بە هەواو هەوەستی خۆیان ڕاڤەی قوڕئان دەكەن، هەروەها مەبەستیشیان بە حەدیس ئەو حەدیسانەیە: كە بەگوێرەی بۆچونی خۆیان واتەی دەڵێن‌و لەگەڵ هەواو هەوەسی خۆیان دەیگونجێنن، چونكە ئەگەر حەدیسێك لەگەڵ هەواو هەوەسی ئەوان نەگونجێ –هەرچەند (صحیح)ش بێ- هەر وەریناگرن‌و گۆتەی سەرانی خۆیان لە فەرموودەی گشت ئیمامێك بە ڕاستتر دەزانن، چونكە لەگەڵ هەوەسی ئەوان دەگونجێ.
ئیتر بەسیەتی هەی شەم شەمەكوێرەكانی (خوارج)، هیچیتر بە تاریكی بێ‌مەزهەبی لاوەكانمان گومڕا مەكەن، بەسە: هیچیتر سیاسەتی (فَرِّقْ تَسُدْ): پەرت بكەو زاڵ ببە، بۆ بەرژوەندی كوفر جێ‌بەجێ مەكەن.
جا ئەگەر هەر واز ناهێنن، وەرن یەكەم جار ئەم بێ‌مەزهەبیەی خۆتان بە سەر خۆتاندا بسەپێنن‌و دووبارە دایكتان لە باوكتان مارە بكەنەوە؟ چونكە كاتی خۆی بەگوێرەی یەكێك لەم چوار مەزهەبانە مارە كراوەو، ئێوەش هەر لەم مارەبڕینەدا لە دایك بون!!! دایك‌و باوكی خوا لێخۆشبووتان بە مەزهەبی (شافعی) شوراون‌و كفن كراون‌و نوێژی (جنازە)یان
لە سەر كراوە، دەك هاوار بە ماڵتان شۆفڵیشتان دەست ناكەوێ گۆڕستانەكانی كوردستانی پێ وێران بكەن؟ چونكە گشتی لە سەر مەزهەبی (شافعی) مردون.
ئه‌م بابه‌ته‌م له كتیبه به‌ناوبانگه‌كه‌ی مامۆستای گه‌وره‌مان مامۆستا عبدالله هه‌رته‌لی وه‌رگرتووه كه به‌ناوی ( گولزاری ئیسلام ) ه
[ يَكوُنُ فِى آخِر الزَّمان دَجَّالُونَ كَذَّابوُنَ يَأْتُونَكُمْ مِنَ الأَحَادِيثِ بِما لَمْ تَسْمَعُوا أَنْتُمْ وَلا آباؤُكُمْ، فإيَّاكُمْ وَإِيَّاهُمْ لا يُضِلُّونَكُمْ ولا يَفْتِنُونَكُمْ ] رواة مسلم فى مقدمة صحيحه،، واتە: لە كۆتایی زەماندا چەند فێڵبازێكی درۆزن پەیدا ئەبن، حەدیسی وەهاتان بۆ دێنن: كە نە ئێوەو نە باوك‌و باپیرانتان نەتانبیستون، ئاگاداری خۆتان بن‌و خۆتان لەوان بپارێزن، نەوەكو گومراتان بكەن‌و لە ئایین لاتان بدەن.
ئەی لاوی موسوڵمان: وا بە چاوی خۆت دەبینی: ئەمڕۆ مەبەستی ڕاستی ئەم فەرمودە شیرنەی پێغەمبەر( صلی الله علیه و سلم) ئاشكرا بووەو (لامذهبی) بێ‌مەزهەبەكان دەڵێن: (زانایانی ڕابردوو ئەم حەدیسانەیان نەدیتون). یان دەڵێن: (زانایانی ڕابردوو نەیانزانیوە ئەم حەدیسە بێ‌هێزە، وا ئێستا زانست بەرەو پێش دەڕواو زانایانی ئێستا شارەزاترن لە ڕابردووەكان). بەم فێڵا‌و درۆیانە گەنجەكان گومڕا دەكەن‌و دەیانكەنە (بێ‌مەزهەب)=(لا مذهبی).
ئەی لاوی موسوڵمان: ئەوە درۆیە باوەڕ مەكە، چونكە زانستی ئایین بەرەو پێش ناڕوا، بەڵكو زانستی ئایین كەم دەبێتەوە، كەمبوونەوەشی یەكێكە لە نیشانەكانی دونیا وێرانبوون، هەروەك پێغەمبەر(صلی الله علیه و سلم ) دەفەرموێ:[ إِنَّ مِنْ أَشْراطِ السَّاعَةِ أَنْ يُرْفَعَ الْعِلْمُ وَيَظْهَرَالْجَهْلُ ]رواه الترمذي بسند صحيح، هەندێك لە نیشانەكانی دونیا وێرانبوون ئەوەیە: زانستی ئایین نەمێنێ‌‌و نەزانی ئاشكرا ببێ.
كەوابوو : پێویستە -بۆ خۆ پاراستن لەو فێڵبازو درۆزانانە-زنجیرەی زانستی ئەو زانایانە بزانین كە ئایینی ئیسلامیان لێ فێر دەبین، چونكە ئیمام (إبن سیرین) دەفەرموێ:
[ إِنَّ هَذا الْعِلْمَ دِينٌ، فَانْظُرُوا عَمَّنْ تَأْخُذُونَ دِينَكُمْ ]رواە مسلم، ئەم زانستە ئایینە، كەوابوو: بروانن ئایینتان لە كێ وەردەگرن.
ئەی لاوی موسوڵمان: بە كاكی (لامذهبی) بێ‌مەزهەب بڵێ: كاكە گیان چۆن ئێمە ئایین
لە ئێوە وەربگرین، خۆ ئێوە زنجیرەی زانستتان بچڕاوە، چونكە لە ڕێگەی زانایانی ڕابردووەوە وەریناگرن، ئەوەشتان پێ باوەڕ ناكەین: ئەگەر بڵێن: ئەم ئایینەمان
لە ئاسمان بۆ هاتۆتە خوارەوە، چونكە ئەمە تایبەت بە پێغەمبەرە ( صلی الله علیه و سلم )، ئینجا پێویستە زانستی ئایین لە پێغەمبەرەوە( صلی الله علیه و سلم ) بە ڕێگەی زانایانی (سلف)دا، ئینجا بە ڕێگە زانایانی (خلف)دا بگاتە ئێمە.
كەوابوو: وەرە–بۆ خاتری خوا- وەرە بیر لەم حەدیسانە بكەوەو بیر جیاوازی (مەزهەب) لە سەردەمی پێغەمبەردا( صلی الله علیه و سلم ) هەبو، لە سەردەمی (السلف الصالح)دا ئەم چوار مەزهەبانە تۆمار كراوان‌و متمانەیان پێ‌كراوە، زنجیرەی زانستی هەر چوار مەزهەبەكان بە سێ، یان بە چوار ئەڵقە دەگاتەوە پێغەمبەر‌و ( صلی الله علیه و سلم )
بە وشەی (خَیْرُ أُمَّتِی) پێغەمبەر ( صلی الله علیه و سلم ) شاهیدی بۆ داون، لە سەدەی سێ‌یەمەوە تا ئێستا چەندەها (ملیۆن) موسوڵمان بەگوێرەی تێگەیشتنی زانایانی ئەم چوار مەزهەبانە ڕەفتاریان بە قوڕئان‌و حەدیس كردوە.
ئینجا تازە بە تازە: كاكی (خوارج)ی بێ‌مەزهەبی دۆلار خۆر، دەیەوێ: ئەم چوار مەزهەبانە لە ناو بباو حەفتاو دوو مەزهەبی پوچەڵیان لە جێ دابنێ، تازە بە تازە كاكەی (بێ مەزهەب) –بۆ خزمەتی(كُفْر)- پێمان دەڵێ: (واز لە (فتح الباری)و (شرح مسلم) بێنن، واز لەم كتێبە پەڕ زەردو تۆزاویانە بێنن، ها ها: ئەم نامیلكە ڕەنگاو ڕەنگ‌و پوختانە بخوێنەوە)!!!!!.
تازە بە تازە: كاكی (خوارج) پێم دەڵێ: (واز لە (مُوطأ)ی ئیمام (مالك)و (مُسْنَد)ی ئیمام (احمد)و (صحیح البخاری)و (مسلم)و (أبی داود)و (الترمذی)و (نسائی)و...هتد بێنە؟ چونكە حەدیسی (ضعیف)ی تێدایە، وەرە شوێن (شیخنا الفاضل العالم الكامل المُحَدّپ المُجَدّد: ناصر اڵالبانی) بكەوە، دینی بە ڕاستی هەر (البانی) ڕوونی كردۆتەوە!!!!!!!.
(مەگەر بێ ئەدبی‌و ڕیز تێكدانی لێ فێر ببین).
كاكی (خوارج) پێم دەڵێ: ئەم چوار مەزهەبانە جولەكە دایانناوە، بەڵام (الدكتور…)و (الدكتور…)و (الدكتور…) شەهادەی دكتۆرایان لە (أمریكا)و (بریطانیا)و (فرنسا) هێناوەتەوە-(شهادە التخصص فی العلوم الإسلامیە)- وەرە وەرە لەم دكتۆرانە فێرە ئیسلام ببە، واز لە (الغزالی)و (فخرالدین الرازی)و (ابن حجر) بێنە؟ چونكە ئەوانە بیرو ڕای جولەكەیان تێكەڵ عەقیدەی ئیسلام‌و شەریعەتی ئیسلام كردوە!!!.
ئەی لاوی موسوڵمان: وەر بۆ خاتری خوا با بە یەكەوە بەم (خوارج)و بێ‌مەزهەبانە بڵێین: (وەرن ئێوەو گشت (أمریكی)و (بریطانی)و (فرنسی) خۆتان كۆ بكەنەوەو كتێبێكمان بۆ دابنێن: وەك (فتح الباری شرح البخاری)، یان (شرح مسلم)، یان (مغنی إبن قدامە)، یان (تحفە)ی (إن حجر الهیتمی) یان…، یان….
ئەی لاوی موسوڵمان: هەرچەند (خوارج)ی ئێستا پێت دەڵێن: واز لەم چوار مەزهەبانە بێنەو شوێن قوڕئان‌و حەدیس بكەوە، بەڵام درۆ دەكەن، چونكە مەبەستیان بە قوڕئان: تێگەیشتنە پوچەڵەكەی خۆیانە لە قوڕئان، كە بە هەواو هەوەستی خۆیان ڕاڤەی قوڕئان دەكەن، هەروەها مەبەستیشیان بە حەدیس ئەو حەدیسانەیە: كە بەگوێرەی بۆچونی خۆیان واتەی دەڵێن‌و لەگەڵ هەواو هەوەسی خۆیان دەیگونجێنن، چونكە ئەگەر حەدیسێك لەگەڵ هەواو هەوەسی ئەوان نەگونجێ –هەرچەند (صحیح)ش بێ- هەر وەریناگرن‌و گۆتەی سەرانی خۆیان لە فەرموودەی گشت ئیمامێك بە ڕاستتر دەزانن، چونكە لەگەڵ هەوەسی ئەوان دەگونجێ.
ئیتر بەسیەتی هەی شەم شەمەكوێرەكانی (خوارج)، هیچیتر بە تاریكی بێ‌مەزهەبی لاوەكانمان گومڕا مەكەن، بەسە: هیچیتر سیاسەتی (فَرِّقْ تَسُدْ): پەرت بكەو زاڵ ببە، بۆ بەرژوەندی كوفر جێ‌بەجێ مەكەن.
جا ئەگەر هەر واز ناهێنن، وەرن یەكەم جار ئەم بێ‌مەزهەبیەی خۆتان بە سەر خۆتاندا بسەپێنن‌و دووبارە دایكتان لە باوكتان مارە بكەنەوە؟ چونكە كاتی خۆی بەگوێرەی یەكێك لەم چوار مەزهەبانە مارە كراوەو، ئێوەش هەر لەم مارەبڕینەدا لە دایك بون!!! دایك‌و باوكی خوا لێخۆشبووتان بە مەزهەبی (شافعی) شوراون‌و كفن كراون‌و نوێژی (جنازە)یان
لە سەر كراوە، دەك هاوار بە ماڵتان شۆفڵیشتان دەست ناكەوێ گۆڕستانەكانی كوردستانی پێ وێران بكەن؟ چونكە گشتی لە سەر مەزهەبی (شافعی) مردون.
ئه‌م بابه‌ته‌م له كتیبه به‌ناوبانگه‌كه‌ی مامۆستای گه‌وره‌مان مامۆستا عبدالله هه‌رته‌لی وه‌رگرتووه كه به‌ناوی ( گولزاری ئیسلام ) ه
پێگە(سایت)ی (مەدینە)
ان شا‌ء الله بەم زوانە 
ئەكەینەوە ،كە تایبەت ئەبێت بە بڵاوكردنەوەی رێباز و بیروباوەری راستەقینەی اهلی سوننە و سلفی صالح ، بەشێكی تایبەتی بۆ (فەتوا و پرسیاری)شرعی بۆ دەكەینەوە و زانا بەرێز و رەسەنەكانی اهلی سوننە لە كوردستان ئەبنە موفتی سایتی(مەدینە)لەسەروی هەمویانە م.عبدالله هەرتەلی .
گرنگیەكی تەواو بە ژیان و بەرهەمی زانایانی سەربەزری كوردستان ئەدەین لە كۆن و ئێستاماندا ،بە بەڵگەی شرعی و زانستیانە گشت ئەم تەم و مژانە دەرەوێنینە كە خراونەتە سەر رێبازی اهلی سوننه و تصوف ،هەوڵ ئەدەین گشت رۆڵەكانی كوردستان بگەرێنەوە سەر ئەو رێبازەی كە بۆ زیاتر لە (1000)ساڵە باب و باپیران لە زانایان و پیاوچاكان و عوام لەسەری بونە ئەویش بریتیە لە (شافعیەت)(اشعرییەت)(صۆفییەت)
داواكارین لە خودای تبارك وتعالی لێمان قبوڵ بكات و تەمومژی گومرایش بەم هۆیەوە لابچێت و یاخود لێی كەم ببیتەوە .
ئەكەینەوە ،كە تایبەت ئەبێت بە بڵاوكردنەوەی رێباز و بیروباوەری راستەقینەی اهلی سوننە و سلفی صالح ، بەشێكی تایبەتی بۆ (فەتوا و پرسیاری)شرعی بۆ دەكەینەوە و زانا بەرێز و رەسەنەكانی اهلی سوننە لە كوردستان ئەبنە موفتی سایتی(مەدینە)لەسەروی هەمویانە م.عبدالله هەرتەلی .
گرنگیەكی تەواو بە ژیان و بەرهەمی زانایانی سەربەزری كوردستان ئەدەین لە كۆن و ئێستاماندا ،بە بەڵگەی شرعی و زانستیانە گشت ئەم تەم و مژانە دەرەوێنینە كە خراونەتە سەر رێبازی اهلی سوننه و تصوف ،هەوڵ ئەدەین گشت رۆڵەكانی كوردستان بگەرێنەوە سەر ئەو رێبازەی كە بۆ زیاتر لە (1000)ساڵە باب و باپیران لە زانایان و پیاوچاكان و عوام لەسەری بونە ئەویش بریتیە لە (شافعیەت)(اشعرییەت)(صۆفییەت)
داواكارین لە خودای تبارك وتعالی لێمان قبوڵ بكات و تەمومژی گومرایش بەم هۆیەوە لابچێت و یاخود لێی كەم ببیتەوە .
درۆی نیسان
نوسينى :عەبدوڵڵا فائق عاڵڵایی
درۆی نیسان یەكێكە لەو ڤایرۆسە كوشندانەی كە لەكۆمەڵگەی خۆرئاواوە گواستراوە بۆكۆمەڵگەی موسلمانان وكوردەواری،خەلكی ئێمە بەوە هەڵخەڵتاون كەوادەزانن درۆی نیسان كە بە(درۆی سپی)ناونراوە جائیزەو حەرام نیە بەڵام شەرع لەچەند شوێن و كاتێ نەبێت كە رێگەی بە درۆكردن داوە(دەتوانی لە پەرتوكە فیقهیەكان سەیری بكەیت)درۆی نیسان چەند جارێ حەرامە چونكە زۆركەس بەم درۆیە توشی پاڵە پەستۆی خوێن ونەخۆشی دڵ وچەندان نەخۆشی ترهاتوون.ئەم درۆیە چۆن سەری هەڵدا: پێش ساڵی 1564م لەسەرانسەری ئەوروپا دا رۆژمێرێك هەبوو كە یەكی نیسانی بەسەری ساڵی مەسیحی دادەنا بۆیە خەڵكی لەم رۆژە جەژنیان دەگێرابەڵام لەساڵی 1564پاشای فەرەنسا(شالزی دەیەم)پادشای فەرەنسا فەرمانیدا كە رۆژی یەكەمی كانونی دووەم(واتە مانگی یەك)بكرێتە سەری ساڵی مەسیحی،جاكەئەم بریارە دەرچوو كەساێك بەرهەڵست بوون و هەر لە یەكی نیسان(واتە مانگی چوار)جەژنی سەری ساڵیان دەگێرا جالەم كاتەدا خەڵكەكەی تربەگاڵتەو درۆ هاورێكانیان بانگێش دەكرد بۆ ئاهەنگ یان نان خواردن كەچی كە دەهاتن هیچ لەئارادانەببوو،جا ئەی موسلمان بۆچی لەداهێنان وزانست لاسایی ئەوروپا ناكەیتەوە كەچی لاسایی درۆكردنی ئەوروپا دەكەیتەوە قال رسول ربكم محمد : إياكم والكذب ؛ فإن الكذب يهدي إلى الفجور ، وإن الفجور يهدي إلى النار ، وإن الرجل ليكذب ويتحرى الكذب حتى يكتب عند الله كذاباً ئه م بابه ته م لە گۆڤاری(چرای رووناكی)ژمارە(8)بلاوكراوه ته وه .
تَبَرُكْ
تَبَرُكْ)واتا : به‌ره‌كه‌ت وه‌رگرتن به ئاسه‌وارى پیغه‌مبه‌ر ( صلی الله علیه و سلم ) (تَبَرُّك) بەشێكە لە (تَوسُّل)، چونكە مەبەست ئەوەیە: خوای گەورە بە بەرەكەتی ئاسەواری پێغەمبەرr، یان پیاوچاك چاكەیەك بدا، یان خراپەیەك لاببا، هیچ جیاوازی كاتی زیندوویی‌و دوای وەفاتكردن نیە، بە بەڵگەی ئەم حەدیسانە: یەكەم: لە كاتی زیندووییدا: [عن عروة بن مسعود فى صُلْح الْحُدَيْبِية: فَوَالله ما تَنَخَّمَ رَسَوُلُ الله ( صلی الله علیه و سلم ) نَخَامةً إلاّوَقَعَتْ فِى كَفِّ رَجُلٍ مِنْهُمْ فَدَلَكَ بِها وَجْهَهُ ] رواه البخاري، واتە: سوێندم بە خوا پێغەمبەرr هەر تفێكی فڕێ بدایە، (صحابە) دەستیان لە بەر دەگرتەوەو ئەكەوتە دەستی یەكێكیان‌و ڕووی خۆی پێ چەور دەكرد. [ عن أنس ( رضی الله عنها ) فى حجة الوداع: أنَّ النَّبِيَّ حَلَقَ رَأْسَهُ فَأَعْطَى شَعَرَهُ لأَبِىطَلْحَةَ فَوَزَّعَهُ: الشَّعرَةَ وَالشَّعْرَتَيْنِ بَيْنَ النَّاسِ ] رواه مسلم، كە غەمبەر ( صلی الله علیه و سلم ) لەحەجی ماڵئاوایی سەری خۆی تاشی، مووەكانی دانە دەست (أبی طلحة) ئەویش دابەشی سەر (صحابە)كانی كرد: یەكێ یەك داوە موو، یان دوو داوە موو. دووەم: لە دوای وەفاتكردنی: عن أسماء( رضىالله عنها ): هذِهِ جُبَّةُ رَسُولِ الله ( صلی الله علیه و سلم )، كانَ يَلْبَسُها فَنَحْنُ نَغْسِلُها لِلْمَرْضى يُسْتَشْفَى بِها ] رواه مسلم (أسماء) فەرمووی: ئەمە (جبە)= كەوایەكەی پێغەمبەرە ( صلی الله علیه و سلم ) ، كاتی خۆی دەیكردەبەر، ئێستاش ئێمە بۆ نەخۆشەكانی دەیشۆرین، تاكو بە ئاوشۆرەكەی شیفایان بۆبێ‌‌و چاك ببنەوە. ئیمامی (النواوی) دەفەرموێ: ئەم حەدیسە بەڵگەیە: كە بەرەكەت وەرگرتن سوننەتە بە ئاسەواری پیاوچاكان‌و جلەكانیان. (شرح مسلم) ل(357) ب(8). و[عن عثمان: أَرْسَلَنِى أَهْلِى إلى أُمِّ سَلَمَةَ زَوْجِ النَّبِيِ ( صلی الله علیه و سلم ) بِقَدَحِ ماءٍ فِيهِ شَعَرٌ مِنْ شَعَرِ النَّبِيِّr وَكانَ إِذا أَصابَ الإِنْسانَ عَيْنٌ أَوْ شَيْءٌ بَعَثَ إلَيْها مِخْضَبَهُ ] رواه البخاري، ، واتە: لە ماڵەوە منیان ناردە خزمەت (أم سلمة)ی خێزانی پێغەمبەر ( صلی الله علیه و سلم ) و پیاڵە ئاوێكم پێ بوو، چەند مووێكی پێغەمبەر ( صلی الله علیه و سلم ) لە ناو پیاڵەكەدا بوو؟ ڕەفتاری خەڵك وابوو: ئەگەر چاوێنی، یان نەخۆشیەكیان تووش بوبایە: قاپێكیان دەناردە لای (أم سلمة)، تاكو مووەكانی پێغەمبەر ( صلی الله علیه و سلم ) بۆیان بخاتە ناو قاپە ئاوەكە بۆ شیفا هاتن. بروانە (ارشاد الساری شرح البخاری) ل(465) ب(8). ئه‌م بابه‌ته‌م له كتبه به‌ناوبانگه‌كه‌ی مامۆستای گه‌وره‌مان مامۆستا عبدالله هه‌رته‌لی وه‌رگرتووه كه ( گولزاری ئیسلام ) ه
الثلاثاء، 29 مارس 2011
تَصَوُّف)ی ڕاستەقینە لە چی وەرگیراوە؟
تَصَوُّف)ی ڕاستەقینە لە چی وەرگیراوە؟
زانای پابەرز مامۆستا عبدالله هەرتەلی
كتبه/شيخنا العلامة الملا عبدالله الهرتلي(حفظه الله)
[فَكَانَ ێخْلُو بِغاڕ حِرا‌ء]رواەالبخاری، پێغەمبەر بە تەنهایی لە ئەشكەوتی (حِرا‌ء)دا دەماوەو خواپەرستیی دەكرد. ئەمەش لە لایەن خواوە ئامادەكردنێكیتری پێغەمبەر بوو بۆ وەرگرتنی (ۆحْی)، تاكو یادو بیركردنەوەكانی دونیای لە دڵدا نەمێنێ‌‌و دڵەكەی ببێتە بارەگای زانستەكانی خودایی، چونكە دوركەوتنەوە–تا ماوەیەك-لە خەڵك‌و خواپەرستنی بە تەنهایی بە تایبەتی لە شەوێ‌دا، هەم بیركردنەوەی حاڵەتی تەنهایی لە گەورەییخواو لە دروستكراویخوا، گشتی دەبێتە هۆی ڕۆشنكردنەوەی دڵ‌و دەرونی مرۆڤ و نزیكبوونەوەی لە خوایگەورە، هەر بۆیێش خوایگەورە چل ڕۆژی ماوەی (مُناجاە)ی بۆ حەزرەتی(مُوسی) پێغەمبەر دانا، هەم پێغەمبەری خۆشەویستمان (إعْتِكاف)ی ناو مزگەوتی بە سوننەت داناوە.
ئەوەش وا دەگەیەنێ: ئەو كەسانەی بانگەوازی ئیسلام دەكەن‌و بە ڕاگەیاندنی ئایینی ئیسلامەوە خەریكن، لە هەموو كەسێك زیاتر پێویستییان بە بەخۆداچوونەوە هەیە، ئەمەش بەوە دەست دەكەوێ: جار جارە لە خەڵك دور بكەوێتەوەو لە مزگەوت‌و لە شوێنی چۆل‌و تەنهادا خواپەرستی بكاو بیر لە گەورەیی خواو دروستكراوی خوا بكاتەوە، بەڵێ: مرۆڤ–لە بەر ئەوەی مرۆڤە-مەترسی چەند نەخۆشیەكی پیسی لێ‌دەكرێ: وەك دەعیەو لەخۆڕازیبوون‌و حەسودی‌و خۆ بە چاك زانین‌و ئاشكراكردنی خواپەرەستی‌و خۆشویستنی دونیاو بڵاوبوونەوەی ناوبانگ‌و ئاماژە بۆ كردن، ئەوانە گشتی نەخۆشی دەروونیی ترسناكن‌و زیاتریش توشی ئەو كەسانە دەبن كە بە كاروباری ئیسلامەوە خەریكن.
بۆیێ پێشینەكان بۆ ڕێ‌گرتن لەو نەخۆشیانەو بۆ نزیكبوونەوەیان لە خوا، شوێن پێغەمبەر دەكەوتن‌و جار جارە لە خەڵكی دور دكەوتنەوەو لە شوێنی چۆل‌و تەنهاییدا بە تایبەتی لە شەوێ‌دا خواپەرستییان دەكردو بە زیكری خواو بە بیركردنەوە: لە گەورەیی خواو لە دروستكراویخوا خەریك دەبون، تا دڵیان وەكو ئاوێنەی ڕوناك ڕۆشن دەبۆوەو هەنگاو هەنگاو بەرەو دۆستایەتیخوا دەڕۆیشتن، جا كە دڵیان ڕۆشن دەبۆوەو دور دەكەوتنەوە لەو نەخۆشیانەیڕابردوو، خۆیان تێكەڵی پیاوانی دونیاو دەسەڵاتداران نەدەكرد، نەوەك خۆشویستی دونیاش ببێتە دەردێكیتر و ببێتە كۆسپێك لە ڕێگەی ڕاگەیاندنی ئایینیئیسلام، چونكە تێكەڵبوون لەگەڵ دەسەڵاتداران‌و پیاوانی دونیا، مرۆڤی موسوڵمان توشی باوەڕی بێ‌هێزو ورە دابەزین‌و ترسەنۆكی دەكاو ناتوانی لە ڕێگای خوا (جِهاد) بكاو قوربانی بدا، كەواتە: پێویستە موسوڵمانی بێ‌گەرد: خۆی یەكلا بكاتەوە بۆ خوای گەورەو جگە لە خودا هەموو شتێك بە كەم بزانێ‌و لە گەورەییدا نەیگەینێتە پلەی خوایەتی‌و باوەڕی وا بێ: جگە لە خودا هیچ شتێكیتر سودبەخش‌و زیانبەخشی ڕاستەقینە نیە.
بەڵێ: زۆر كەسمان دیتن لە ڕێگای بانگەوازیئیسلامدا ڕوخان‌و بە سەر یەكدا كەوتن‌و لە ئەنجامدا بونە نۆكەری دەسەڵاتداران‌و دوژمنانیئیسلام؟ بە هۆی تێكەڵبوونی دونیا، یان یەكێك لەو نەخۆشیانەیڕابردوو، یان نزیكبوونەوە لە دەسەڵاتدارانی ستەمكار، پێغەمبەر فەرموویەتی: [اَلدُّنْیا مَلْعُونَەٌ، مَلْعُونٌ ما فِیها إِلاّ ذكْرَ اللهِ-تَعالی- ۆما والاهُ ۆعالِماً ۆمُتَعَلِّماً] رواه الترمذی بسند حسن، ئەم دونیایە دورە لە ڕەحمەتیخوا، ئەوەی لە دونیاشدایە دورە لە ڕەحمەتیخوا، تەنها زیكریخواو ئەو كارە نەبێ: كە خوا پێی خۆشە، هەم تەنها زانای ئایین‌و خوێندەواری ئایینی نەبێ.
بەڵێ: ئەوانەی ئاماژەمان بۆ كردن، بە خۆشویستنی دونیا خەریك بون‌و بە ڕێبازەكەی پێغەمبەردا نەڕۆیشتن‌و هیچ كاتێك بەو دەرمانەی پێغەمبەر دڵ‌و دەروونی خۆیان دەرمان نەكرد، ئیمام (الحَسن البَصْری)–رحمە الله تعالی- فەرموویەتی: (حُبُّ الدُّنْیا رَأْسُ كُلِّ خَطِیئَەٍ) خۆشویستنی دونیا سەری هەموو تاوانێكە.
جا وا تێمەگە لێرەدا مەبەست ئەوەیە: بە یەكجاری واز لە دونیا بێنی‌و هیچ ماڵی دونیات نەوێ، بەڵكو بە پێچەوانەوە: ماڵی باش بۆ پیاوی باش باشە، بەڵام مەبەست ئەوەیە ئاگادار بە: ئایینیخۆت بە قوربانی دونیا مەكەو لە نێوان ئایین‌و دونیادا تەرازووی شەرع بە ڕاستی ڕابگرە، هەروەك خوایگەورە دەفەرموێ: [ۆابْتَغِ فِیمَا أتَاكَ اللهُ الدَّارَ اْڵاخِرَەَ ۆلا تَنْسَ نَصِیبَكَ مِنَ الدُّنْێا ۆأَحْسِنْ كَمَا أَحْسَنَ اللهُ إِڵیْكَ]القصص: ٧٧، ئەو ماڵەی خوا داویەتیە تۆ لە كاروباری ڕۆژی قیامەتدا بە كاری بێنە، بەڵام بەشی خۆت لە حەڵاڵەكانی دونیا لە بیر مەكەو بۆ خۆت‌و خێزانت بەشێك سەرف بكە، چاكەش لەگەڵ خەڵكی بكە، هەروەك خوا چاكەی لەگەڵ تۆ كردوە.
كەواتە: ئەگەر ئایینەكەت‌و دونیایەكەت ڕووبەڕووی یەكتری بونەوەو شتێك بە سەر دڵتدا هات، بە تەرازووی شەرع بیكێشە: جا ئەگەر فەرمان پێكراو بوو-واجب، یان سوننەت- بەگوێرەی توانا بیكە، ئەگەر قەدەغەكراو بوو بە هیچ جۆرێك نەیكەی‌و دونیایەكەت بە قوربانی ئایینەكەت بكە، جا ئەگەر ئەوها بەم تەرازووەی شەرع كار بكەی، ئەو كاتە خوا خۆشی دەوێ‌ی‌و دەتكاتە دۆستی خۆی، هەروەك ئیمام (أَبُوبَكْر)و ئیمام (عُثمان)و (صَحابَە) دەوڵەمەندەكانیتریشأجمعین- ئەوها ڕەفتاریان دەكرد.
جا ئەم جۆرە ڕەفتارانەی لەم چوارەمەدا ڕوونمان كردنەوە، لە لای زانایانیئیسلام پێی دەگوترێ: (عِلْمُ التَّصَوُّف)، یان (عِلْمُ السُّلُوك). ئیمامی(النَّواوِی) فەرموویەتی: بنچینەكانی ڕێگای (تَصَوُّف) پێنجن: ترسان لە خوا لە پەنهانی‌و لە ئاشكراییدا. شوێنكەوتنی ڕێبازی پێغەمبەر لە گوفتار‌و لە كرداردا. وازهێنان لە خەڵك لە ڕووتێكردن‌و لە پشتتێكردندا. ڕازیبوون لە خوا لە كەم‌و لە زۆردا. گەڕانەوە بۆ لای خوا لە خۆشی‌و لە ناخۆشیدا. (المقاصد للإمام النواوی) ل(20) و(شرح جمع الجوامع مع حاشیە البنانی) ب(2) ل(449-451) و(فقه السیرە، للبوگی) ل(74) و(سیرەالصلابی) ب(1) ل(100
زانای پابەرز مامۆستا عبدالله هەرتەلی
كتبه/شيخنا العلامة الملا عبدالله الهرتلي(حفظه الله)
[فَكَانَ ێخْلُو بِغاڕ حِرا‌ء]رواەالبخاری، پێغەمبەر بە تەنهایی لە ئەشكەوتی (حِرا‌ء)دا دەماوەو خواپەرستیی دەكرد. ئەمەش لە لایەن خواوە ئامادەكردنێكیتری پێغەمبەر بوو بۆ وەرگرتنی (ۆحْی)، تاكو یادو بیركردنەوەكانی دونیای لە دڵدا نەمێنێ‌‌و دڵەكەی ببێتە بارەگای زانستەكانی خودایی، چونكە دوركەوتنەوە–تا ماوەیەك-لە خەڵك‌و خواپەرستنی بە تەنهایی بە تایبەتی لە شەوێ‌دا، هەم بیركردنەوەی حاڵەتی تەنهایی لە گەورەییخواو لە دروستكراویخوا، گشتی دەبێتە هۆی ڕۆشنكردنەوەی دڵ‌و دەرونی مرۆڤ و نزیكبوونەوەی لە خوایگەورە، هەر بۆیێش خوایگەورە چل ڕۆژی ماوەی (مُناجاە)ی بۆ حەزرەتی(مُوسی) پێغەمبەر دانا، هەم پێغەمبەری خۆشەویستمان (إعْتِكاف)ی ناو مزگەوتی بە سوننەت داناوە.
ئەوەش وا دەگەیەنێ: ئەو كەسانەی بانگەوازی ئیسلام دەكەن‌و بە ڕاگەیاندنی ئایینی ئیسلامەوە خەریكن، لە هەموو كەسێك زیاتر پێویستییان بە بەخۆداچوونەوە هەیە، ئەمەش بەوە دەست دەكەوێ: جار جارە لە خەڵك دور بكەوێتەوەو لە مزگەوت‌و لە شوێنی چۆل‌و تەنهادا خواپەرستی بكاو بیر لە گەورەیی خواو دروستكراوی خوا بكاتەوە، بەڵێ: مرۆڤ–لە بەر ئەوەی مرۆڤە-مەترسی چەند نەخۆشیەكی پیسی لێ‌دەكرێ: وەك دەعیەو لەخۆڕازیبوون‌و حەسودی‌و خۆ بە چاك زانین‌و ئاشكراكردنی خواپەرەستی‌و خۆشویستنی دونیاو بڵاوبوونەوەی ناوبانگ‌و ئاماژە بۆ كردن، ئەوانە گشتی نەخۆشی دەروونیی ترسناكن‌و زیاتریش توشی ئەو كەسانە دەبن كە بە كاروباری ئیسلامەوە خەریكن.
بۆیێ پێشینەكان بۆ ڕێ‌گرتن لەو نەخۆشیانەو بۆ نزیكبوونەوەیان لە خوا، شوێن پێغەمبەر دەكەوتن‌و جار جارە لە خەڵكی دور دكەوتنەوەو لە شوێنی چۆل‌و تەنهاییدا بە تایبەتی لە شەوێ‌دا خواپەرستییان دەكردو بە زیكری خواو بە بیركردنەوە: لە گەورەیی خواو لە دروستكراویخوا خەریك دەبون، تا دڵیان وەكو ئاوێنەی ڕوناك ڕۆشن دەبۆوەو هەنگاو هەنگاو بەرەو دۆستایەتیخوا دەڕۆیشتن، جا كە دڵیان ڕۆشن دەبۆوەو دور دەكەوتنەوە لەو نەخۆشیانەیڕابردوو، خۆیان تێكەڵی پیاوانی دونیاو دەسەڵاتداران نەدەكرد، نەوەك خۆشویستی دونیاش ببێتە دەردێكیتر و ببێتە كۆسپێك لە ڕێگەی ڕاگەیاندنی ئایینیئیسلام، چونكە تێكەڵبوون لەگەڵ دەسەڵاتداران‌و پیاوانی دونیا، مرۆڤی موسوڵمان توشی باوەڕی بێ‌هێزو ورە دابەزین‌و ترسەنۆكی دەكاو ناتوانی لە ڕێگای خوا (جِهاد) بكاو قوربانی بدا، كەواتە: پێویستە موسوڵمانی بێ‌گەرد: خۆی یەكلا بكاتەوە بۆ خوای گەورەو جگە لە خودا هەموو شتێك بە كەم بزانێ‌و لە گەورەییدا نەیگەینێتە پلەی خوایەتی‌و باوەڕی وا بێ: جگە لە خودا هیچ شتێكیتر سودبەخش‌و زیانبەخشی ڕاستەقینە نیە.
بەڵێ: زۆر كەسمان دیتن لە ڕێگای بانگەوازیئیسلامدا ڕوخان‌و بە سەر یەكدا كەوتن‌و لە ئەنجامدا بونە نۆكەری دەسەڵاتداران‌و دوژمنانیئیسلام؟ بە هۆی تێكەڵبوونی دونیا، یان یەكێك لەو نەخۆشیانەیڕابردوو، یان نزیكبوونەوە لە دەسەڵاتدارانی ستەمكار، پێغەمبەر فەرموویەتی: [اَلدُّنْیا مَلْعُونَەٌ، مَلْعُونٌ ما فِیها إِلاّ ذكْرَ اللهِ-تَعالی- ۆما والاهُ ۆعالِماً ۆمُتَعَلِّماً] رواه الترمذی بسند حسن، ئەم دونیایە دورە لە ڕەحمەتیخوا، ئەوەی لە دونیاشدایە دورە لە ڕەحمەتیخوا، تەنها زیكریخواو ئەو كارە نەبێ: كە خوا پێی خۆشە، هەم تەنها زانای ئایین‌و خوێندەواری ئایینی نەبێ.
بەڵێ: ئەوانەی ئاماژەمان بۆ كردن، بە خۆشویستنی دونیا خەریك بون‌و بە ڕێبازەكەی پێغەمبەردا نەڕۆیشتن‌و هیچ كاتێك بەو دەرمانەی پێغەمبەر دڵ‌و دەروونی خۆیان دەرمان نەكرد، ئیمام (الحَسن البَصْری)–رحمە الله تعالی- فەرموویەتی: (حُبُّ الدُّنْیا رَأْسُ كُلِّ خَطِیئَەٍ) خۆشویستنی دونیا سەری هەموو تاوانێكە.
جا وا تێمەگە لێرەدا مەبەست ئەوەیە: بە یەكجاری واز لە دونیا بێنی‌و هیچ ماڵی دونیات نەوێ، بەڵكو بە پێچەوانەوە: ماڵی باش بۆ پیاوی باش باشە، بەڵام مەبەست ئەوەیە ئاگادار بە: ئایینیخۆت بە قوربانی دونیا مەكەو لە نێوان ئایین‌و دونیادا تەرازووی شەرع بە ڕاستی ڕابگرە، هەروەك خوایگەورە دەفەرموێ: [ۆابْتَغِ فِیمَا أتَاكَ اللهُ الدَّارَ اْڵاخِرَەَ ۆلا تَنْسَ نَصِیبَكَ مِنَ الدُّنْێا ۆأَحْسِنْ كَمَا أَحْسَنَ اللهُ إِڵیْكَ]القصص: ٧٧، ئەو ماڵەی خوا داویەتیە تۆ لە كاروباری ڕۆژی قیامەتدا بە كاری بێنە، بەڵام بەشی خۆت لە حەڵاڵەكانی دونیا لە بیر مەكەو بۆ خۆت‌و خێزانت بەشێك سەرف بكە، چاكەش لەگەڵ خەڵكی بكە، هەروەك خوا چاكەی لەگەڵ تۆ كردوە.
كەواتە: ئەگەر ئایینەكەت‌و دونیایەكەت ڕووبەڕووی یەكتری بونەوەو شتێك بە سەر دڵتدا هات، بە تەرازووی شەرع بیكێشە: جا ئەگەر فەرمان پێكراو بوو-واجب، یان سوننەت- بەگوێرەی توانا بیكە، ئەگەر قەدەغەكراو بوو بە هیچ جۆرێك نەیكەی‌و دونیایەكەت بە قوربانی ئایینەكەت بكە، جا ئەگەر ئەوها بەم تەرازووەی شەرع كار بكەی، ئەو كاتە خوا خۆشی دەوێ‌ی‌و دەتكاتە دۆستی خۆی، هەروەك ئیمام (أَبُوبَكْر)و ئیمام (عُثمان)و (صَحابَە) دەوڵەمەندەكانیتریشأجمعین- ئەوها ڕەفتاریان دەكرد.
جا ئەم جۆرە ڕەفتارانەی لەم چوارەمەدا ڕوونمان كردنەوە، لە لای زانایانیئیسلام پێی دەگوترێ: (عِلْمُ التَّصَوُّف)، یان (عِلْمُ السُّلُوك). ئیمامی(النَّواوِی) فەرموویەتی: بنچینەكانی ڕێگای (تَصَوُّف) پێنجن: ترسان لە خوا لە پەنهانی‌و لە ئاشكراییدا. شوێنكەوتنی ڕێبازی پێغەمبەر لە گوفتار‌و لە كرداردا. وازهێنان لە خەڵك لە ڕووتێكردن‌و لە پشتتێكردندا. ڕازیبوون لە خوا لە كەم‌و لە زۆردا. گەڕانەوە بۆ لای خوا لە خۆشی‌و لە ناخۆشیدا. (المقاصد للإمام النواوی) ل(20) و(شرح جمع الجوامع مع حاشیە البنانی) ب(2) ل(449-451) و(فقه السیرە، للبوگی) ل(74) و(سیرەالصلابی) ب(1) ل(100
الاثنين، 28 مارس 2011
په‌يوه‌ندى (ئینگليز)و (وه‌هابی)يه‌كان
نووسينى : مامؤستا عبدالله هرتلي
ئه‌ى لاوى موسولمان: دامه‌زرینه‌رى ئه‌م گرۆهه گومرِابووه–كه ناوى (محمدبن عبدالوهاب) بوو– له سالى (1111)ىكؤچى له دايك بوو، لة سالى (1206)دا مرد، يه‌كه‌م جار قوتابي ئايينى بوو، له (مدينة)ى پيرۆز ده‌خویند، به‌لآم هه‌ر له‌وآ گومرِاييه‌كانى خؤى ئاشكرا ده‌كردن، تا واى لیهات: مامؤستايه‌كانى خؤى و (الشيخ سليمان)ى براى خؤى ره‌ديان ده‌داوه‌و كتيبيان له دژى وى دانان، ناچار رووى كرده لاى رۆژهه‌لاتی(مكة)و (المدينة)، لةوآ په‌يوه‌ندى به‌ست: له‌گه‌ل (محمد بن سعود) ئه‌ميرى(الدرعية): كه له‌هۆزه‌كه‌ی (مسيلمة الكذاب) بوو، تاكو يارمةتى ي بدا بۆ بلآوكردنه‌وه‌ى بانگةوازه‌كه‌ى، كه دةيگوت: (ئه‌م خةلكه ماوةى شةش سه‌د ساله كافره‌و پیویسته بهیندرینه‌وه سه‌ر یه‌كخواپه‌رستی).
جا هه‌ر كه‌سيك شوينيان كه‌وتبا، فه‌رمانيان ثئ ده‌كرد: سه‌رى بتاشئ، واته: چونكه تا ئيستا كافر بووه‌و تازه بۆته‌وه موسولمان و ده‌بی مووى كوفر لة خۆى لابدا، ئينجا كه (محمد بن سعود) مرد، (عبدالعزيز)ى كورى له جیگای دانيشت و یارمه‌تی ده‌دا ، بروانه (الفتوحات الاسلامية) ل(257و258) و(الدرر السنية) ل(39) تا(54).
ئه‌ى لاوى موسولمان: به‌م سه‌رتاشينه‌ى(وهابي)يه‌كان حه‌ديسى پیغه‌مبه‌ر ( صلی الله علیه و سلم ) هاته جئ ، كه ده‌فه‌رموئ : [ يَتِيهُ قَوْمٌ قِبَلَ الْمَشْرِقِ مُحَلَقَّةٌ رُؤُوسُهُمْ ]رواة مسلم، له لاى رۆژهه‌لاتى (مدينة)ى پیرۆز، كؤمةلیك له‌رِئ ی راست لاده‌ده ن و گومرا ده بن، نيشانه‌يان ئه‌وه‌یه سه‌رتراشكراون. بروانه(شرح مسلم بهامش القسطلاني) ل(35)ب(5)و(روضة المحتاجين ) ل(403).
ئينجا ده‌وله‌تی (إئینگليز)ىكافر ده‌ستى كرد بة يارمه‌تيدانى (وهابي)يه‌كان لة ریگه‌ى ئه‌م (عبدالعزيز بن محمد بن مسعود)ه‌وه ،ئه‌وه‌نده چه‌ك مالی بۆ ناردن تا وايان لیهات كه‌تنه جه‌نگ دژی (خليفة)ى ئيسلام، بة پشتیوانی(ئینگليز) رووبه‌روو بوونه‌وه له‌گه‌ل له‌شكرى ده‌وله‌تى ئيسلام،بۆ به‌رژه‌وه‌ندی (ئینگليز) چه‌ند شاريكى ئيسلاميان داگير كرد: وه‌كو (مكة)و (مدينة)و (كويت)...هتد. بروانة (كيف هدمت الخلافة) ل(13)و (14).
ئه‌ى لاوى موسولَمان: بة خؤت باش ده‌زانى ئيستاش په‌يوه‌ندى نيوان (ئینگليز)ى ئاغاو (وهابی)يه‌كانى نۆكه‌رپته‌وه تره له جاری پیشوو ،به‌زه‌یی و په‌یوه‌ندی نيوانيان زۆر به‌هيزتره له‌به‌زه‌یی و په‌یوه‌ندی نیوان دایك و كیژ ، فه‌رموو: به چاوى خؤت ديتت،
له سالى (1990)ز، به‌رامبه‌ر (1411)كۆچى، حيزبی به‌عسی عيراقى ده‌ستى به سه‌ر (كويت)دا گرت و ويستىبه‌ره‌و (سعودية)ش بروا، يه‌كسه‌ر كافره‌كانى (ئینگليز)و (أمريكا)و (فرنسا) هاتنه هاوارى بنه‌ماله‌ی (آل سعود)ى(وهابی)، زانايانى ئاينى (وهابی)ش (فتوا)يان دا: كة (دروسته له دژى عيراق پشت به‌كافران ببه‌سترئ و موسولمانانى عيَراق به ده‌ستى كافره‌كان بكوژرين)!!!!!!!!!!! .
ئه‌ى لاوى موسولمان: بة چاوى خۆت ديتت: (موشه‌ك)و (فرۆكه)ى ئه‌م سئ ده‌وله‌ته كافرانه چۆن شاره‌كانى ئيسلاميان-له عيراق- بۆمبباران ده‌كردو سه‌ربازو ژن و مندال و پیرى موسولمانيان له‌ت له‌ت ده‌كرد، بة جۆریكى وا: ژماره‌ى كوژراوى موسولمانانى عيراق-كوردو عه‌ره‌ب و كه‌مایه‌تیه‌كانی تر- گه‌یشته (85) هةزار.
ئه‌مه‌له لایه‌ك، له‌لایه‌كی تریشه‌وه ده‌بينين: جووه‌كان –به يارمه‌تى ئينگليز- خاكى (فلسطين)يان داگير كردوه، بةلام تا ئيستا (وهابی)يه‌كانى(سعودی) يه‌ك فيشه‌كيان به‌رامبه‌ر جووه‌كان نه‌ته‌قاندووه -جگه له‌مه‌ش (إبن باز)ى (وهابی) فتواى دا: كه‌پیكهاتن له‌گه‌ل جووه داگيركه‌ره‌كانى (فلسطين) دروسته. ئه‌مه‌ش به‌هۆی ئه‌وه‌یه: جووه‌كان و (وهابی)يه‌كان هه‌ردووكیان نۆكه‌ری ( ئینگلیز)ن ، به‌لئ راسته: كه پیغه‌مبه‌ر ( صلی الله علیه و سلم ) ده‌رباره‌ی (خوارج) ده‌فه‌رموئ: [ يَقْتُلُونَ أهْلَ اْلإسْلامِ وَيَدَعُونَ أَهْلَ اْلأوْثَانِ ] رواة البخاري ومسلم، واته: موسولمان ده‌كوژن و واز له كافره‌كان ده‌هینن
ئه‌ى لاوى موسولمان: بة چاوى خۆت ديتت: له سالى (1988)ز، به‌عسى عيراقى–كه حيزبيكى (علمانی)ى (صليبی) بوو و خۆى به سه‌ر عيراقدا سه‌پاندبوو- كوردستانى كيمياباران كردوپینج هه‌زار مزگه‌وت و چوار هه‌زار گوندی روخاندو زياتر له (180) هه‌زار كوردى موسولمانى كوشتن و شوين بزری كردن، بةلآم كه‌س فرميسكيكى بۆ نةرشتن؟
چونكه وه‌كو (وهابی)يه‌كانى(سعودی) نۆكه‌رى (ئینگليز)و (فرنسا)و (امريكا) نه‌بون- كه‌س نه‌یگوت : كورده مالت له كوئ یه ؟ .
ئيستاش به هۆى تاوانى به‌عسي عيراق و به (فتواى)ى (وه‌هابی)يه‌كان: شه‌ش سال زياتره كورد لة برسيه‌تى داو لة ژیر بارى گه‌مارۆی ئابورى دا ده‌ژیئ و خاكى كوردستانى ئازيز-وه‌كو خاكى (حجاز)- بووه‌ته بنكه‌ى كافره‌كانى (فرنسا)و (ئینگليز)و (أمريكا)و كافره‌كانى تر، هه‌موويان شان بةشانى (وه‌هابی)يه‌كان، گه‌لى كورد به‌ره‌و گومرایی ده‌به‌ن ، (اللهم اليك نشكو ضعف قوّ‍تنا وقلة حيلتنا وهواننا على الناس يا أرحم الراحمين انت رب المستضعفين).
ئه‌ى لاوى موسولمان: ئه‌و كاره‌ساته‌ى (محمد بن عبدالوهاب)ى گومرابوو-به پشتيوانى (عبدالعزيز)ى (آل سعود)- به ده‌وله‌تی ئیسلامی كردوه، نايه‌ته نووسين، چونكه هه‌ر شاریك و هه‌ر گونديكيان داگير كردبايه، تالآنيان ده‌كرد وژن و مندالیان ده‌كوشتن و گومبه‌تى گۆری پیاوچاكانيان دةروخاندو له هه‌نديك شوين ده‌يانكردنه ئاوده‌ستخانه، له ناو مزگه‌وتدا موسولمانيان ده‌كوشتن:
جاريك بانگده‌ريكى كويريان ب فه‌رمانى (محمد بن عبدالوهاب) كوشت، چونكة له دواى بانگ سه‌لآواتى له‌سه‌ر پیغه‌مبه‌ر دا ( صلی الله علیه وسلم )، ئينجا (محمد بن عبدالوهاب) گوتى: (دمبكچى له مالی قه‌حپه‌دا، تاوانى كه‌متره له‌و بانگده‌ره‌ى له‌سه ر مناره‌ى بانگ سه‌لاوات لىَ ده‌دا).
چه‌نده‌ها كتيبى ئاينييان ده‌سوتاندو لة كۆلآنان فرئ يان ده‌دا، خةلكيان قه‌ده‌غه ده‌كرد له زياره‌تى گۆرى پیغه‌مبه‌ر ( صلی الله علیه و سلم )، هه‌روه‌ها له‌به‌رچاوى ئه‌ودا ديانگوت : (عَصَايَ خَيْرٌ مِنْ مُحَمَّدٍ) دارعه‌سايه‌كه‌ى من لةپیغه‌مبه‌ر ( صلی الله علیه و سلم )سودتره؟ چونكه پیغه‌مبه‌ر ( صلی الله علیه و سلم )مردوه‌و هيچى له‌ده‌ست نايآ. ئه‌م هه‌مووكاره ناره‌وايانه‌یان ده‌كرد، لة ژیر دروشمی بانگه‌وازی بۆ یه‌كخوا په‌رستی خۆ پارستن له (شرك). بۆ باوه‌ركردن و دلنيايی له‌م باسه، بروانه (الدرر السنية) ل(41 تا 54) و(الفتوحات الإسلامية) ل(256 تا 269) ب(2) و(روضة المحتاجين) ل(384و 385).
ئه‌ى لاوى موسولمان: ئا ئه‌مه‌يان ئه‌و (محمد بن عبدالوهاب)يه: كه (خوارج)ى ئيستا
به (شيخ الاسلام)و به (مُجدّد دين الاسلام)و به (بطل التوحيد) ناوى ئةهينن وئه‌يانه‌وئ گه‌نجه‌كانى موسولمان له هه‌ر چوار مه‌زهه‌بى (أهل السنة) لابدةن و بيانهيننه سةر مه‌زهه‌بى (محمد بن عبدالوهاب)ى پاله‌وانى ئاژاوه و تیكده‌ری ده‌وله‌تی ئيسلام.
ئه‌ى لاوى موسولمان-بۆ خاترى خوا-تكات لىَ ئه‌كه‌م: ريبازه پيرۆزه‌كه‌ى (محمد بن عبدالله)ى پیغه‌مبه‌رت ( صلی الله علیه و سلم ) گوم نه‌كه‌ی و شوين ریبازه‌چه‌وته‌كه‌ى (محمد بن عبدالوهاب) مه‌كه‌وه!.
به‌لىَ: هه‌ر (محمد بن عبدالوهاب) بوو-له‌ریگه‌ی (همفر)ى (جاسوس)ى(ئینگليزى)- په‌يمانى لةگه‌ل كافره‌كانى(ئینگليز)دا به‌ست و ده‌وله‌تى ئيسلامى بئ هيز كرد، جا به‌م بئ هيزكردن ریگه‌ى بؤ كافره‌كانى(ئینگليز)و كافره‌كانى ترى رۆژئاوا ئاسان كرد: تاكو بتوانن ده‌وله‌تى ئيسلام پارچه پارچه بكةن ز له (3) ى (ئازار)ى (1924)ز، (خلافة)ى ئيسلام هه‌لبوةشينن و موسولمانان بة (يتيم)ى و به بئ (خليفة)، سةرگةردان بن.
بةلىَ: كوردستانيش-وه‌ك به‌شةكانى ترى ده‌وله‌تى ئيسلام- به بريارى (سايكس-بيكو)ى كافره‌كانى (ئینگليز)و (فرنسا):پارچه پارچه كراو به سه‌ر وولآته‌كانى دراوسئ دا به‌ش كرا، إنا لله وإنا إلية راجعون. بروانة (كيف هدمت الخلافة) ل(13و14)و (93 تا 97).
پشت له دین كردن ـ براكه‌م ـ پیم بلئ : سودی چ بوو ؟
یان به لات وابوو ئایین بویته مه‌نع و به‌رگری
سا به ( والله ) عاره هه‌رگیز پشت له دین كه‌ی لاوی كورد
دوژمنی دین بوو ـ بزانه ـ داری هیوای تۆی بری
ئه‌ى لاوى موسولمان: دامه‌زرینه‌رى ئه‌م گرۆهه گومرِابووه–كه ناوى (محمدبن عبدالوهاب) بوو– له سالى (1111)ىكؤچى له دايك بوو، لة سالى (1206)دا مرد، يه‌كه‌م جار قوتابي ئايينى بوو، له (مدينة)ى پيرۆز ده‌خویند، به‌لآم هه‌ر له‌وآ گومرِاييه‌كانى خؤى ئاشكرا ده‌كردن، تا واى لیهات: مامؤستايه‌كانى خؤى و (الشيخ سليمان)ى براى خؤى ره‌ديان ده‌داوه‌و كتيبيان له دژى وى دانان، ناچار رووى كرده لاى رۆژهه‌لاتی(مكة)و (المدينة)، لةوآ په‌يوه‌ندى به‌ست: له‌گه‌ل (محمد بن سعود) ئه‌ميرى(الدرعية): كه له‌هۆزه‌كه‌ی (مسيلمة الكذاب) بوو، تاكو يارمةتى ي بدا بۆ بلآوكردنه‌وه‌ى بانگةوازه‌كه‌ى، كه دةيگوت: (ئه‌م خةلكه ماوةى شةش سه‌د ساله كافره‌و پیویسته بهیندرینه‌وه سه‌ر یه‌كخواپه‌رستی).
جا هه‌ر كه‌سيك شوينيان كه‌وتبا، فه‌رمانيان ثئ ده‌كرد: سه‌رى بتاشئ، واته: چونكه تا ئيستا كافر بووه‌و تازه بۆته‌وه موسولمان و ده‌بی مووى كوفر لة خۆى لابدا، ئينجا كه (محمد بن سعود) مرد، (عبدالعزيز)ى كورى له جیگای دانيشت و یارمه‌تی ده‌دا ، بروانه (الفتوحات الاسلامية) ل(257و258) و(الدرر السنية) ل(39) تا(54).
ئه‌ى لاوى موسولمان: به‌م سه‌رتاشينه‌ى(وهابي)يه‌كان حه‌ديسى پیغه‌مبه‌ر ( صلی الله علیه و سلم ) هاته جئ ، كه ده‌فه‌رموئ : [ يَتِيهُ قَوْمٌ قِبَلَ الْمَشْرِقِ مُحَلَقَّةٌ رُؤُوسُهُمْ ]رواة مسلم، له لاى رۆژهه‌لاتى (مدينة)ى پیرۆز، كؤمةلیك له‌رِئ ی راست لاده‌ده ن و گومرا ده بن، نيشانه‌يان ئه‌وه‌یه سه‌رتراشكراون. بروانه(شرح مسلم بهامش القسطلاني) ل(35)ب(5)و(روضة المحتاجين ) ل(403).
ئينجا ده‌وله‌تی (إئینگليز)ىكافر ده‌ستى كرد بة يارمه‌تيدانى (وهابي)يه‌كان لة ریگه‌ى ئه‌م (عبدالعزيز بن محمد بن مسعود)ه‌وه ،ئه‌وه‌نده چه‌ك مالی بۆ ناردن تا وايان لیهات كه‌تنه جه‌نگ دژی (خليفة)ى ئيسلام، بة پشتیوانی(ئینگليز) رووبه‌روو بوونه‌وه له‌گه‌ل له‌شكرى ده‌وله‌تى ئيسلام،بۆ به‌رژه‌وه‌ندی (ئینگليز) چه‌ند شاريكى ئيسلاميان داگير كرد: وه‌كو (مكة)و (مدينة)و (كويت)...هتد. بروانة (كيف هدمت الخلافة) ل(13)و (14).
ئه‌ى لاوى موسولَمان: بة خؤت باش ده‌زانى ئيستاش په‌يوه‌ندى نيوان (ئینگليز)ى ئاغاو (وهابی)يه‌كانى نۆكه‌رپته‌وه تره له جاری پیشوو ،به‌زه‌یی و په‌یوه‌ندی نيوانيان زۆر به‌هيزتره له‌به‌زه‌یی و په‌یوه‌ندی نیوان دایك و كیژ ، فه‌رموو: به چاوى خؤت ديتت،
له سالى (1990)ز، به‌رامبه‌ر (1411)كۆچى، حيزبی به‌عسی عيراقى ده‌ستى به سه‌ر (كويت)دا گرت و ويستىبه‌ره‌و (سعودية)ش بروا، يه‌كسه‌ر كافره‌كانى (ئینگليز)و (أمريكا)و (فرنسا) هاتنه هاوارى بنه‌ماله‌ی (آل سعود)ى(وهابی)، زانايانى ئاينى (وهابی)ش (فتوا)يان دا: كة (دروسته له دژى عيراق پشت به‌كافران ببه‌سترئ و موسولمانانى عيَراق به ده‌ستى كافره‌كان بكوژرين)!!!!!!!!!!! .
ئه‌ى لاوى موسولمان: بة چاوى خۆت ديتت: (موشه‌ك)و (فرۆكه)ى ئه‌م سئ ده‌وله‌ته كافرانه چۆن شاره‌كانى ئيسلاميان-له عيراق- بۆمبباران ده‌كردو سه‌ربازو ژن و مندال و پیرى موسولمانيان له‌ت له‌ت ده‌كرد، بة جۆریكى وا: ژماره‌ى كوژراوى موسولمانانى عيراق-كوردو عه‌ره‌ب و كه‌مایه‌تیه‌كانی تر- گه‌یشته (85) هةزار.
ئه‌مه‌له لایه‌ك، له‌لایه‌كی تریشه‌وه ده‌بينين: جووه‌كان –به يارمه‌تى ئينگليز- خاكى (فلسطين)يان داگير كردوه، بةلام تا ئيستا (وهابی)يه‌كانى(سعودی) يه‌ك فيشه‌كيان به‌رامبه‌ر جووه‌كان نه‌ته‌قاندووه -جگه له‌مه‌ش (إبن باز)ى (وهابی) فتواى دا: كه‌پیكهاتن له‌گه‌ل جووه داگيركه‌ره‌كانى (فلسطين) دروسته. ئه‌مه‌ش به‌هۆی ئه‌وه‌یه: جووه‌كان و (وهابی)يه‌كان هه‌ردووكیان نۆكه‌ری ( ئینگلیز)ن ، به‌لئ راسته: كه پیغه‌مبه‌ر ( صلی الله علیه و سلم ) ده‌رباره‌ی (خوارج) ده‌فه‌رموئ: [ يَقْتُلُونَ أهْلَ اْلإسْلامِ وَيَدَعُونَ أَهْلَ اْلأوْثَانِ ] رواة البخاري ومسلم، واته: موسولمان ده‌كوژن و واز له كافره‌كان ده‌هینن
ئه‌ى لاوى موسولمان: بة چاوى خۆت ديتت: له سالى (1988)ز، به‌عسى عيراقى–كه حيزبيكى (علمانی)ى (صليبی) بوو و خۆى به سه‌ر عيراقدا سه‌پاندبوو- كوردستانى كيمياباران كردوپینج هه‌زار مزگه‌وت و چوار هه‌زار گوندی روخاندو زياتر له (180) هه‌زار كوردى موسولمانى كوشتن و شوين بزری كردن، بةلآم كه‌س فرميسكيكى بۆ نةرشتن؟
چونكه وه‌كو (وهابی)يه‌كانى(سعودی) نۆكه‌رى (ئینگليز)و (فرنسا)و (امريكا) نه‌بون- كه‌س نه‌یگوت : كورده مالت له كوئ یه ؟ .
ئيستاش به هۆى تاوانى به‌عسي عيراق و به (فتواى)ى (وه‌هابی)يه‌كان: شه‌ش سال زياتره كورد لة برسيه‌تى داو لة ژیر بارى گه‌مارۆی ئابورى دا ده‌ژیئ و خاكى كوردستانى ئازيز-وه‌كو خاكى (حجاز)- بووه‌ته بنكه‌ى كافره‌كانى (فرنسا)و (ئینگليز)و (أمريكا)و كافره‌كانى تر، هه‌موويان شان بةشانى (وه‌هابی)يه‌كان، گه‌لى كورد به‌ره‌و گومرایی ده‌به‌ن ، (اللهم اليك نشكو ضعف قوّ‍تنا وقلة حيلتنا وهواننا على الناس يا أرحم الراحمين انت رب المستضعفين).
ئه‌ى لاوى موسولمان: ئه‌و كاره‌ساته‌ى (محمد بن عبدالوهاب)ى گومرابوو-به پشتيوانى (عبدالعزيز)ى (آل سعود)- به ده‌وله‌تی ئیسلامی كردوه، نايه‌ته نووسين، چونكه هه‌ر شاریك و هه‌ر گونديكيان داگير كردبايه، تالآنيان ده‌كرد وژن و مندالیان ده‌كوشتن و گومبه‌تى گۆری پیاوچاكانيان دةروخاندو له هه‌نديك شوين ده‌يانكردنه ئاوده‌ستخانه، له ناو مزگه‌وتدا موسولمانيان ده‌كوشتن:
جاريك بانگده‌ريكى كويريان ب فه‌رمانى (محمد بن عبدالوهاب) كوشت، چونكة له دواى بانگ سه‌لآواتى له‌سه‌ر پیغه‌مبه‌ر دا ( صلی الله علیه وسلم )، ئينجا (محمد بن عبدالوهاب) گوتى: (دمبكچى له مالی قه‌حپه‌دا، تاوانى كه‌متره له‌و بانگده‌ره‌ى له‌سه ر مناره‌ى بانگ سه‌لاوات لىَ ده‌دا).
چه‌نده‌ها كتيبى ئاينييان ده‌سوتاندو لة كۆلآنان فرئ يان ده‌دا، خةلكيان قه‌ده‌غه ده‌كرد له زياره‌تى گۆرى پیغه‌مبه‌ر ( صلی الله علیه و سلم )، هه‌روه‌ها له‌به‌رچاوى ئه‌ودا ديانگوت : (عَصَايَ خَيْرٌ مِنْ مُحَمَّدٍ) دارعه‌سايه‌كه‌ى من لةپیغه‌مبه‌ر ( صلی الله علیه و سلم )سودتره؟ چونكه پیغه‌مبه‌ر ( صلی الله علیه و سلم )مردوه‌و هيچى له‌ده‌ست نايآ. ئه‌م هه‌مووكاره ناره‌وايانه‌یان ده‌كرد، لة ژیر دروشمی بانگه‌وازی بۆ یه‌كخوا په‌رستی خۆ پارستن له (شرك). بۆ باوه‌ركردن و دلنيايی له‌م باسه، بروانه (الدرر السنية) ل(41 تا 54) و(الفتوحات الإسلامية) ل(256 تا 269) ب(2) و(روضة المحتاجين) ل(384و 385).
ئه‌ى لاوى موسولمان: ئا ئه‌مه‌يان ئه‌و (محمد بن عبدالوهاب)يه: كه (خوارج)ى ئيستا
به (شيخ الاسلام)و به (مُجدّد دين الاسلام)و به (بطل التوحيد) ناوى ئةهينن وئه‌يانه‌وئ گه‌نجه‌كانى موسولمان له هه‌ر چوار مه‌زهه‌بى (أهل السنة) لابدةن و بيانهيننه سةر مه‌زهه‌بى (محمد بن عبدالوهاب)ى پاله‌وانى ئاژاوه و تیكده‌ری ده‌وله‌تی ئيسلام.
ئه‌ى لاوى موسولمان-بۆ خاترى خوا-تكات لىَ ئه‌كه‌م: ريبازه پيرۆزه‌كه‌ى (محمد بن عبدالله)ى پیغه‌مبه‌رت ( صلی الله علیه و سلم ) گوم نه‌كه‌ی و شوين ریبازه‌چه‌وته‌كه‌ى (محمد بن عبدالوهاب) مه‌كه‌وه!.
به‌لىَ: هه‌ر (محمد بن عبدالوهاب) بوو-له‌ریگه‌ی (همفر)ى (جاسوس)ى(ئینگليزى)- په‌يمانى لةگه‌ل كافره‌كانى(ئینگليز)دا به‌ست و ده‌وله‌تى ئيسلامى بئ هيز كرد، جا به‌م بئ هيزكردن ریگه‌ى بؤ كافره‌كانى(ئینگليز)و كافره‌كانى ترى رۆژئاوا ئاسان كرد: تاكو بتوانن ده‌وله‌تى ئيسلام پارچه پارچه بكةن ز له (3) ى (ئازار)ى (1924)ز، (خلافة)ى ئيسلام هه‌لبوةشينن و موسولمانان بة (يتيم)ى و به بئ (خليفة)، سةرگةردان بن.
بةلىَ: كوردستانيش-وه‌ك به‌شةكانى ترى ده‌وله‌تى ئيسلام- به بريارى (سايكس-بيكو)ى كافره‌كانى (ئینگليز)و (فرنسا):پارچه پارچه كراو به سه‌ر وولآته‌كانى دراوسئ دا به‌ش كرا، إنا لله وإنا إلية راجعون. بروانة (كيف هدمت الخلافة) ل(13و14)و (93 تا 97).
پشت له دین كردن ـ براكه‌م ـ پیم بلئ : سودی چ بوو ؟
یان به لات وابوو ئایین بویته مه‌نع و به‌رگری
سا به ( والله ) عاره هه‌رگیز پشت له دین كه‌ی لاوی كورد
دوژمنی دین بوو ـ بزانه ـ داری هیوای تۆی بری
[پێناسەی ئیمامی (النواوی)]
ئیمامی (النواوی) ناوی (یحیی) كوڕی (شرف)ی نەواوییە، لە مانگی (محرم)ی ساڵی (631)ی كۆچی لە گوندی (نەوا) لە (جۆلان)ی سەر بە (دیمشق) لە دایك بووە، هەر لە گوندەكەی خۆی لە سەردەمی منداڵیدا قوڕئانی پیرۆزی لەبەر كردوە، لە تەمەنی (19) ساڵیدا باوكی ناردی بۆ (دیمشق) لەوێش لە لای زۆر كەس خوێندویەتی، یەكێك لە مامۆستایەكانی ناوی (سالار)ی كوردی بوو، یەكێكیتر ناوی (عزالدین)ی هەولێری بوو.
ئیمامی (النواوی) دانراوی زۆری هەنە بە تایبەتی لە (حدیپ)و (شرع): وەكو (ریاچ الصالحین)و (اڵاژكار)و (شرح صحیح مسلم)و (منهاج الگالبین)و (اڵاربعین النواویە)-كە ئێمە ئێستا خزمەتی ئەكەین- جگە لە مانەش.
ئیمامی (النواوی) یەكێكە لە زانا هەرە بەرزەكانی چینی (خَڵف)، لە حەدیس‌و شەرع دەستێكی باڵای هەبوو، لە سەر ڕاڕەوی ئیمامی (شافعی) بوو، لەگەڵا ئەوەشدا جێگەی باوەڕی زانایانی هەر چوار مەزهەبەكانەو ڕێز لە فەرموودەكانی ئەنێن.
ئیمامی (النواوی) لە (24)ی (رجب)ی ساڵی (676)ی كۆچی لە گوندی (نَوا) وەفاتی كردوە، خوا لێی ڕازی بێ‌‌و ڕەحمەت‌و بەرەكەتی خوا بڕژێ بە سەر گۆڕیدا. ا‌مین
روونكردنەوەی چل حەدیسەكەی پێغەمبه ر (صلى الله عليه وسلم)
ناسـراو بە (اَڵاَرْبَـعِیـنَ الــنَّـواوِیَّـە) للإمام الـنَّواوِی
دانانی
عبدالله عبدالعزیز هەرتەلی
ئیمامی (النواوی) دانراوی زۆری هەنە بە تایبەتی لە (حدیپ)و (شرع): وەكو (ریاچ الصالحین)و (اڵاژكار)و (شرح صحیح مسلم)و (منهاج الگالبین)و (اڵاربعین النواویە)-كە ئێمە ئێستا خزمەتی ئەكەین- جگە لە مانەش.
ئیمامی (النواوی) یەكێكە لە زانا هەرە بەرزەكانی چینی (خَڵف)، لە حەدیس‌و شەرع دەستێكی باڵای هەبوو، لە سەر ڕاڕەوی ئیمامی (شافعی) بوو، لەگەڵا ئەوەشدا جێگەی باوەڕی زانایانی هەر چوار مەزهەبەكانەو ڕێز لە فەرموودەكانی ئەنێن.
ئیمامی (النواوی) لە (24)ی (رجب)ی ساڵی (676)ی كۆچی لە گوندی (نَوا) وەفاتی كردوە، خوا لێی ڕازی بێ‌‌و ڕەحمەت‌و بەرەكەتی خوا بڕژێ بە سەر گۆڕیدا. ا‌مین
روونكردنەوەی چل حەدیسەكەی پێغەمبه ر (صلى الله عليه وسلم)
ناسـراو بە (اَڵاَرْبَـعِیـنَ الــنَّـواوِیَّـە) للإمام الـنَّواوِی
دانانی
عبدالله عبدالعزیز هەرتەلی
چەند زانیاریەكی كورتی بەسوود
عبداللە فایەق عاڵڵایی
گۆڤاری(چرای رووناكی) ژمارە(6)
بۆچی هەست بەسورانەوەی زەوی ناكەین….؟
هەمولایەك ئاگەداری ئەوەین كە زەوی بەدەوری رۆژ(خۆر)دەخولێتەوە،زانست سەلماندی كە ئەوبیردۆزەی كەپێی وایە خۆر بەدەوری زەوی دەخولێتەوەهەلەیە راستیەكەی ئەوەیە كە:
یەك:زەوی جارێك بەدەوری خۆردا دەخولێتەوە.
دوو:وەجارێكیش بە دەوری خۆیدا دەخولیتەوە.
لە گەڵ ئەمەشدا زۆرینەی خەلكی بەوە سەرسامن و ئەپرسن باشە گە رزەوی دەجولێ و دەخولیتەوە بۆچی هەستی پێناكەین؟لە وەڵامدا دەڵین لەبەردووهۆ بەبەرجەستەی هەستی پێناكەین ئەمانیش:
یەك:هێزی كێش كردنی زەوی كە هەموشتێك لە سەر زەوی رادەكێشێت بۆخوار.
دوو:زەوی بە خولانەوەیەكی نەگۆر بەدەوری خۆرو خۆیدا ئەخولێتەوە.
وەهاتنی یەك بەیەكدوایەكی شەوورۆژوەهەروەها هاتنی وەرزەكان بەڵگەن لەسەر سورانەوەی زەوی…
درۆی نیسان
درۆی نیسان یەكێكە لەو ڤایرۆسە كوشندانەی كە لەكۆمەڵگەی خۆرئاواوە گواستراوە بۆكۆمەڵگەی موسلمانان وكوردەواری،خەلكی ئێمە بەوە هەڵخەڵتاون كەوادەزانن درۆی نیسان كە بە(درۆی سپی)ناونراوە جائیزەو حەرام نیە بەڵام شەرع لەچەند شوێن و كاتێ نەبێت كە رێگەی بە درۆكردن داوە(دەتوانی لە پەرتوكە فیقهیەكان سەیری بكەیت)درۆی نیسان چەند جارێ حەرامە چونكە زۆركەس بەم درۆیە توشی پاڵە پەستۆی خوێن ونەخۆشی دڵ وچەندان نەخۆشی ترهاتوون.ئەم درۆیە چۆن سەری هەڵدا:
پێش ساڵی 1564م لەسەرانسەری ئەوروپا دا رۆژمێرێك هەبوو كە یەكی نیسانی بەسەری ساڵی مەسیحی دادەنا بۆیە خەڵكی لەم رۆژە جەژنیان دەگێرابەڵام لەساڵی 1564پاشای فەرەنسا(شالزی دەیەم)پادشای فەرەنسا فەرمانیدا كە رۆژی یەكەمی كانونی دووەم(واتە مانگی یەك)بكرێتە سەری ساڵی مەسیحی،جاكەئەم بریارە دەرچوو كەساێك بەرهەڵست بوون و هەر لە یەكی نیسان(واتە مانگی چوار)جەژنی سەری ساڵیان دەگێرا جالەم كاتەدا خەڵكەكەی تربەگاڵتەو درۆ هاورێكانیان بانگێش دەكرد بۆ ئاهەنگ یان نان خواردن كەچی كە دەهاتن هیچ لەئارادانەببوو،جا ئەی موسلمان بۆچی لەداهێنان وزانست لاسایی ئەوروپا ناكەیتەوە كەچی لاسایی درۆكردنی ئەوروپا دەكەیتەوە…ز
هەستان بۆ نۆێژی بەیانیی…
ئەگێرنەوە یەكێ لەزاناكان كەوا زۆر پەرۆشی ئەوە بوو كورەكەی فێری زانستی قورئلن بێت و جا رۆژێك كورەكەی بانگ دەكات وپێی ئە ڵێ نهێنیەكت پێ ئە ڵێم لە سورەتی (كهف)ئەویش ئەوەیە كە پێش ئەوەی بخەویت كۆتایی سورەتی كەهف بخوێنیت ئەوە پێش بانگی بەیانی بەخەبەر دێیت ئایەتەكانیش:( (106) إِنَّ الَّژِینَ ێ‌َمَنُوا ۆعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ كَانَتْ ڵهُمْ جَنَّاتُ الْفِرْدَوْسِ نُزُلًا (107) خَالِدِینَ فِیهَا ڵا ێبْغُونَ عَنْهَا حِۆلًا (108) قُلْ ڵوْ كَانَ الْبَحْرُ مِدَادًا لِكَلِمَاتِ رَبِّی ڵنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْڵ أَنْ تَنْفَدَ كَلِمَاتُ رَبِّی ۆڵوْ جِئْنَا بِمِپْلِهِ مَدَدًا (109) قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِپْلُكُمْ یُوحَی إِڵیَّ أَنَّمَا إِڵهُكُمْ إِڵهٌ ۆاحِدٌ فَمَنْ كَانَ ێرْجُوا لِقَا‌وَ رَبِّهِ فَلْێعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا ۆڵا یُشْڕكْ بِعِبَادَەِ رَبِّهِ أَحَدًا (110))
جاكورەكەشی ئە مەی تاقی كردەوە هەربەهەمان شێوە بوو كەباوكی پێی راگەیاندبوو،جاكورەكەش سوپاسی خوای گەورەی كرد لەسەر ئەم نیعمەتەی قورئان و وەسوپاسی باوكیشی كرد لەسەر ئەوفێركردنە.
وصلی الله علی سیدنا ومولانا محمدوعلی اله وصحبه وسلم
ئەم بابەتە لەم لینكە دابەزێنە
http://www.4shared.com/get/4Qq_tUWD/___online.htm
گۆڤاری(چرای رووناكی) ژمارە(6)
بۆچی هەست بەسورانەوەی زەوی ناكەین….؟
هەمولایەك ئاگەداری ئەوەین كە زەوی بەدەوری رۆژ(خۆر)دەخولێتەوە،زانست سەلماندی كە ئەوبیردۆزەی كەپێی وایە خۆر بەدەوری زەوی دەخولێتەوەهەلەیە راستیەكەی ئەوەیە كە:
یەك:زەوی جارێك بەدەوری خۆردا دەخولێتەوە.
دوو:وەجارێكیش بە دەوری خۆیدا دەخولیتەوە.
لە گەڵ ئەمەشدا زۆرینەی خەلكی بەوە سەرسامن و ئەپرسن باشە گە رزەوی دەجولێ و دەخولیتەوە بۆچی هەستی پێناكەین؟لە وەڵامدا دەڵین لەبەردووهۆ بەبەرجەستەی هەستی پێناكەین ئەمانیش:
یەك:هێزی كێش كردنی زەوی كە هەموشتێك لە سەر زەوی رادەكێشێت بۆخوار.
دوو:زەوی بە خولانەوەیەكی نەگۆر بەدەوری خۆرو خۆیدا ئەخولێتەوە.
وەهاتنی یەك بەیەكدوایەكی شەوورۆژوەهەروەها هاتنی وەرزەكان بەڵگەن لەسەر سورانەوەی زەوی…
درۆی نیسان
درۆی نیسان یەكێكە لەو ڤایرۆسە كوشندانەی كە لەكۆمەڵگەی خۆرئاواوە گواستراوە بۆكۆمەڵگەی موسلمانان وكوردەواری،خەلكی ئێمە بەوە هەڵخەڵتاون كەوادەزانن درۆی نیسان كە بە(درۆی سپی)ناونراوە جائیزەو حەرام نیە بەڵام شەرع لەچەند شوێن و كاتێ نەبێت كە رێگەی بە درۆكردن داوە(دەتوانی لە پەرتوكە فیقهیەكان سەیری بكەیت)درۆی نیسان چەند جارێ حەرامە چونكە زۆركەس بەم درۆیە توشی پاڵە پەستۆی خوێن ونەخۆشی دڵ وچەندان نەخۆشی ترهاتوون.ئەم درۆیە چۆن سەری هەڵدا:
پێش ساڵی 1564م لەسەرانسەری ئەوروپا دا رۆژمێرێك هەبوو كە یەكی نیسانی بەسەری ساڵی مەسیحی دادەنا بۆیە خەڵكی لەم رۆژە جەژنیان دەگێرابەڵام لەساڵی 1564پاشای فەرەنسا(شالزی دەیەم)پادشای فەرەنسا فەرمانیدا كە رۆژی یەكەمی كانونی دووەم(واتە مانگی یەك)بكرێتە سەری ساڵی مەسیحی،جاكەئەم بریارە دەرچوو كەساێك بەرهەڵست بوون و هەر لە یەكی نیسان(واتە مانگی چوار)جەژنی سەری ساڵیان دەگێرا جالەم كاتەدا خەڵكەكەی تربەگاڵتەو درۆ هاورێكانیان بانگێش دەكرد بۆ ئاهەنگ یان نان خواردن كەچی كە دەهاتن هیچ لەئارادانەببوو،جا ئەی موسلمان بۆچی لەداهێنان وزانست لاسایی ئەوروپا ناكەیتەوە كەچی لاسایی درۆكردنی ئەوروپا دەكەیتەوە…ز
هەستان بۆ نۆێژی بەیانیی…
ئەگێرنەوە یەكێ لەزاناكان كەوا زۆر پەرۆشی ئەوە بوو كورەكەی فێری زانستی قورئلن بێت و جا رۆژێك كورەكەی بانگ دەكات وپێی ئە ڵێ نهێنیەكت پێ ئە ڵێم لە سورەتی (كهف)ئەویش ئەوەیە كە پێش ئەوەی بخەویت كۆتایی سورەتی كەهف بخوێنیت ئەوە پێش بانگی بەیانی بەخەبەر دێیت ئایەتەكانیش:( (106) إِنَّ الَّژِینَ ێ‌َمَنُوا ۆعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ كَانَتْ ڵهُمْ جَنَّاتُ الْفِرْدَوْسِ نُزُلًا (107) خَالِدِینَ فِیهَا ڵا ێبْغُونَ عَنْهَا حِۆلًا (108) قُلْ ڵوْ كَانَ الْبَحْرُ مِدَادًا لِكَلِمَاتِ رَبِّی ڵنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْڵ أَنْ تَنْفَدَ كَلِمَاتُ رَبِّی ۆڵوْ جِئْنَا بِمِپْلِهِ مَدَدًا (109) قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِپْلُكُمْ یُوحَی إِڵیَّ أَنَّمَا إِڵهُكُمْ إِڵهٌ ۆاحِدٌ فَمَنْ كَانَ ێرْجُوا لِقَا‌وَ رَبِّهِ فَلْێعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا ۆڵا یُشْڕكْ بِعِبَادَەِ رَبِّهِ أَحَدًا (110))
جاكورەكەشی ئە مەی تاقی كردەوە هەربەهەمان شێوە بوو كەباوكی پێی راگەیاندبوو،جاكورەكەش سوپاسی خوای گەورەی كرد لەسەر ئەم نیعمەتەی قورئان و وەسوپاسی باوكیشی كرد لەسەر ئەوفێركردنە.
وصلی الله علی سیدنا ومولانا محمدوعلی اله وصحبه وسلم
ئەم بابەتە لەم لینكە دابەزێنە
http://www.4shared.com/get/4Qq_tUWD/___online.htm
{ ئامارێكی ژمارەیی گرنگ لە بارەی قورئانی پیرۆز}
گۆڤاری (هاوبەشی) ژمارە(36)
و:عبدالله فائق عاڵڵایی
قورئانی پیرۆز لە (114)سورەت پێك هاتووە، وەلە(6236)ئایەت پێك هاتوە,گشت ئەمانە لە (30) جوزئن هەرجوزئێك دابەشی سەر(4)بەش دەبێت كە هەریەك لەو بەشانە پێی دەوترێت (حزب)،كەواتە قورئان لە(120)حزب پێك هاتوە چونكە 4×30¬¬¬=120
ژمارەی خاڵەكان(النقاط) لە قورئانی پیرۆز نزیكەی (1015030)خاڵە ، وە پیتەكانی (حروف) قورئانی پییرۆز (323670) پیتە گشت ئەم پیتانە (77934) ووشە (الكلمە) لە قورئانی پیرۆز پێك دەهێنن.
سورەتەكانی قورئان (114) سورەتن (87) سورەتیان (مەككیە) وە (27) سورەتیان (مەدەنیە).
گشت سورەتەكانی قورئان بە(بسم الله الرحمن الرحیم)دەست پێ دەكەن جگە لە سورەتی (تەوبە) نەبێت كە بەبێ بەسمەلەیە،بەڵام لەهەمان كات سورەتی (ألنمل) دوو بەسمەلەی تێدایە...
حە وت سورەت لە قورئانی پیرۆز بە ناوی حەوت پەیامبەر كراوە ئەماتیش:(یونس_هود_یوسف_إبراهیم_محمد_نوح_ال عمران).
درێژترین سورەت لە قورئان سورەتی بەقەرەی پیرۆزە كە لە (286) ئایەت پێك هاتوە ، وەكورترین سورەت سورەتی(ألكوثر)
ە كە لە سێ(3)ئایە ت پێك هاتوە،.سورەتی (الاخلاص)سە رتاپا لە باسی یە كخوا ناسی پێك هاتووە ، هەروەها بە شێوەی رێك خستنی موصحەفی شەریف سورەتی (الفاتحە) یەكەم سورەتە و وە سورەتی (ألناس) كۆتا سورەتە ، وەلەرووی دەمی دابە زینەوە سورەتی (العلق) یەكەم سورەتە كە دابەزیوتە سەر سینەی گەورەمان (محمد)صلی اللە علیە وسلم،وەكۆتا سورەتیش كەدابەزیوە سورە تی (ألنصر)ە...
ناوی خوای گەورە (اسم جلالە) (2707)جار هاتوە (980)جار بەحاڵەتی بۆردار (رفع) وە (592) جار بەحاڵەتی لەسەر(نصب) وە (1135) بەحاڵەتی لەژێر (جر) هاتووە.....
ووشەی (ولیتلطف) لە سورەتی كەهف كەوتۆتە ناوەراستی قورئان وە پیتی (التاْ ء )یش كەوتۆتە ناوەراستی ئەم ووشەیە.
گشت سورەتێك ناوێكی تایبەتی خۆی هەیە ، بەڵام هەندێك لەسورەتەكان لە ناوێك زیاتریان هەیە بۆنمونە سورەتی (ألفاتحە) نزیكەی (20) ناووهاوەڵناوی هەیە وەك:(أم الكتاب)_(سبع المثانی)_(ألكنز)_(الوافیە)_(ألشافیە)وە جگە لەمانەش ،
هەندێ لەم سورەتانەش ناوەكانیان لەو پیتە پچر پچرانەوە وەرگیراون كە لە سەرەتای سورەتە كان هاتوە وەك: یس ،ق، ص...،هەروەها سورەت و ئایە تە كانی مەككی ئەوسورەتانەن كە لە پێش كۆچ(هجرە)دابەزیوە وە مەدەنیەكان ئەمانەن كە لە دوایی كۆچ دابەزیوە،بەڵام رایەكی تر هەیە لەنێو زانایان كە دەڵێن مەككی ومەدەنی پەیوەندی بە كۆچەوە نیە بەڵكو پەیوەستە بە شوێنەكانەوە واتە ئەوەی لە مەككە دابەزیوە مەككی یە وەئەوەی لە مەدینە دابەزیوە مەدەنی یە.
كورتترین ئایەت (یس)نە یاخود (مدهامتان) نە لە سورەتی (ألرحمن) ، وەدرێژترین ئایەت ئایەتی ژمارە (282)ی سورەتی بەقەرەیە.
(29)سورەت بە پیتە پچر پچرە كان دەست پێدەكات،(5) سورەت بە (الحمد لـ....) دەست پێدەكون كە:(الفاتحە)و(ألانعام)و(كهف)و(سبأ)و(فاطر)ن،وەحەوت سورەت بە"سبح_یسبح_سبحان"دەست پێدەكات ئەوانیش :(الإسرا‌ء)،(الاعلی)،(ألتغابن)،(الجمعە)،(ألصف)،(الحشر)،(الحدید)ن ، (3)سورەت بە (یاایهاالنبی) كە:الاحزاب،ألطلاق ،التحریم دەست پێدەكات،(2)سورەت بە (یا ایها المزمل) و(یا ایها المدپر)دەست پێدەكەن،(3)سورەت بە (یا ایها الذین امنوا)دەست پێدەكەن ئەوانیش (المائدە)،(الحجرات)،(المتحنە).
(5)سورەت بە (قل) دەستپێدەكەن ئەوانیش (الاخلاص)،(الجن)،(الكافرون)،(الفلق)،(الناس).
(2)سورەت بە (یا ایها الناس)دەستپێدەكەن ئەوانیش )النسا‌ء)،(الحج).
(4)سورەت بە _( إنّا)دەستپێدەكات ئەوانیش :(الفتح)،(النوح)،(القدر)،(الكوثر).
(15) سورەت بە بێژە(صیغە)ی سوێند دەستپێدەكەن ئەوانیش:
الژاریات ، والطور ، والنجم ، والمرسلات ، والنازعات ، والبروج ، والطارق ، والفجر ، والشمس ، واللیل ، والچحی ، والتین ، والعادیات ، والعصر ، والصافات
و:عبدالله فائق عاڵڵایی
قورئانی پیرۆز لە (114)سورەت پێك هاتووە، وەلە(6236)ئایەت پێك هاتوە,گشت ئەمانە لە (30) جوزئن هەرجوزئێك دابەشی سەر(4)بەش دەبێت كە هەریەك لەو بەشانە پێی دەوترێت (حزب)،كەواتە قورئان لە(120)حزب پێك هاتوە چونكە 4×30¬¬¬=120
ژمارەی خاڵەكان(النقاط) لە قورئانی پیرۆز نزیكەی (1015030)خاڵە ، وە پیتەكانی (حروف) قورئانی پییرۆز (323670) پیتە گشت ئەم پیتانە (77934) ووشە (الكلمە) لە قورئانی پیرۆز پێك دەهێنن.
سورەتەكانی قورئان (114) سورەتن (87) سورەتیان (مەككیە) وە (27) سورەتیان (مەدەنیە).
گشت سورەتەكانی قورئان بە(بسم الله الرحمن الرحیم)دەست پێ دەكەن جگە لە سورەتی (تەوبە) نەبێت كە بەبێ بەسمەلەیە،بەڵام لەهەمان كات سورەتی (ألنمل) دوو بەسمەلەی تێدایە...
حە وت سورەت لە قورئانی پیرۆز بە ناوی حەوت پەیامبەر كراوە ئەماتیش:(یونس_هود_یوسف_إبراهیم_محمد_نوح_ال عمران).
درێژترین سورەت لە قورئان سورەتی بەقەرەی پیرۆزە كە لە (286) ئایەت پێك هاتوە ، وەكورترین سورەت سورەتی(ألكوثر)
ە كە لە سێ(3)ئایە ت پێك هاتوە،.سورەتی (الاخلاص)سە رتاپا لە باسی یە كخوا ناسی پێك هاتووە ، هەروەها بە شێوەی رێك خستنی موصحەفی شەریف سورەتی (الفاتحە) یەكەم سورەتە و وە سورەتی (ألناس) كۆتا سورەتە ، وەلەرووی دەمی دابە زینەوە سورەتی (العلق) یەكەم سورەتە كە دابەزیوتە سەر سینەی گەورەمان (محمد)صلی اللە علیە وسلم،وەكۆتا سورەتیش كەدابەزیوە سورە تی (ألنصر)ە...
ناوی خوای گەورە (اسم جلالە) (2707)جار هاتوە (980)جار بەحاڵەتی بۆردار (رفع) وە (592) جار بەحاڵەتی لەسەر(نصب) وە (1135) بەحاڵەتی لەژێر (جر) هاتووە.....
ووشەی (ولیتلطف) لە سورەتی كەهف كەوتۆتە ناوەراستی قورئان وە پیتی (التاْ ء )یش كەوتۆتە ناوەراستی ئەم ووشەیە.
گشت سورەتێك ناوێكی تایبەتی خۆی هەیە ، بەڵام هەندێك لەسورەتەكان لە ناوێك زیاتریان هەیە بۆنمونە سورەتی (ألفاتحە) نزیكەی (20) ناووهاوەڵناوی هەیە وەك:(أم الكتاب)_(سبع المثانی)_(ألكنز)_(الوافیە)_(ألشافیە)وە جگە لەمانەش ،
هەندێ لەم سورەتانەش ناوەكانیان لەو پیتە پچر پچرانەوە وەرگیراون كە لە سەرەتای سورەتە كان هاتوە وەك: یس ،ق، ص...،هەروەها سورەت و ئایە تە كانی مەككی ئەوسورەتانەن كە لە پێش كۆچ(هجرە)دابەزیوە وە مەدەنیەكان ئەمانەن كە لە دوایی كۆچ دابەزیوە،بەڵام رایەكی تر هەیە لەنێو زانایان كە دەڵێن مەككی ومەدەنی پەیوەندی بە كۆچەوە نیە بەڵكو پەیوەستە بە شوێنەكانەوە واتە ئەوەی لە مەككە دابەزیوە مەككی یە وەئەوەی لە مەدینە دابەزیوە مەدەنی یە.
كورتترین ئایەت (یس)نە یاخود (مدهامتان) نە لە سورەتی (ألرحمن) ، وەدرێژترین ئایەت ئایەتی ژمارە (282)ی سورەتی بەقەرەیە.
(29)سورەت بە پیتە پچر پچرە كان دەست پێدەكات،(5) سورەت بە (الحمد لـ....) دەست پێدەكون كە:(الفاتحە)و(ألانعام)و(كهف)و(سبأ)و(فاطر)ن،وەحەوت سورەت بە"سبح_یسبح_سبحان"دەست پێدەكات ئەوانیش :(الإسرا‌ء)،(الاعلی)،(ألتغابن)،(الجمعە)،(ألصف)،(الحشر)،(الحدید)ن ، (3)سورەت بە (یاایهاالنبی) كە:الاحزاب،ألطلاق ،التحریم دەست پێدەكات،(2)سورەت بە (یا ایها المزمل) و(یا ایها المدپر)دەست پێدەكەن،(3)سورەت بە (یا ایها الذین امنوا)دەست پێدەكەن ئەوانیش (المائدە)،(الحجرات)،(المتحنە).
(5)سورەت بە (قل) دەستپێدەكەن ئەوانیش (الاخلاص)،(الجن)،(الكافرون)،(الفلق)،(الناس).
(2)سورەت بە (یا ایها الناس)دەستپێدەكەن ئەوانیش )النسا‌ء)،(الحج).
(4)سورەت بە _( إنّا)دەستپێدەكات ئەوانیش :(الفتح)،(النوح)،(القدر)،(الكوثر).
(15) سورەت بە بێژە(صیغە)ی سوێند دەستپێدەكەن ئەوانیش:
الژاریات ، والطور ، والنجم ، والمرسلات ، والنازعات ، والبروج ، والطارق ، والفجر ، والشمس ، واللیل ، والچحی ، والتین ، والعادیات ، والعصر ، والصافات
كلمات في حياة شيخي الاستاذ الحاج الملا محمد البداقي(رحمه الله وأدخله فسيح جناته)
بقلم / الاستاذ ئالان رسول
شيخي الاستاذ الحاج الملا محمد البداقي : ولد سنة (1297هـ . ش- 1340هـ - ق ) ،في قرية (ئاتابلاغ ) ، من منطقة (بوكان ) ، وبدأ بالدراسة سنة (1925م ) ، وأخذ العلم على يد عدد من مشايخ عصره منهم العلامة البالكي وأخذ على يده الاجازة العلمية سنة ( 1329هـ. ش –1377هـ - ق -1950 م ) ، وهو لم يزل في خدمة العلم واهله حتى انتقل إلى رحمة الله (4/2/2010) يو م الأثنين(26/بهمن/1388هـ.ش)، وأخذ عنه الاجازة اكثر من مأة من طلاب العلم ، وتمسك بالطريقة النقشبندية سنة (1335هـ .ش – 1956م ) ، على يد الشيخ محمد عثمان سراج الدين النقشبندي في بيارة الشريفة.
وترك خلفه مدرسة صلاح الدين الأيوبي للعلوم الشرعية، وهي بحمدالله ما زالت على نهجه، ومدرّسوها من تلاميذه، وعلى رأسهم الأستاذ السيد سليمان الوازي، ويصل عدد الطلاب فيها حوالى 60 طالبا.
ومن مألفاته:1. القول الواضح فی التوسل بالرجل الصالح، ۲. چراغ چهار راه پیچیده، 3.الحواشي على الألطاف الإلهیه، ۴. الحواشي على شرح جمع الجوامع للمحلي، ۵. الحواشي على تحفةالمحتاج لابن حجر،۶. وقام بترحمة رسالة( موافقت بين شريعت و طريقت) لشخيه العلامة الملا محمّدباقر البالكي رحمه الله من الفارسية إلى العربية تحت عنوان "التوفيق بين الشريعة و الطريقة"، وهي مطبوعة بلبنان.
شرح حال دانشمند ربّاني خيرالحاج ماموستا ملا محمّد بداقي
استاد عميد و اختر پرتو افشان آسمان فقاهت، رئيس العلماء كردستان حاج ماموستا ملا محمد بُداقي به سال 1297 هجري خورشيدي در آبادي " آتا بلاغي" از توابع شهرستان "مهاباد"، ديده به كيهان گشود. هنوز چند ماهي از ميلاد مسعودش، سپري نگشته بود كه اَبَوي اين فرزانۀ فرهمند "كاك عبدالله" رخت به سراي آخرت كشيد و مشيّت خالق كائنات، تربيت حسنه‌ی وي را به مادر وفادار و سوگوارش، اِحاله نمود. ديري نپاييد كه مادر ارجمندش به منظور ادامه حيات خويش به همراه يگانه فرزندش قصد عزيمت به ديار "لاجان" نمودند و در روستاي "گردگسپيان" از توابع "پيرانشهر" سكنی گزيدند. سپس اين شمع محفل آرا و مكتب افروز به منظور تعلّم مقدمات دانشهاي بايسته‌ی آييني در حجره‌ي همان روستا شروع به تحصيل نمودند. بسي به طول نيانجاميد كه به بركت نبوغ ستودني و ذكاوت زائد الوصفش در مسير معارف اندوزي، آينده‌اي درخشان را به ارج نهندگان علوم ديني، نويد داد و تعجب استاد فرزانه شادروان "ملا احمد پور عثمان" را نيز برانگيخت. بروز هوش سرشار و استعداد نظير ناپذيرش باعث شد كه علامه‌ی عالي‌مقام و همايون رفتار، رخصت دهند تا اين خوشه چين مستعد در محضر مشحون از افاضات وي، زانوي تلمُّذ زَننَد وتمام كتابهاي مقدماتي را نزد ايشان فرا گيرند. شايان اذعان است كه اين طلبه‌ي مرضيةالسجايا و سالك طريقت نقشبندي بعد از فراگيري كتاب حائز اهميت و گرانسنگ "ملا جامي" از محضر كاك ابراهيم در روستاي "انديزه" به روستاي "سيلوه"، سفر كرد تا ديگر كتب علوم عقلي و اعتقادي را از عارفِ نام آور دوران، "ملا سيد حسن واژي" فراگرفته و به ذهن وقاد خود بسپارد. پس از آن، انديشه‌ی اشراف بر ما يحتوي "مطول تفتازاني" طلبه‌ی علم طلب را به دهستان "پسوه" گسيل مي‌دارد كه با ارتزاق از سماط اطلاعات دانشمند فقيه ملا "ساڵح جۆڵه‌مێرگی" بر انديشه‌ی مذكور هم كسوت عمل بپوشانند همچنين اشتياق به تجميع آموزه‌هاي بيشتر سبب مي‌گردد تا به اتفاق يار ديرين و رفيق شفيقش، "شهيد ماموستا ملا يوسف فتاحي گرگولي" را ه منتهي به كشور عراق را در پيش گيرند و كتاب وزين‌مايه‌ی"گلنبوي برهان" را در خدمت منطق دانِ يگانه و فريد زمانه زنده ياد "ملا صالح اختتري" كما ينبغي بخوانند. مضافاً اينكه مُعَظَّمٌ له بار ديگر در راستاي تتمه‌ی تحصيلي و نيل به علّو درجات علمي برآن مي‌شود كه آرزوي تشرُّف به آستانِ بلند دُرّ نادر روزگار،"ماموستا ملا محمد باقر" را در سر بپرورانند كه در روستايي موسوم به «بالك» در حومه‌ی شهرستان مريوان سُكنی گزيده بود. سرانجام اين آرزوي فرخنده هم بر آورد مي‌شود و ايشان توفيق مي‌يابند با جدِّ بليغ، كليه‌ی علوم عالي را كما هو حقُّه از محضر آن شُهره‌ی آفاق بياموزند. و بعد از اخذ اجازه نامه از دست آن وحيد دهر و دريافت اجازه نامه‌ی ثاني از مرشد فروزان ضميرش «حضرت شيخ محمّدعثمان سراج‌الدين ثاني»ـ قُدَّس سّرهُ المنير ـ با انگيزۀ ارشاد و تدريس تعاليم ديني به اقليم خويش بازگشته و در قريه‌اي از قُراي شهرستان "نقده" به نام «آرنا» به تكاليف خود مبادرت ورزيدند. بي درنگ، طلاب معارف ديني از جاي جاي كردستان عزيز به محضر پُرفيضشان شتافته و به يُمنِ ريزه چيني از خوانِ دانشهاي مُشاراليه طريق ترقي پيموده‌اند.
اين فرهيختۀ عظيم‌الشأن و محمودة الخصائل بعد از اقامتي كوتاه در روستاي "انديزه" به اقتضاي رسم معهود عُلماء، آبادي «شيلم جاران» را به مدت سه دهه به زيور وجود ذيقيمت خويش، مزين ساختند و جويندگان علم و معرفت را طوعاً و رغباً به فيض يادگيري علوم اسلامي نائل گردانيدند.
همچنين به منظور نظم بخشيدن به امور مذهبي و ملّي مردم مسلمان كُرد به تشكيل «يه‌كيتي زاناياني ئاييني كوردستان» (اتحاديۀ علماي ديني كردستان) مبادرت ورزيدند و در اين راستا از هرگونه كمك مادي و معنوي از دارايي‌هاي شخصي خود دريغ نكردند.
پس از به وقوع پيوستن انقلاب سال 1357 هجري شمسي در ايران اين عالم وارسته و شهريار سرزمين معالي روستاي «شيلم جاران» را به مقصد (پيرانشهر) ترك كرده و در مسجد خانقاه به مقتضاي احساس تكليف، با معارف بي‌پايان بر سرير تدريس و اريكه‌ی ارشاد و مسند افتا و هدايت مسلمانان جلوس نمودند و تمام لحظات عمر مبروك خود را مصروف امورات و مسائلي داشتند كه يزدان لايموت و صَفوَت آدميان (ص)، آن را براي ابناي بشر سرچشمه‌ی بهروزي دانسته‌اند.
اين لؤلؤ يكتا و گوهر بي همتا، مزيد بر موارد مزبور در حيطه‌ی اجراي طرح‌هاي باقيات‌الصالحات و ايجاد موقوفات متعدد خصوصا در محدوده‌ی مسجد خانقاه كوشش‌هاي فراواني به خرج دادند. كه نمونۀ شايان ذكرشان تأسيس و پايه‌گذاري "دارالعلوم صلاح الدين ايوبي" است كه اگر مؤلفه‌ی انصاف را از نظر دور نداريم بايسته است اقرار نماييم كه در باب احياي علوم و معارف ديني، يك تشريك مساعي بي‌بديل به شمار مي رود.
از دیگر فعالیت‌های معظّم له تألیفات و حواشی بسیار پربها از جمله: ۱. القول الواضح فی التوسل بالرجل الصالح، ۲. چراغ چهار راه پیچیده، ۳. حواشی بر الطاف الهیه، ۴. حواشی بر جمع الجوامع، ۵. حواشی بر تحفةالمحتاج،۶. ترجمۀ كتاب موافقت بين شريعت و طريقت از علامه ملا محمّدباقر بالك به زبان عربي ـ كه تحت عنوان "التوفيق بين الشريعة و الطريقة" در بيروت به چاپ رسيده ـ و رساله‌های متعدد در مورد طلاق و موضوعات دینی و غیره می‌باشد.
اين بزرگ‌مرد سرانجام پس از حدود يك قرن زندگي شرافتمندانه و پربار و خدمت صادقانه به دين و مردم اين سرزمين و طلاب علوم ديني، بعدازظهر روز دوشنبه، بيست و ششم بهمن ماه سال يكهزار و سيصدو هشتاد و هشت هجری شمسی در سن ۹۱ سالگي جان به جان آفرين تسليم کردند. پیکر مبارک آن عالی مقام در میان اندوه فراوان و سیل اشک مردم مسلمان، قدر شناس و متدین پیرانشهر و حومه و دیگر شهرهای کردنشین تشییع و در قبرستان "زرگتنِ" شهرستانِ پیرانشهر به خاک سپرده شد.
روحش شاد و راهش پر رهروباد.
شيخي الاستاذ الحاج الملا محمد البداقي : ولد سنة (1297هـ . ش- 1340هـ - ق ) ،في قرية (ئاتابلاغ ) ، من منطقة (بوكان ) ، وبدأ بالدراسة سنة (1925م ) ، وأخذ العلم على يد عدد من مشايخ عصره منهم العلامة البالكي وأخذ على يده الاجازة العلمية سنة ( 1329هـ. ش –1377هـ - ق -1950 م ) ، وهو لم يزل في خدمة العلم واهله حتى انتقل إلى رحمة الله (4/2/2010) يو م الأثنين(26/بهمن/1388هـ.ش)، وأخذ عنه الاجازة اكثر من مأة من طلاب العلم ، وتمسك بالطريقة النقشبندية سنة (1335هـ .ش – 1956م ) ، على يد الشيخ محمد عثمان سراج الدين النقشبندي في بيارة الشريفة.
وترك خلفه مدرسة صلاح الدين الأيوبي للعلوم الشرعية، وهي بحمدالله ما زالت على نهجه، ومدرّسوها من تلاميذه، وعلى رأسهم الأستاذ السيد سليمان الوازي، ويصل عدد الطلاب فيها حوالى 60 طالبا.
ومن مألفاته:1. القول الواضح فی التوسل بالرجل الصالح، ۲. چراغ چهار راه پیچیده، 3.الحواشي على الألطاف الإلهیه، ۴. الحواشي على شرح جمع الجوامع للمحلي، ۵. الحواشي على تحفةالمحتاج لابن حجر،۶. وقام بترحمة رسالة( موافقت بين شريعت و طريقت) لشخيه العلامة الملا محمّدباقر البالكي رحمه الله من الفارسية إلى العربية تحت عنوان "التوفيق بين الشريعة و الطريقة"، وهي مطبوعة بلبنان.
شرح حال دانشمند ربّاني خيرالحاج ماموستا ملا محمّد بداقي
استاد عميد و اختر پرتو افشان آسمان فقاهت، رئيس العلماء كردستان حاج ماموستا ملا محمد بُداقي به سال 1297 هجري خورشيدي در آبادي " آتا بلاغي" از توابع شهرستان "مهاباد"، ديده به كيهان گشود. هنوز چند ماهي از ميلاد مسعودش، سپري نگشته بود كه اَبَوي اين فرزانۀ فرهمند "كاك عبدالله" رخت به سراي آخرت كشيد و مشيّت خالق كائنات، تربيت حسنه‌ی وي را به مادر وفادار و سوگوارش، اِحاله نمود. ديري نپاييد كه مادر ارجمندش به منظور ادامه حيات خويش به همراه يگانه فرزندش قصد عزيمت به ديار "لاجان" نمودند و در روستاي "گردگسپيان" از توابع "پيرانشهر" سكنی گزيدند. سپس اين شمع محفل آرا و مكتب افروز به منظور تعلّم مقدمات دانشهاي بايسته‌ی آييني در حجره‌ي همان روستا شروع به تحصيل نمودند. بسي به طول نيانجاميد كه به بركت نبوغ ستودني و ذكاوت زائد الوصفش در مسير معارف اندوزي، آينده‌اي درخشان را به ارج نهندگان علوم ديني، نويد داد و تعجب استاد فرزانه شادروان "ملا احمد پور عثمان" را نيز برانگيخت. بروز هوش سرشار و استعداد نظير ناپذيرش باعث شد كه علامه‌ی عالي‌مقام و همايون رفتار، رخصت دهند تا اين خوشه چين مستعد در محضر مشحون از افاضات وي، زانوي تلمُّذ زَننَد وتمام كتابهاي مقدماتي را نزد ايشان فرا گيرند. شايان اذعان است كه اين طلبه‌ي مرضيةالسجايا و سالك طريقت نقشبندي بعد از فراگيري كتاب حائز اهميت و گرانسنگ "ملا جامي" از محضر كاك ابراهيم در روستاي "انديزه" به روستاي "سيلوه"، سفر كرد تا ديگر كتب علوم عقلي و اعتقادي را از عارفِ نام آور دوران، "ملا سيد حسن واژي" فراگرفته و به ذهن وقاد خود بسپارد. پس از آن، انديشه‌ی اشراف بر ما يحتوي "مطول تفتازاني" طلبه‌ی علم طلب را به دهستان "پسوه" گسيل مي‌دارد كه با ارتزاق از سماط اطلاعات دانشمند فقيه ملا "ساڵح جۆڵه‌مێرگی" بر انديشه‌ی مذكور هم كسوت عمل بپوشانند همچنين اشتياق به تجميع آموزه‌هاي بيشتر سبب مي‌گردد تا به اتفاق يار ديرين و رفيق شفيقش، "شهيد ماموستا ملا يوسف فتاحي گرگولي" را ه منتهي به كشور عراق را در پيش گيرند و كتاب وزين‌مايه‌ی"گلنبوي برهان" را در خدمت منطق دانِ يگانه و فريد زمانه زنده ياد "ملا صالح اختتري" كما ينبغي بخوانند. مضافاً اينكه مُعَظَّمٌ له بار ديگر در راستاي تتمه‌ی تحصيلي و نيل به علّو درجات علمي برآن مي‌شود كه آرزوي تشرُّف به آستانِ بلند دُرّ نادر روزگار،"ماموستا ملا محمد باقر" را در سر بپرورانند كه در روستايي موسوم به «بالك» در حومه‌ی شهرستان مريوان سُكنی گزيده بود. سرانجام اين آرزوي فرخنده هم بر آورد مي‌شود و ايشان توفيق مي‌يابند با جدِّ بليغ، كليه‌ی علوم عالي را كما هو حقُّه از محضر آن شُهره‌ی آفاق بياموزند. و بعد از اخذ اجازه نامه از دست آن وحيد دهر و دريافت اجازه نامه‌ی ثاني از مرشد فروزان ضميرش «حضرت شيخ محمّدعثمان سراج‌الدين ثاني»ـ قُدَّس سّرهُ المنير ـ با انگيزۀ ارشاد و تدريس تعاليم ديني به اقليم خويش بازگشته و در قريه‌اي از قُراي شهرستان "نقده" به نام «آرنا» به تكاليف خود مبادرت ورزيدند. بي درنگ، طلاب معارف ديني از جاي جاي كردستان عزيز به محضر پُرفيضشان شتافته و به يُمنِ ريزه چيني از خوانِ دانشهاي مُشاراليه طريق ترقي پيموده‌اند.
اين فرهيختۀ عظيم‌الشأن و محمودة الخصائل بعد از اقامتي كوتاه در روستاي "انديزه" به اقتضاي رسم معهود عُلماء، آبادي «شيلم جاران» را به مدت سه دهه به زيور وجود ذيقيمت خويش، مزين ساختند و جويندگان علم و معرفت را طوعاً و رغباً به فيض يادگيري علوم اسلامي نائل گردانيدند.
همچنين به منظور نظم بخشيدن به امور مذهبي و ملّي مردم مسلمان كُرد به تشكيل «يه‌كيتي زاناياني ئاييني كوردستان» (اتحاديۀ علماي ديني كردستان) مبادرت ورزيدند و در اين راستا از هرگونه كمك مادي و معنوي از دارايي‌هاي شخصي خود دريغ نكردند.
پس از به وقوع پيوستن انقلاب سال 1357 هجري شمسي در ايران اين عالم وارسته و شهريار سرزمين معالي روستاي «شيلم جاران» را به مقصد (پيرانشهر) ترك كرده و در مسجد خانقاه به مقتضاي احساس تكليف، با معارف بي‌پايان بر سرير تدريس و اريكه‌ی ارشاد و مسند افتا و هدايت مسلمانان جلوس نمودند و تمام لحظات عمر مبروك خود را مصروف امورات و مسائلي داشتند كه يزدان لايموت و صَفوَت آدميان (ص)، آن را براي ابناي بشر سرچشمه‌ی بهروزي دانسته‌اند.
اين لؤلؤ يكتا و گوهر بي همتا، مزيد بر موارد مزبور در حيطه‌ی اجراي طرح‌هاي باقيات‌الصالحات و ايجاد موقوفات متعدد خصوصا در محدوده‌ی مسجد خانقاه كوشش‌هاي فراواني به خرج دادند. كه نمونۀ شايان ذكرشان تأسيس و پايه‌گذاري "دارالعلوم صلاح الدين ايوبي" است كه اگر مؤلفه‌ی انصاف را از نظر دور نداريم بايسته است اقرار نماييم كه در باب احياي علوم و معارف ديني، يك تشريك مساعي بي‌بديل به شمار مي رود.
از دیگر فعالیت‌های معظّم له تألیفات و حواشی بسیار پربها از جمله: ۱. القول الواضح فی التوسل بالرجل الصالح، ۲. چراغ چهار راه پیچیده، ۳. حواشی بر الطاف الهیه، ۴. حواشی بر جمع الجوامع، ۵. حواشی بر تحفةالمحتاج،۶. ترجمۀ كتاب موافقت بين شريعت و طريقت از علامه ملا محمّدباقر بالك به زبان عربي ـ كه تحت عنوان "التوفيق بين الشريعة و الطريقة" در بيروت به چاپ رسيده ـ و رساله‌های متعدد در مورد طلاق و موضوعات دینی و غیره می‌باشد.
اين بزرگ‌مرد سرانجام پس از حدود يك قرن زندگي شرافتمندانه و پربار و خدمت صادقانه به دين و مردم اين سرزمين و طلاب علوم ديني، بعدازظهر روز دوشنبه، بيست و ششم بهمن ماه سال يكهزار و سيصدو هشتاد و هشت هجری شمسی در سن ۹۱ سالگي جان به جان آفرين تسليم کردند. پیکر مبارک آن عالی مقام در میان اندوه فراوان و سیل اشک مردم مسلمان، قدر شناس و متدین پیرانشهر و حومه و دیگر شهرهای کردنشین تشییع و در قبرستان "زرگتنِ" شهرستانِ پیرانشهر به خاک سپرده شد.
روحش شاد و راهش پر رهروباد.
الاشتراك في:
الرسائل (Atom)