الأحد، 24 أبريل 2011
شاعیر و زانای ئایینی كورد قازی ڕه‌شاد موفتی
شاعیر و زانای ئایینی كورد و كه‌سایه‌تی ناودار و كوردستان قازی ڕه‌شاد موفتی كوڕی محه‌مه‌د موفتی كوڕی مه‌لا عوسمان كوڕی مه‌لا ئه‌بوبكر ئه‌فه‌ندی ناسراو به (كچوك مه‌لا) له‌ساڵی “1915″دا له بنه‌ماڵه‌یه‌كی ناوداری ئایینی له قه‌ڵای دێرینی هه‌ولێر چاوی ژیانی هه‌ڵهێناوه.
له‌ته‌مه‌نی حه‌وت ساڵان خراو‌‌ه‌ته به‌رخوێندن و له قوتابخانه‌ی سه‌ره‌تایی هه‌ولێر و تا پۆلی شه‌شه‌می خوێندووه، ئینجا له مزگه‌وتی گه‌وره‌ی قه‌ڵات لای باوكی وانه‌ی نه‌حوو و سه‌رف مه‌نتیق و به‌یان و ڕه‌وانبێژی و فێقهـ و ئووسووڵ و ته‌فسیری خوێندنه‌ووه و له‌ساڵی “1934″دا چووه‌ته میسر و دووساڵ له ئه‌زهه‌ر خوێندوویه‌تی و بڕوانامه‌ی ئه‌هلیه‌تی وه‌رگرتووه و له‌ساڵی “1936″دا گه‌ڕاو‌ه‌ته‌وه هه‌ولێر و خوێندنی ئاینی له‌لای محه‌مه‌د ئه‌فه‌ندی موفتی باوكی ته‌واو كردووه مۆڵه‌تی زانستی لێوه‌ر گرتووه.
ڕه‌شاد ئه‌فه‌ندی له زنجیره‌كان وانه گوتنه‌وه “مه‌لا ئه‌فه‌ندی”ی ئامۆزای باوكی ئاماده بووه و سوودێكی زۆری لێ وه‌رگرتووه و له ساڵی “1944″دا كاری وانه گوتنه‌وه‌ی پێش نوێژی و وتاری نوێژی هه‌ینی مزگه‌وتی گه‌وره‌ی قه‌ڵای پێ سپێردراوه و له‌پاش ئه‌م ئه‌ركه ئاینیانه‌ش له‌ساڵی “1956″دا كراوه به قازی دادگای كه‌ركووك و له ساڵی “1957″دا بۆ شاری سلێمانی گوێزراوه‌ته‌وه، له‌هه‌مان ساڵیشدا گوێزراوه‌ته‌وه بۆ دادگای شه‌رعی هه‌ولێر و دوای بیست و یه‌ك ساڵ خزمه‌تی شه‌ریعه‌ت له‌ساڵی “1978″دا خانه‌نشین كراوه.
به‌ر له‌وه‌ی له كاردا بێت كراوه به‌ئه‌ندامی ئه‌نجوومه‌نی زانایانی شاری هه‌ولێر و كه خانه‌نشین كراوه، سه‌رۆكایه‌تی ئه‌و ئه‌نجوومه‌نه‌ی هه‌رپێ سپێردراوه. ڕه‌شاد موفتی یه‌كه‌مین وتارخوێن بووه له‌شاری هه‌ولێر وتاری ڕۆژانی هه‌ینی به‌زمانی كوردی بخوێنێته‌وه، كه جاران به زمانی عه‌ره‌بی ده‌خوێنرایه‌وه.
تا ئه‌و ڕۆژه‌ی ماڵئاوایی له‌ژیان كرد، هه‌موو ڕۆژانی هه‌ینی له مزگه‌وتی گه‌وره‌ی قه‌ڵات وتاری هه‌ینی به‌شانازییه‌وه به‌زمانی كوردی ده‌خوێنده‌وه.
ڕه‌شاد موفتی نووسه‌ر و شاعیر
مامۆستا ڕه‌شاد موفتی نووسه‌رێكی لێهاتووی كورد و شاعیرێكی به‌توانا و به‌پێی ئه‌و چوارده‌وه‌ری كه تێدا په‌روه‌رده ببوو، ڕێبازێكی ئایینی له هۆنراوه نوسیندا گرتبوو.
هۆنراوه‌ی ئاینی
مامۆستا ڕه‌شاد موفتی كه‌ده‌یبینی مه‌ولودنامه‌ی پێغه‌مبه‌ر (د.خ) به‌زمانی عه‌ره‌بی یان توركی ده‌خوێندرێته‌وه، له ڕوو هه‌ستی نه‌ته‌وه‌ییه‌وه هه‌ستا مه‌ولوودنامه‌یه‌كی به‌زمانی كوردی هۆنیه‌وه، تاكو هه‌موو كوردێك تێیبگه‌ن و له‌سه‌ره‌تاكه‌ی ئه‌و كاره وێژه‌ییه ئایینه‌یدا ده‌ڵێ:
به‌و زمانی كوردییه شیرین زمان
به‌حسی گه‌وره‌ی هه‌ردوو عاله‌م كه‌م به‌یان
یان نه‌ڵێن كوردی نیه مه‌دحی نه‌بێ
من وه‌هام نووسی كه‌كه‌س قه‌دحی نه‌بێ
ڕۆژ و شه‌و زۆرم ده‌كرد فیكر و خه‌یاڵ
مه‌ولیدی كوردی بنوسم بێ مسال
به‌حسیی پێغه‌مبه‌ر بكه‌م بۆ ئۆممه‌تی
تابنێرێ بۆ هه‌موو، خوا ڕه‌حمه‌تی!
هۆنراوه‌ی ستایش
ڕه‌شاد ئه‌فه‌ندی هه‌روه‌ك له هۆنراوه‌ی ئاینی به‌توانا بوو، له هۆنراوه‌ی ستایشیش ده‌ست ڕۆیشتوو بووه.
ڕه‌شاد ئه‌فه‌ندی له ستایشی (جه‌بار ئاغای كانی)ی شاعیردا ده‌ڵێت:
كانی له‌به‌ر ئه‌شعاری سوخه‌ن سه‌نج و ئه‌دیبه
قه‌ولی هه‌موو پڕ له‌زه‌ت و زۆر خۆش و له‌بیبه!!
هه‌ر شیعری ێ كه ده‌یڵێت و ده‌یخوێنێته‌وه بۆ خه‌ڵق
گوێ ده‌گرن و ده‌یلێنه‌وه شیعرێكی عه‌ریبه!
دیسانه‌وه موفتی له‌یادی كۆچی دوایی (كانی)ی شاعیردا ئه‌م هۆنراوه‌یه‌ی خواره‌وه له كۆڕێكی یه‌كێتی نووسه‌رانی كورد – لقی هه‌ولێر خوێنده‌وه، كه بۆ یادی كۆچی دوایی (كانی)ی شاعیر سازیان كردبوو.
بیر له مێژووی كۆچی شاعیر واجبی ئنسانیته
با له بۆ هه‌مووی بنێرین فاتیحه‌ی ڕه‌حما نیه
كۆڕه‌كه‌ی ئیمرۆكه‌مان و بۆ شاعیرێكه زۆر به‌ناو
جه‌بری نه‌فسی شیعره و جه‌ببارو ته‌خه‌لووس (كانی)یه
وه‌ك چیا بوو هیمه‌تی، نه‌فسێكی زۆر به‌رزی هه‌بوو
ڕۆحی نوا له‌و كۆڕه‌یه، جیسمی ئه‌گه‌ر چی فانیحه!
شاعیرێكی كورد بوو، كورد په‌روه‌ر وه‌كو ئه‌م كه‌م هه‌بوو
قسه‌كانی نه‌سته‌قی زار شاهیدی و جیدا نیه!
باوك و باپیر و عه‌شیره‌ت باله‌لایه‌ك ندابێن
گه‌وره‌یی هه‌ركه‌س به‌عیلم و خزمه‌تی مه‌یدانییه
ڕه‌شاد ئه‌فه‌ندی موفتی له‌گه‌ڵ دامه‌زراندنی یه‌كێتی نووسه‌رانی كورد له‌ساڵی “1970″دا بووه ئه‌ندامێكی چالاكی ئه‌م ڕێكخراوه وێژه‌ییه‌ی كورد و له‌ساڵی “1973″شدا كرایه ئه‌ندامی یاریده‌ده‌ری كۆڕی زانیاریی كورد له به‌غدا و دوای خزمه‌تێكی زۆری ئاین و وێژه و زمانی كوردی له ته‌مه‌نی “77″ساڵیدا له ڕۆژی شه‌ممه‌ی ڕێكه‌وتی “12″ی ئه‌یلوولی “1992″دا له شاری هه‌ولێر كۆچی دوایی كرد و به‌ڕێزێكی زۆره‌وه ته‌رمی پیرۆزی له گۆڕستانی بنه‌مه‌ڵه‌كه‌یان له (باداوه)ی هه‌ولێر به‌خاك سپارد.
له‌ته‌مه‌نی حه‌وت ساڵان خراو‌‌ه‌ته به‌رخوێندن و له قوتابخانه‌ی سه‌ره‌تایی هه‌ولێر و تا پۆلی شه‌شه‌می خوێندووه، ئینجا له مزگه‌وتی گه‌وره‌ی قه‌ڵات لای باوكی وانه‌ی نه‌حوو و سه‌رف مه‌نتیق و به‌یان و ڕه‌وانبێژی و فێقهـ و ئووسووڵ و ته‌فسیری خوێندنه‌ووه و له‌ساڵی “1934″دا چووه‌ته میسر و دووساڵ له ئه‌زهه‌ر خوێندوویه‌تی و بڕوانامه‌ی ئه‌هلیه‌تی وه‌رگرتووه و له‌ساڵی “1936″دا گه‌ڕاو‌ه‌ته‌وه هه‌ولێر و خوێندنی ئاینی له‌لای محه‌مه‌د ئه‌فه‌ندی موفتی باوكی ته‌واو كردووه مۆڵه‌تی زانستی لێوه‌ر گرتووه.
ڕه‌شاد ئه‌فه‌ندی له زنجیره‌كان وانه گوتنه‌وه “مه‌لا ئه‌فه‌ندی”ی ئامۆزای باوكی ئاماده بووه و سوودێكی زۆری لێ وه‌رگرتووه و له ساڵی “1944″دا كاری وانه گوتنه‌وه‌ی پێش نوێژی و وتاری نوێژی هه‌ینی مزگه‌وتی گه‌وره‌ی قه‌ڵای پێ سپێردراوه و له‌پاش ئه‌م ئه‌ركه ئاینیانه‌ش له‌ساڵی “1956″دا كراوه به قازی دادگای كه‌ركووك و له ساڵی “1957″دا بۆ شاری سلێمانی گوێزراوه‌ته‌وه، له‌هه‌مان ساڵیشدا گوێزراوه‌ته‌وه بۆ دادگای شه‌رعی هه‌ولێر و دوای بیست و یه‌ك ساڵ خزمه‌تی شه‌ریعه‌ت له‌ساڵی “1978″دا خانه‌نشین كراوه.
به‌ر له‌وه‌ی له كاردا بێت كراوه به‌ئه‌ندامی ئه‌نجوومه‌نی زانایانی شاری هه‌ولێر و كه خانه‌نشین كراوه، سه‌رۆكایه‌تی ئه‌و ئه‌نجوومه‌نه‌ی هه‌رپێ سپێردراوه. ڕه‌شاد موفتی یه‌كه‌مین وتارخوێن بووه له‌شاری هه‌ولێر وتاری ڕۆژانی هه‌ینی به‌زمانی كوردی بخوێنێته‌وه، كه جاران به زمانی عه‌ره‌بی ده‌خوێنرایه‌وه.
تا ئه‌و ڕۆژه‌ی ماڵئاوایی له‌ژیان كرد، هه‌موو ڕۆژانی هه‌ینی له مزگه‌وتی گه‌وره‌ی قه‌ڵات وتاری هه‌ینی به‌شانازییه‌وه به‌زمانی كوردی ده‌خوێنده‌وه.
ڕه‌شاد موفتی نووسه‌ر و شاعیر
مامۆستا ڕه‌شاد موفتی نووسه‌رێكی لێهاتووی كورد و شاعیرێكی به‌توانا و به‌پێی ئه‌و چوارده‌وه‌ری كه تێدا په‌روه‌رده ببوو، ڕێبازێكی ئایینی له هۆنراوه نوسیندا گرتبوو.
هۆنراوه‌ی ئاینی
مامۆستا ڕه‌شاد موفتی كه‌ده‌یبینی مه‌ولودنامه‌ی پێغه‌مبه‌ر (د.خ) به‌زمانی عه‌ره‌بی یان توركی ده‌خوێندرێته‌وه، له ڕوو هه‌ستی نه‌ته‌وه‌ییه‌وه هه‌ستا مه‌ولوودنامه‌یه‌كی به‌زمانی كوردی هۆنیه‌وه، تاكو هه‌موو كوردێك تێیبگه‌ن و له‌سه‌ره‌تاكه‌ی ئه‌و كاره وێژه‌ییه ئایینه‌یدا ده‌ڵێ:
به‌و زمانی كوردییه شیرین زمان
به‌حسی گه‌وره‌ی هه‌ردوو عاله‌م كه‌م به‌یان
یان نه‌ڵێن كوردی نیه مه‌دحی نه‌بێ
من وه‌هام نووسی كه‌كه‌س قه‌دحی نه‌بێ
ڕۆژ و شه‌و زۆرم ده‌كرد فیكر و خه‌یاڵ
مه‌ولیدی كوردی بنوسم بێ مسال
به‌حسیی پێغه‌مبه‌ر بكه‌م بۆ ئۆممه‌تی
تابنێرێ بۆ هه‌موو، خوا ڕه‌حمه‌تی!
هۆنراوه‌ی ستایش
ڕه‌شاد ئه‌فه‌ندی هه‌روه‌ك له هۆنراوه‌ی ئاینی به‌توانا بوو، له هۆنراوه‌ی ستایشیش ده‌ست ڕۆیشتوو بووه.
ڕه‌شاد ئه‌فه‌ندی له ستایشی (جه‌بار ئاغای كانی)ی شاعیردا ده‌ڵێت:
كانی له‌به‌ر ئه‌شعاری سوخه‌ن سه‌نج و ئه‌دیبه
قه‌ولی هه‌موو پڕ له‌زه‌ت و زۆر خۆش و له‌بیبه!!
هه‌ر شیعری ێ كه ده‌یڵێت و ده‌یخوێنێته‌وه بۆ خه‌ڵق
گوێ ده‌گرن و ده‌یلێنه‌وه شیعرێكی عه‌ریبه!
دیسانه‌وه موفتی له‌یادی كۆچی دوایی (كانی)ی شاعیردا ئه‌م هۆنراوه‌یه‌ی خواره‌وه له كۆڕێكی یه‌كێتی نووسه‌رانی كورد – لقی هه‌ولێر خوێنده‌وه، كه بۆ یادی كۆچی دوایی (كانی)ی شاعیر سازیان كردبوو.
بیر له مێژووی كۆچی شاعیر واجبی ئنسانیته
با له بۆ هه‌مووی بنێرین فاتیحه‌ی ڕه‌حما نیه
كۆڕه‌كه‌ی ئیمرۆكه‌مان و بۆ شاعیرێكه زۆر به‌ناو
جه‌بری نه‌فسی شیعره و جه‌ببارو ته‌خه‌لووس (كانی)یه
وه‌ك چیا بوو هیمه‌تی، نه‌فسێكی زۆر به‌رزی هه‌بوو
ڕۆحی نوا له‌و كۆڕه‌یه، جیسمی ئه‌گه‌ر چی فانیحه!
شاعیرێكی كورد بوو، كورد په‌روه‌ر وه‌كو ئه‌م كه‌م هه‌بوو
قسه‌كانی نه‌سته‌قی زار شاهیدی و جیدا نیه!
باوك و باپیر و عه‌شیره‌ت باله‌لایه‌ك ندابێن
گه‌وره‌یی هه‌ركه‌س به‌عیلم و خزمه‌تی مه‌یدانییه
ڕه‌شاد ئه‌فه‌ندی موفتی له‌گه‌ڵ دامه‌زراندنی یه‌كێتی نووسه‌رانی كورد له‌ساڵی “1970″دا بووه ئه‌ندامێكی چالاكی ئه‌م ڕێكخراوه وێژه‌ییه‌ی كورد و له‌ساڵی “1973″شدا كرایه ئه‌ندامی یاریده‌ده‌ری كۆڕی زانیاریی كورد له به‌غدا و دوای خزمه‌تێكی زۆری ئاین و وێژه و زمانی كوردی له ته‌مه‌نی “77″ساڵیدا له ڕۆژی شه‌ممه‌ی ڕێكه‌وتی “12″ی ئه‌یلوولی “1992″دا له شاری هه‌ولێر كۆچی دوایی كرد و به‌ڕێزێكی زۆره‌وه ته‌رمی پیرۆزی له گۆڕستانی بنه‌مه‌ڵه‌كه‌یان له (باداوه)ی هه‌ولێر به‌خاك سپارد.
الأربعاء، 30 مارس 2011
(ابن باز ) و (ابن عثیمین )
پرسیارى ئه‌وه له هه‌ردوو زاناى وهابی 
كرا كه ئایا خودا سیبه‌رى هه‌یه‌ه كه هه‌روه‌ك له فه‌رمووده‌ى (یوم لا ظل الا ظله) دا هاتووه له وه‌لامدا :
یه‌كه‌م ابن باز :
به‌ڵێ ، هه‌روه‌ك چۆن له‌فه‌رمووده‌كه‌دا هاتووه، وه‌له‌هه‌ندێ ریوایه‌تدا (في ظل عرشه ) هاتووه، به‌ڵام له‌هه‌ردوو صحیحه‌كه‌دا (فی ظله ) هاتووه، خودا سێبه‌ری هه‌یه!!!، كه‌شایسته‌ى ئه‌وه ، نازانین چۆنیه‌تیه‌كه‌ى ، هه‌ر وه‌ك هه‌موو سیفه‌ته‌كنى تر .
ئه‌وه‌ش لینكى وه‌لاَمه‌كه‌ى :
دووه‌م : ابن عثیمین : كه له شرحی ریاض الصالحین ئه‌و فه‌رمووده‌یه شرح ده‌كا و ده‌لێ :
مه‌به‌ست له (ظل) لیره‌دا سێبه‌ریكه كه خوداى گه‌وره دروستى ده‌كات و هه‌رچه‌نده له به‌نده‌كانى بیه‌وێ له‌ژێر ئه‌و سێبه‌ره‌دا ده‌نێ وه ماناى (ظل) سێبه‌رى خوداى گه‌وره نى یه ، چونكه خودا رووناكى و نورى ئاسمانه‌كان و زه‌وى یه ، وه ناشكرێ كه خوا سێبه‌رى له رِۆژ هه‌بێت و رۆژ له‌سه‌رى بێت و ئه‌ویش له‌نێوان رۆژ و درووستكراوه‌كانى بیت ، وه ئه‌وى به‌و جۆره تێبگات گێل و نه‌زانه و له كه‌ر (گوىَ درێژ) نه‌زانتره ، چونكه ناكرێ خوداى گه‌وره نزمتر بێت له هیچ كام له درووست كراوه‌كانى ، خودا (العلی الأعلى) یه‌و رووناكى و نورى ئاسمانه‌كان و زه‌ویشه .
ئه‌وه‌ش لینكى شرحةكه :
له‌وه‌وه تێگه‌یشتین له ابن عثیمین كه ابن بازى بێ كه‌ره به‌لكوو نه‌زانتریش له كه‌ر
كرا كه ئایا خودا سیبه‌رى هه‌یه‌ه كه هه‌روه‌ك له فه‌رمووده‌ى (یوم لا ظل الا ظله) دا هاتووه له وه‌لامدا :
یه‌كه‌م ابن باز :
به‌ڵێ ، هه‌روه‌ك چۆن له‌فه‌رمووده‌كه‌دا هاتووه، وه‌له‌هه‌ندێ ریوایه‌تدا (في ظل عرشه ) هاتووه، به‌ڵام له‌هه‌ردوو صحیحه‌كه‌دا (فی ظله ) هاتووه، خودا سێبه‌ری هه‌یه!!!، كه‌شایسته‌ى ئه‌وه ، نازانین چۆنیه‌تیه‌كه‌ى ، هه‌ر وه‌ك هه‌موو سیفه‌ته‌كنى تر .
ئه‌وه‌ش لینكى وه‌لاَمه‌كه‌ى :
دووه‌م : ابن عثیمین : كه له شرحی ریاض الصالحین ئه‌و فه‌رمووده‌یه شرح ده‌كا و ده‌لێ :
مه‌به‌ست له (ظل) لیره‌دا سێبه‌ریكه كه خوداى گه‌وره دروستى ده‌كات و هه‌رچه‌نده له به‌نده‌كانى بیه‌وێ له‌ژێر ئه‌و سێبه‌ره‌دا ده‌نێ وه ماناى (ظل) سێبه‌رى خوداى گه‌وره نى یه ، چونكه خودا رووناكى و نورى ئاسمانه‌كان و زه‌وى یه ، وه ناشكرێ كه خوا سێبه‌رى له رِۆژ هه‌بێت و رۆژ له‌سه‌رى بێت و ئه‌ویش له‌نێوان رۆژ و درووستكراوه‌كانى بیت ، وه ئه‌وى به‌و جۆره تێبگات گێل و نه‌زانه و له كه‌ر (گوىَ درێژ) نه‌زانتره ، چونكه ناكرێ خوداى گه‌وره نزمتر بێت له هیچ كام له درووست كراوه‌كانى ، خودا (العلی الأعلى) یه‌و رووناكى و نورى ئاسمانه‌كان و زه‌ویشه .
ئه‌وه‌ش لینكى شرحةكه :
له‌وه‌وه تێگه‌یشتین له ابن عثیمین كه ابن بازى بێ كه‌ره به‌لكوو نه‌زانتریش له كه‌ر
(إجْماع)ی زانایانی ئیسلام
الشيخ عبدالله الهرتلي
(إجْماع): ڕێككەوتنی گشت زانا (مُجْتَهِد)ەكانی ئیسلامە، لە سەر بڕیارێكی شەریعەتی ئیسلام-كە لە قوڕئان، یان لە حەدیس دەریان هێناوە- دەربارەی ڕوداوێك لە كاتێكدا
لە كاتەكانی دوای وەفاتی پێغەمبەرصلى الله عليه وسلم.
جا ئەگەر هاتو (اِجْماع) لە سەر بڕیارێكی شەریعەتی ئیسلام بەسترا، واجبە گشت موسڵمانێك ڕەفتاری پێ‌بكاو هیچ زانایەكی (مُجْتَهِدِ)ش بۆی دروست نیە دەستكاری (اجماع) بكاو (فتوا) بە پێچەوانەی (اجماع) دەربكا، كەواتە: شوێنكەوتنی ئەم جۆرە زانایە گومڕابوون‌و سەرلێشێوانە، چونكە خوای گەورە هەڕەشە ئەكاو ئەفەرموێ:
[ۆمَنْ یُشاقِقِ الرَّسُوڵ مِنْ بَعْدِ ماتَبَیَّنَ ڵهُ الْهُدَی ۆێتَّبِعْ غَیْرَ سَبیلِ الْمُۆْمِنین نُۆلِّهِ ماتَۆلّی ۆنُصْلِهِ جَهَنَّمَ ۆسائَتْ مَصِیراً] هەر كەسێك دژایەتی ڕێبازی پێغەمبه رصلى الله عليه وسلم بكا پاش ئەوەی ڕێگای ڕاستی بۆ ڕوون بۆوەو جگە لە ڕێگەی ئیمانداران شوێن ڕێگەیەكیتر بكەوێ، ئێمە دەیدەینە دەست ڕێبازەكەی خۆیو دەیبەینە دۆزەخ كە خراپترین شوێنە.
ئیمامی(الشافعی) بەم ئایەتە بەڵگەی هێناوەتەوە لە سەر (اجماع). بڕوانە (تفسیراڵایە (115) سورە النسا‌ء) لە تەفسیری (القرطبی)و (الفخرالرازی)و (اڵالوسی).
جا لە بەر ئەوەی خوایگەورە لەو ئایەتەدا، سزای دژایەتیپێغەمبەرو دژایەتی (اجماع)ی بە یەك جۆر داناوە، پێغەمبەر ئەفەرموێ: [عَڵیْكُمْ بِالْجَماعَەِ ۆإِیّاكُمْ ۆالْفُرْقَەَ فَإِنَّ الشَّيطانَ مَعَ الْواحِدِ ۆهُۆ مِنَ اْلإِپْنَیْنِ أَبْعَدُ، مَنْ أَرادَ بَحْبُوحَەَالْجَنَّەِ فَلْێلْزَمِ الْجَمَاعَەَ]
رواه الترمذی بسند صحیح، واتە: پێویستە ئێوە هەر لەگەڵ كۆمەڵادا بن، ئاگاداری خۆتان بن لە پەرتەوازەو تاكڕەوی، چونكە شەیتان لەگەڵا یەك كەسدایەو لە دووكەسان دوورترە، هەر كەسێك ناوەندی بەهەشتی ئەوێ، پێویستە هەر لەگەڵا كۆمەڵدا بێ.
ئینجا بزانە: (اجماع)ی ئەم چوار مەزهەبەی(أَهْلِ السُّنَّە) بەڵگەیەكی شەریعەتیئیسلامە، كەوابو: دروست نیە لەم چوار مەزهەبە لابدەین، چونكە ئەم چوار مەزهەبە لە سەدەكانی
(السَّلفِ الصّالِح)دا دامەزراون‌و بە (اجماع)ی زانایانی(السَّڵف) متمانەیان پێ‌كراوە، پێغەمبەریش صلى الله عليه واله وسلم شاهیدیی بۆ داون‌و ئەفەرموێ: [خَیْرُ أُمَّتِی قَرْنِی پُمَّ الَّذینَ ێلُونَهُمْ پُمَّ الَّذِینَ ێلُونَهُمْ] رواه البخاری ومسلم، واتە: چاكترینی ئۆممەتم سەدەی خۆمە، ئینجا سەدەی دوای ئەوان، ئینجا سەدەی دوای ئەوان.
ئیمام (ابن الصلاح) دەفەرموێ: (بە (إجماع)ی زانایانیئیسلام دروست نیە مرۆڤ (تَقْلید)ی هیچ كەسێك بكا-جگە لەم چوار ئیمامەی سەر مەزهەب-: نە بۆ دادكردن‌و نە بۆ (فتوا)دان).
هەروەها ئیمامی(السُّبْكی) ئەفەرموێ: (دژایەتی ئەم چوار مەزهەبە وەك دژایەتی (إجماع) وایە). بڕوانە (بغیەالمسترشدین) ل(8)و (تحفەالمحتاج)ب(10) ل(144-14).
[ ئاگاداری ]: ئیمامی (النواوی) دەفەرموێ: (مَتَی خاڵفَ خَبَرُاْڵاحادِ نَصَّ الْقُرْأنِ أَوْ إِجْماعاً ۆجَبَ تَرْكُ ظاهِڕه) هەركاتێك حەدیسی(ێ‌حاد) دژایەتی لەگەڵا دەققی قوڕئان، یان لەگەڵا (إجماع) هەبو، واجبە واز لە واتەی ئاشكرای حەدیسەكە بهێندرێ. (واتە: واجبە: واتەی حەدیسی(صحیح) لەگەڵا (قرێ‌ن)و (اجماع)دا بگونجێندرێ). بڕوانە:
(المجموع شرح المذهب)ب(4) ل(342
(إجْماع): ڕێككەوتنی گشت زانا (مُجْتَهِد)ەكانی ئیسلامە، لە سەر بڕیارێكی شەریعەتی ئیسلام-كە لە قوڕئان، یان لە حەدیس دەریان هێناوە- دەربارەی ڕوداوێك لە كاتێكدا
لە كاتەكانی دوای وەفاتی پێغەمبەرصلى الله عليه وسلم.
جا ئەگەر هاتو (اِجْماع) لە سەر بڕیارێكی شەریعەتی ئیسلام بەسترا، واجبە گشت موسڵمانێك ڕەفتاری پێ‌بكاو هیچ زانایەكی (مُجْتَهِدِ)ش بۆی دروست نیە دەستكاری (اجماع) بكاو (فتوا) بە پێچەوانەی (اجماع) دەربكا، كەواتە: شوێنكەوتنی ئەم جۆرە زانایە گومڕابوون‌و سەرلێشێوانە، چونكە خوای گەورە هەڕەشە ئەكاو ئەفەرموێ:
[ۆمَنْ یُشاقِقِ الرَّسُوڵ مِنْ بَعْدِ ماتَبَیَّنَ ڵهُ الْهُدَی ۆێتَّبِعْ غَیْرَ سَبیلِ الْمُۆْمِنین نُۆلِّهِ ماتَۆلّی ۆنُصْلِهِ جَهَنَّمَ ۆسائَتْ مَصِیراً] هەر كەسێك دژایەتی ڕێبازی پێغەمبه رصلى الله عليه وسلم بكا پاش ئەوەی ڕێگای ڕاستی بۆ ڕوون بۆوەو جگە لە ڕێگەی ئیمانداران شوێن ڕێگەیەكیتر بكەوێ، ئێمە دەیدەینە دەست ڕێبازەكەی خۆیو دەیبەینە دۆزەخ كە خراپترین شوێنە.
ئیمامی(الشافعی) بەم ئایەتە بەڵگەی هێناوەتەوە لە سەر (اجماع). بڕوانە (تفسیراڵایە (115) سورە النسا‌ء) لە تەفسیری (القرطبی)و (الفخرالرازی)و (اڵالوسی).
جا لە بەر ئەوەی خوایگەورە لەو ئایەتەدا، سزای دژایەتیپێغەمبەرو دژایەتی (اجماع)ی بە یەك جۆر داناوە، پێغەمبەر ئەفەرموێ: [عَڵیْكُمْ بِالْجَماعَەِ ۆإِیّاكُمْ ۆالْفُرْقَەَ فَإِنَّ الشَّيطانَ مَعَ الْواحِدِ ۆهُۆ مِنَ اْلإِپْنَیْنِ أَبْعَدُ، مَنْ أَرادَ بَحْبُوحَەَالْجَنَّەِ فَلْێلْزَمِ الْجَمَاعَەَ]
رواه الترمذی بسند صحیح، واتە: پێویستە ئێوە هەر لەگەڵ كۆمەڵادا بن، ئاگاداری خۆتان بن لە پەرتەوازەو تاكڕەوی، چونكە شەیتان لەگەڵا یەك كەسدایەو لە دووكەسان دوورترە، هەر كەسێك ناوەندی بەهەشتی ئەوێ، پێویستە هەر لەگەڵا كۆمەڵدا بێ.
ئینجا بزانە: (اجماع)ی ئەم چوار مەزهەبەی(أَهْلِ السُّنَّە) بەڵگەیەكی شەریعەتیئیسلامە، كەوابو: دروست نیە لەم چوار مەزهەبە لابدەین، چونكە ئەم چوار مەزهەبە لە سەدەكانی
(السَّلفِ الصّالِح)دا دامەزراون‌و بە (اجماع)ی زانایانی(السَّڵف) متمانەیان پێ‌كراوە، پێغەمبەریش صلى الله عليه واله وسلم شاهیدیی بۆ داون‌و ئەفەرموێ: [خَیْرُ أُمَّتِی قَرْنِی پُمَّ الَّذینَ ێلُونَهُمْ پُمَّ الَّذِینَ ێلُونَهُمْ] رواه البخاری ومسلم، واتە: چاكترینی ئۆممەتم سەدەی خۆمە، ئینجا سەدەی دوای ئەوان، ئینجا سەدەی دوای ئەوان.
ئیمام (ابن الصلاح) دەفەرموێ: (بە (إجماع)ی زانایانیئیسلام دروست نیە مرۆڤ (تَقْلید)ی هیچ كەسێك بكا-جگە لەم چوار ئیمامەی سەر مەزهەب-: نە بۆ دادكردن‌و نە بۆ (فتوا)دان).
هەروەها ئیمامی(السُّبْكی) ئەفەرموێ: (دژایەتی ئەم چوار مەزهەبە وەك دژایەتی (إجماع) وایە). بڕوانە (بغیەالمسترشدین) ل(8)و (تحفەالمحتاج)ب(10) ل(144-14).
[ ئاگاداری ]: ئیمامی (النواوی) دەفەرموێ: (مَتَی خاڵفَ خَبَرُاْڵاحادِ نَصَّ الْقُرْأنِ أَوْ إِجْماعاً ۆجَبَ تَرْكُ ظاهِڕه) هەركاتێك حەدیسی(ێ‌حاد) دژایەتی لەگەڵا دەققی قوڕئان، یان لەگەڵا (إجماع) هەبو، واجبە واز لە واتەی ئاشكرای حەدیسەكە بهێندرێ. (واتە: واجبە: واتەی حەدیسی(صحیح) لەگەڵا (قرێ‌ن)و (اجماع)دا بگونجێندرێ). بڕوانە:
(المجموع شرح المذهب)ب(4) ل(342
ئیمامی (الشَّافِعِی)
كتبه/الشيخ العلامة عبدالله الهرتلي (حفظه الله)
ئیمامی(الشَّافِعِی) ناوی (محمد) كوڕی (إدریس) كوڕی (العباس) كوڕی (عثمان) كوڕی (شافع) كوڕی (السائب) كوڕی (عبید) كوڕی (عبد یزید) كوڕی (هاشم) كوڕی (المطلب) كوڕی (عبدمناف)ە، كەوابو: ئیمامی (الشافعی) لە هۆزی قوڕەیشییە: كە هۆزە بەڕێزەكەی پێغەمبەرەو لە باپیرەینۆیەمیدا نەژادی ئەگاتەوە پێغەمبەر، چونكە
(عبدمناف) باپیرەیسێ‌یەمی پێغەمبەرە، بەڵام لەو هەموو باپیرانە، ئیمامی (الشافعی) تەنها نیسبەت ئەدرێتە لای (شافع)-كە باپیری سێ‌یەمیەتی- چونكە (شافع) خۆیو (السائب)ی باوكی هەردووكیان سەحابەی پێغەمبەر بون.
جا بە هۆی ئەم نەژادە پیرۆزە، ئیمامی(الشافعی) بووەتە جێگەی متمانەی زانایانی (سَڵف)و (خَڵف)، چونكە ئەو قوڕئانە پیرۆزەی بە زمانی(قوڕەیش) هاتۆتە خوارەوە‌و ئەو حەدیسانەی لە دەمی پیرۆزی پێغەمبەرێكی(قوڕەیشی)یەوە هاتونە دەرەوە، بێگومان زانایەكی (قوڕەیشی)ی وەكو ئیمامی(الشافعی)ش باشتر لێیان تێ‌ئەگاو جوانتر ئەتوانێ بۆ خەڵكی ڕوون بكاتەوە، كەوابو: ئیمامی(الشافعی) بەڵگەو سوارچاكی ڕێزمانی(عربی)یە.
ئیمامی(الشافعی) لە مانگی(رجب) ساڵی(150) سەدوپەنجای كۆچی، لە شاری (غَزَّەَ)ی خاكی (فَڵسْطین) لە دایك بووە، ئینجا لە تەمەنی (2) دوو ساڵیدا بردیانەوە بۆ (مكە)ی پیرۆز، هەر لە (مكە)دا لە تەمەنی (7) حەفت ساڵیدا هەموو قوڕئانی پیرۆزی لە بەر كرد، ئینجا لە تەمەنی (10) دە ساڵیدا (مُۆطأ)ی لە بەر كرد.
جا چونكە ئیمامی(الشافعی) یەتیم‌و هەژار بوو و پارەی نەبو كاغەز بكڕێ، دەرسی خۆی لە ئێسقان ئەنووسیەوە.
ئینجا لە تەمەنی (15) پانزە ساڵیدا (إِجازَە)=بڕوانامەی (فتوا)دانی درایێ لە لای مامۆستایخۆی: (مُفْتِی) شاری(مكە) ئیمام (مُسْلِم بن خالِد الزَّنْجِی) كە دەرسی (فِقْه)ی لە لا خوێندبو، ئینجا لە تەمەنی (15) پانزە ساڵیدا بۆ خوێندن چووە (مَدینە)ی پیرۆز، لەوێش لە لای ئیمام (مالك) خوێندی‌و (إجازە)=بڕوانامەی لەم بەڕێزەش وەرگرت.
ئینجا لە ساڵی(195) سەدو نەوەدو پێنج چووە (بغداد)و زانایانی وەك ئیمام (أحمد)و (أبوثور)و (الزعفرانی)و (الكرابیسی) دەرسیان لە لا خوێندو (الْمَژْهَب الْقَدیِم)=مەزهەبی كۆنی لەوێ داناو كتێبی (الرِّسالە)ی لە (أصُول الفِقْه) دانا، واتە: ئیمامی(الشافعی) یەكەم كەسە: كە گفتوگۆی لە (أصول الفِقْه) كردوە.
ئینجا گەڕاوە بۆ (مكە)ی پیرۆز، ئینجا هاتەوە (بغداد)و لە دوای دوو مانگ چووە (مصر) لەوێش زانایانی وەك ئیمامی(المُزَنِی)و (اَلْبُؤيطیِ)و (الرَّبیع)و (حَرْمَلە)و چەندانیتر لە لایان خوێندو (الْمَژْهَب الْجَدیدِ)=مەزهەبی نوێ‌ی لەوێ داناو ژیانیخۆی لە (مصر)دا
بە خواپەرستی‌و بڵاوكردنەوەی زانست دەبردە سەر، بە جۆرێكی وەها: سێ‌یەكێكی شەوێ هەر شەونوێژی ئەكردو سێ‌یەكێكیتریش بە زانست خەریك بوو و سێ‌یەكێكیش دەنوست، لە شەو و ڕۆژێكدا ختمێكی قوڕئانی ئەكرد، بەڵام لە مانگی ڕەمەزان لە شەو و ڕۆژێكدا
دوو ختمی دەكردن.
ئینجا بزانە: زنجیرەیزانستی ئیمامی(الشافعی) لە ڕێگەی حەزرەتی(عبدالله بن عباس) رَچِێ اللهُ عَنْهُما دەگاتەوە پێغەمبەر، چونكە ئیمامی(الشافعی) لە لای (مسلم بن خالدالزنجی)ی خوێندوە، ئەویش لە لای (عِكْرَمە)و (مُجاهِد)، ئەوانیش لە لای حەزرەتی (ابن عباس) رَچِێ اللهُ عَنْهُما: كە هەم (صحابە)و هەم كوڕە مامی پێغەمبەرە.
ئیمامی (الشافعی) لە تەمەنی (54) پەنجاوچوار ساڵیدا لە شەوی هەینی كۆتایی
مانگی (رجب) ساڵی(204) دووسەدوچواری كۆچی، لە (مصر)دا وەفاتی كرد، هەر لەوێش بە خاك سپێردراوە.
كەوابو: ئیمامی(الشافعی) یەكێكە لە زانا بەرزو بەڕێزەكانی (السلف الصالح)، چونكە
لە سەدەی دووەم‌و سێ‌یەمی كۆچیدا ژیاوەو حەدیسی سێ سەدەیەكە ئەیگرێتەوە، كە پێغەمبەر دەفەرموێ: [خَیْرُ أُمَّتِی قَرْنِی، ثمَّ الذینَ ێلُونَهُمْ، ثمَّ الّذینَ ێلُونَهُمْ] رواه البخاری ومسلم، باشترینی ئۆممەتم ئەم سەدەیەی خۆمە، ئینجا سەدەی دوای ئەوان، ئینجا سەدەی دوای ئەوان.
كەواتە: ووشەی (خَیْرُ أُمَّتِی) بەرزترین شاهیدییە بۆ زانست‌و پیاو چاكیی زانایانی ئەو سێ‌سەد ساڵە، خوای گەورە لە ئیمامی (الشافعی)و سەرجەم زانایانیتری ئایینی ئیسلام‌و لە ئێمەش ڕازی بێ، ئەوان‌و ئێمەش بە بەهەشت شاد بكا، اَمین.
ئیمامی(الشَّافِعِی) ناوی (محمد) كوڕی (إدریس) كوڕی (العباس) كوڕی (عثمان) كوڕی (شافع) كوڕی (السائب) كوڕی (عبید) كوڕی (عبد یزید) كوڕی (هاشم) كوڕی (المطلب) كوڕی (عبدمناف)ە، كەوابو: ئیمامی (الشافعی) لە هۆزی قوڕەیشییە: كە هۆزە بەڕێزەكەی پێغەمبەرەو لە باپیرەینۆیەمیدا نەژادی ئەگاتەوە پێغەمبەر، چونكە
(عبدمناف) باپیرەیسێ‌یەمی پێغەمبەرە، بەڵام لەو هەموو باپیرانە، ئیمامی (الشافعی) تەنها نیسبەت ئەدرێتە لای (شافع)-كە باپیری سێ‌یەمیەتی- چونكە (شافع) خۆیو (السائب)ی باوكی هەردووكیان سەحابەی پێغەمبەر بون.
جا بە هۆی ئەم نەژادە پیرۆزە، ئیمامی(الشافعی) بووەتە جێگەی متمانەی زانایانی (سَڵف)و (خَڵف)، چونكە ئەو قوڕئانە پیرۆزەی بە زمانی(قوڕەیش) هاتۆتە خوارەوە‌و ئەو حەدیسانەی لە دەمی پیرۆزی پێغەمبەرێكی(قوڕەیشی)یەوە هاتونە دەرەوە، بێگومان زانایەكی (قوڕەیشی)ی وەكو ئیمامی(الشافعی)ش باشتر لێیان تێ‌ئەگاو جوانتر ئەتوانێ بۆ خەڵكی ڕوون بكاتەوە، كەوابو: ئیمامی(الشافعی) بەڵگەو سوارچاكی ڕێزمانی(عربی)یە.
ئیمامی(الشافعی) لە مانگی(رجب) ساڵی(150) سەدوپەنجای كۆچی، لە شاری (غَزَّەَ)ی خاكی (فَڵسْطین) لە دایك بووە، ئینجا لە تەمەنی (2) دوو ساڵیدا بردیانەوە بۆ (مكە)ی پیرۆز، هەر لە (مكە)دا لە تەمەنی (7) حەفت ساڵیدا هەموو قوڕئانی پیرۆزی لە بەر كرد، ئینجا لە تەمەنی (10) دە ساڵیدا (مُۆطأ)ی لە بەر كرد.
جا چونكە ئیمامی(الشافعی) یەتیم‌و هەژار بوو و پارەی نەبو كاغەز بكڕێ، دەرسی خۆی لە ئێسقان ئەنووسیەوە.
ئینجا لە تەمەنی (15) پانزە ساڵیدا (إِجازَە)=بڕوانامەی (فتوا)دانی درایێ لە لای مامۆستایخۆی: (مُفْتِی) شاری(مكە) ئیمام (مُسْلِم بن خالِد الزَّنْجِی) كە دەرسی (فِقْه)ی لە لا خوێندبو، ئینجا لە تەمەنی (15) پانزە ساڵیدا بۆ خوێندن چووە (مَدینە)ی پیرۆز، لەوێش لە لای ئیمام (مالك) خوێندی‌و (إجازە)=بڕوانامەی لەم بەڕێزەش وەرگرت.
ئینجا لە ساڵی(195) سەدو نەوەدو پێنج چووە (بغداد)و زانایانی وەك ئیمام (أحمد)و (أبوثور)و (الزعفرانی)و (الكرابیسی) دەرسیان لە لا خوێندو (الْمَژْهَب الْقَدیِم)=مەزهەبی كۆنی لەوێ داناو كتێبی (الرِّسالە)ی لە (أصُول الفِقْه) دانا، واتە: ئیمامی(الشافعی) یەكەم كەسە: كە گفتوگۆی لە (أصول الفِقْه) كردوە.
ئینجا گەڕاوە بۆ (مكە)ی پیرۆز، ئینجا هاتەوە (بغداد)و لە دوای دوو مانگ چووە (مصر) لەوێش زانایانی وەك ئیمامی(المُزَنِی)و (اَلْبُؤيطیِ)و (الرَّبیع)و (حَرْمَلە)و چەندانیتر لە لایان خوێندو (الْمَژْهَب الْجَدیدِ)=مەزهەبی نوێ‌ی لەوێ داناو ژیانیخۆی لە (مصر)دا
بە خواپەرستی‌و بڵاوكردنەوەی زانست دەبردە سەر، بە جۆرێكی وەها: سێ‌یەكێكی شەوێ هەر شەونوێژی ئەكردو سێ‌یەكێكیتریش بە زانست خەریك بوو و سێ‌یەكێكیش دەنوست، لە شەو و ڕۆژێكدا ختمێكی قوڕئانی ئەكرد، بەڵام لە مانگی ڕەمەزان لە شەو و ڕۆژێكدا
دوو ختمی دەكردن.
ئینجا بزانە: زنجیرەیزانستی ئیمامی(الشافعی) لە ڕێگەی حەزرەتی(عبدالله بن عباس) رَچِێ اللهُ عَنْهُما دەگاتەوە پێغەمبەر، چونكە ئیمامی(الشافعی) لە لای (مسلم بن خالدالزنجی)ی خوێندوە، ئەویش لە لای (عِكْرَمە)و (مُجاهِد)، ئەوانیش لە لای حەزرەتی (ابن عباس) رَچِێ اللهُ عَنْهُما: كە هەم (صحابە)و هەم كوڕە مامی پێغەمبەرە.
ئیمامی (الشافعی) لە تەمەنی (54) پەنجاوچوار ساڵیدا لە شەوی هەینی كۆتایی
مانگی (رجب) ساڵی(204) دووسەدوچواری كۆچی، لە (مصر)دا وەفاتی كرد، هەر لەوێش بە خاك سپێردراوە.
كەوابو: ئیمامی(الشافعی) یەكێكە لە زانا بەرزو بەڕێزەكانی (السلف الصالح)، چونكە
لە سەدەی دووەم‌و سێ‌یەمی كۆچیدا ژیاوەو حەدیسی سێ سەدەیەكە ئەیگرێتەوە، كە پێغەمبەر دەفەرموێ: [خَیْرُ أُمَّتِی قَرْنِی، ثمَّ الذینَ ێلُونَهُمْ، ثمَّ الّذینَ ێلُونَهُمْ] رواه البخاری ومسلم، باشترینی ئۆممەتم ئەم سەدەیەی خۆمە، ئینجا سەدەی دوای ئەوان، ئینجا سەدەی دوای ئەوان.
كەواتە: ووشەی (خَیْرُ أُمَّتِی) بەرزترین شاهیدییە بۆ زانست‌و پیاو چاكیی زانایانی ئەو سێ‌سەد ساڵە، خوای گەورە لە ئیمامی (الشافعی)و سەرجەم زانایانیتری ئایینی ئیسلام‌و لە ئێمەش ڕازی بێ، ئەوان‌و ئێمەش بە بەهەشت شاد بكا، اَمین.
ابن باز)ی وهابی (صحابە)ی پێغەمبەر(صلی الله علیه وسلم) بە موشریك دائەنێت
برای موسڵمان بروانە چۆن ئاستی تكفیری وەهابییەكان له تكفیری عامەی موسڵمانان و زانایان بەرزبۆتەوە بۆ تكفیكردنی صحابە بەرز و بەرێزەكانی رسول الله (صلی الله علیه وسلم)
فەرموو بە چاوی خۆت ببنە چۆن ابن باز ی وهابی لە تحقیقی كتابی (فتح الباری) لاپەرە(704) صحابەی بەرێز(بلال بن الحارث المزنی)تكفیر ئه كات.
سەرەتا هەندە بێ ئەدەیە كە بەدەمی نایەت ناوی ئەم صحابە بەرێزە بهێنیت و هەر بە ئەم پیاوە (هذا الرجل) ناوی ئەبا !!!
وە دەڵێ ئەوەی ئەم پیاوە كردویەتی وەسیلەیەكە بۆ شرك ،پاشان ابن باز بەوەندە راناوەستێت و دەڵێ (بەڵكو هەندێك لە ئەهلی علم خودی ئەم كارەیان بە جۆرێكی شرك داناوە )كذبت یا جاهل .
ئەگەر ئەم كارە شیرك بوایە چۆن ئیمامی عمر پێی رازی دەبوو ، بەم قسەیەی تۆ امامی عمر یش مشركە چونكە بە شیرك رازی بوە .
دەبێ بەچ روویەك لە رۆژی دوایی رووبەروی امام عمر و بلال المزنی ببیتەوە؟؟!!
برایان ابن باز رۆیی و لە فیتنەی نەجاتمان بوو ، بەڵام بەداخەوە وا شێونكەوتوانی ئەو(ابن باز)و برادەرەكانی فیتنەیان بەر و بەحری داگرتوە ، رەحمەتی خواتان لێ بێ خەڵكییان لێ ئاگەدار بكه نەوە .
بروانە كتێبی (ئاژاوەی وەهابیەكان)دانراوی:عبدالله فائق عاڵڵایی /لاپەرە(108
فەرموو بە چاوی خۆت ببنە چۆن ابن باز ی وهابی لە تحقیقی كتابی (فتح الباری) لاپەرە(704) صحابەی بەرێز(بلال بن الحارث المزنی)تكفیر ئه كات.
سەرەتا هەندە بێ ئەدەیە كە بەدەمی نایەت ناوی ئەم صحابە بەرێزە بهێنیت و هەر بە ئەم پیاوە (هذا الرجل) ناوی ئەبا !!!
وە دەڵێ ئەوەی ئەم پیاوە كردویەتی وەسیلەیەكە بۆ شرك ،پاشان ابن باز بەوەندە راناوەستێت و دەڵێ (بەڵكو هەندێك لە ئەهلی علم خودی ئەم كارەیان بە جۆرێكی شرك داناوە )كذبت یا جاهل .
ئەگەر ئەم كارە شیرك بوایە چۆن ئیمامی عمر پێی رازی دەبوو ، بەم قسەیەی تۆ امامی عمر یش مشركە چونكە بە شیرك رازی بوە .
دەبێ بەچ روویەك لە رۆژی دوایی رووبەروی امام عمر و بلال المزنی ببیتەوە؟؟!!
برایان ابن باز رۆیی و لە فیتنەی نەجاتمان بوو ، بەڵام بەداخەوە وا شێونكەوتوانی ئەو(ابن باز)و برادەرەكانی فیتنەیان بەر و بەحری داگرتوە ، رەحمەتی خواتان لێ بێ خەڵكییان لێ ئاگەدار بكه نەوە .
بروانە كتێبی (ئاژاوەی وەهابیەكان)دانراوی:عبدالله فائق عاڵڵایی /لاپەرە(108
اَللاّمَذْهَبِيَّة قَنْطَرةُاللاّدِينِيَّة: بێ‌مەزهەبی پردی بێ‌دینییە
سەر دێڕێكی لاپەڕە (129)ی (مقالات الكوپری) بوو، چاك بیری لێبكەوە، چونكە پێغەمبەر ( صلی الله علیه و سلم )دەفەرموێ:
[ يَكوُنُ فِى آخِر الزَّمان دَجَّالُونَ كَذَّابوُنَ يَأْتُونَكُمْ مِنَ الأَحَادِيثِ بِما لَمْ تَسْمَعُوا أَنْتُمْ وَلا آباؤُكُمْ، فإيَّاكُمْ وَإِيَّاهُمْ لا يُضِلُّونَكُمْ ولا يَفْتِنُونَكُمْ ] رواة مسلم فى مقدمة صحيحه،، واتە: لە كۆتایی زەماندا چەند فێڵبازێكی درۆزن پەیدا ئەبن، حەدیسی وەهاتان بۆ دێنن: كە نە ئێوەو نە باوك‌و باپیرانتان نەتانبیستون، ئاگاداری خۆتان بن‌و خۆتان لەوان بپارێزن، نەوەكو گومراتان بكەن‌و لە ئایین لاتان بدەن.
ئەی لاوی موسوڵمان: وا بە چاوی خۆت دەبینی: ئەمڕۆ مەبەستی ڕاستی ئەم فەرمودە شیرنەی پێغەمبەر( صلی الله علیه و سلم) ئاشكرا بووەو (لامذهبی) بێ‌مەزهەبەكان دەڵێن: (زانایانی ڕابردوو ئەم حەدیسانەیان نەدیتون). یان دەڵێن: (زانایانی ڕابردوو نەیانزانیوە ئەم حەدیسە بێ‌هێزە، وا ئێستا زانست بەرەو پێش دەڕواو زانایانی ئێستا شارەزاترن لە ڕابردووەكان). بەم فێڵا‌و درۆیانە گەنجەكان گومڕا دەكەن‌و دەیانكەنە (بێ‌مەزهەب)=(لا مذهبی).
ئەی لاوی موسوڵمان: ئەوە درۆیە باوەڕ مەكە، چونكە زانستی ئایین بەرەو پێش ناڕوا، بەڵكو زانستی ئایین كەم دەبێتەوە، كەمبوونەوەشی یەكێكە لە نیشانەكانی دونیا وێرانبوون، هەروەك پێغەمبەر(صلی الله علیه و سلم ) دەفەرموێ:[ إِنَّ مِنْ أَشْراطِ السَّاعَةِ أَنْ يُرْفَعَ الْعِلْمُ وَيَظْهَرَالْجَهْلُ ]رواه الترمذي بسند صحيح، هەندێك لە نیشانەكانی دونیا وێرانبوون ئەوەیە: زانستی ئایین نەمێنێ‌‌و نەزانی ئاشكرا ببێ.
كەوابوو : پێویستە -بۆ خۆ پاراستن لەو فێڵبازو درۆزانانە-زنجیرەی زانستی ئەو زانایانە بزانین كە ئایینی ئیسلامیان لێ فێر دەبین، چونكە ئیمام (إبن سیرین) دەفەرموێ:
[ إِنَّ هَذا الْعِلْمَ دِينٌ، فَانْظُرُوا عَمَّنْ تَأْخُذُونَ دِينَكُمْ ]رواە مسلم، ئەم زانستە ئایینە، كەوابوو: بروانن ئایینتان لە كێ وەردەگرن.
ئەی لاوی موسوڵمان: بە كاكی (لامذهبی) بێ‌مەزهەب بڵێ: كاكە گیان چۆن ئێمە ئایین
لە ئێوە وەربگرین، خۆ ئێوە زنجیرەی زانستتان بچڕاوە، چونكە لە ڕێگەی زانایانی ڕابردووەوە وەریناگرن، ئەوەشتان پێ باوەڕ ناكەین: ئەگەر بڵێن: ئەم ئایینەمان
لە ئاسمان بۆ هاتۆتە خوارەوە، چونكە ئەمە تایبەت بە پێغەمبەرە ( صلی الله علیه و سلم )، ئینجا پێویستە زانستی ئایین لە پێغەمبەرەوە( صلی الله علیه و سلم ) بە ڕێگەی زانایانی (سلف)دا، ئینجا بە ڕێگە زانایانی (خلف)دا بگاتە ئێمە.
كەوابوو: وەرە–بۆ خاتری خوا- وەرە بیر لەم حەدیسانە بكەوەو بیر جیاوازی (مەزهەب) لە سەردەمی پێغەمبەردا( صلی الله علیه و سلم ) هەبو، لە سەردەمی (السلف الصالح)دا ئەم چوار مەزهەبانە تۆمار كراوان‌و متمانەیان پێ‌كراوە، زنجیرەی زانستی هەر چوار مەزهەبەكان بە سێ، یان بە چوار ئەڵقە دەگاتەوە پێغەمبەر‌و ( صلی الله علیه و سلم )
بە وشەی (خَیْرُ أُمَّتِی) پێغەمبەر ( صلی الله علیه و سلم ) شاهیدی بۆ داون، لە سەدەی سێ‌یەمەوە تا ئێستا چەندەها (ملیۆن) موسوڵمان بەگوێرەی تێگەیشتنی زانایانی ئەم چوار مەزهەبانە ڕەفتاریان بە قوڕئان‌و حەدیس كردوە.
ئینجا تازە بە تازە: كاكی (خوارج)ی بێ‌مەزهەبی دۆلار خۆر، دەیەوێ: ئەم چوار مەزهەبانە لە ناو بباو حەفتاو دوو مەزهەبی پوچەڵیان لە جێ دابنێ، تازە بە تازە كاكەی (بێ مەزهەب) –بۆ خزمەتی(كُفْر)- پێمان دەڵێ: (واز لە (فتح الباری)و (شرح مسلم) بێنن، واز لەم كتێبە پەڕ زەردو تۆزاویانە بێنن، ها ها: ئەم نامیلكە ڕەنگاو ڕەنگ‌و پوختانە بخوێنەوە)!!!!!.
تازە بە تازە: كاكی (خوارج) پێم دەڵێ: (واز لە (مُوطأ)ی ئیمام (مالك)و (مُسْنَد)ی ئیمام (احمد)و (صحیح البخاری)و (مسلم)و (أبی داود)و (الترمذی)و (نسائی)و...هتد بێنە؟ چونكە حەدیسی (ضعیف)ی تێدایە، وەرە شوێن (شیخنا الفاضل العالم الكامل المُحَدّپ المُجَدّد: ناصر اڵالبانی) بكەوە، دینی بە ڕاستی هەر (البانی) ڕوونی كردۆتەوە!!!!!!!.
(مەگەر بێ ئەدبی‌و ڕیز تێكدانی لێ فێر ببین).
كاكی (خوارج) پێم دەڵێ: ئەم چوار مەزهەبانە جولەكە دایانناوە، بەڵام (الدكتور…)و (الدكتور…)و (الدكتور…) شەهادەی دكتۆرایان لە (أمریكا)و (بریطانیا)و (فرنسا) هێناوەتەوە-(شهادە التخصص فی العلوم الإسلامیە)- وەرە وەرە لەم دكتۆرانە فێرە ئیسلام ببە، واز لە (الغزالی)و (فخرالدین الرازی)و (ابن حجر) بێنە؟ چونكە ئەوانە بیرو ڕای جولەكەیان تێكەڵ عەقیدەی ئیسلام‌و شەریعەتی ئیسلام كردوە!!!.
ئەی لاوی موسوڵمان: وەر بۆ خاتری خوا با بە یەكەوە بەم (خوارج)و بێ‌مەزهەبانە بڵێین: (وەرن ئێوەو گشت (أمریكی)و (بریطانی)و (فرنسی) خۆتان كۆ بكەنەوەو كتێبێكمان بۆ دابنێن: وەك (فتح الباری شرح البخاری)، یان (شرح مسلم)، یان (مغنی إبن قدامە)، یان (تحفە)ی (إن حجر الهیتمی) یان…، یان….
ئەی لاوی موسوڵمان: هەرچەند (خوارج)ی ئێستا پێت دەڵێن: واز لەم چوار مەزهەبانە بێنەو شوێن قوڕئان‌و حەدیس بكەوە، بەڵام درۆ دەكەن، چونكە مەبەستیان بە قوڕئان: تێگەیشتنە پوچەڵەكەی خۆیانە لە قوڕئان، كە بە هەواو هەوەستی خۆیان ڕاڤەی قوڕئان دەكەن، هەروەها مەبەستیشیان بە حەدیس ئەو حەدیسانەیە: كە بەگوێرەی بۆچونی خۆیان واتەی دەڵێن‌و لەگەڵ هەواو هەوەسی خۆیان دەیگونجێنن، چونكە ئەگەر حەدیسێك لەگەڵ هەواو هەوەسی ئەوان نەگونجێ –هەرچەند (صحیح)ش بێ- هەر وەریناگرن‌و گۆتەی سەرانی خۆیان لە فەرموودەی گشت ئیمامێك بە ڕاستتر دەزانن، چونكە لەگەڵ هەوەسی ئەوان دەگونجێ.
ئیتر بەسیەتی هەی شەم شەمەكوێرەكانی (خوارج)، هیچیتر بە تاریكی بێ‌مەزهەبی لاوەكانمان گومڕا مەكەن، بەسە: هیچیتر سیاسەتی (فَرِّقْ تَسُدْ): پەرت بكەو زاڵ ببە، بۆ بەرژوەندی كوفر جێ‌بەجێ مەكەن.
جا ئەگەر هەر واز ناهێنن، وەرن یەكەم جار ئەم بێ‌مەزهەبیەی خۆتان بە سەر خۆتاندا بسەپێنن‌و دووبارە دایكتان لە باوكتان مارە بكەنەوە؟ چونكە كاتی خۆی بەگوێرەی یەكێك لەم چوار مەزهەبانە مارە كراوەو، ئێوەش هەر لەم مارەبڕینەدا لە دایك بون!!! دایك‌و باوكی خوا لێخۆشبووتان بە مەزهەبی (شافعی) شوراون‌و كفن كراون‌و نوێژی (جنازە)یان
لە سەر كراوە، دەك هاوار بە ماڵتان شۆفڵیشتان دەست ناكەوێ گۆڕستانەكانی كوردستانی پێ وێران بكەن؟ چونكە گشتی لە سەر مەزهەبی (شافعی) مردون.
ئه‌م بابه‌ته‌م له كتیبه به‌ناوبانگه‌كه‌ی مامۆستای گه‌وره‌مان مامۆستا عبدالله هه‌رته‌لی وه‌رگرتووه كه به‌ناوی ( گولزاری ئیسلام ) ه
[ يَكوُنُ فِى آخِر الزَّمان دَجَّالُونَ كَذَّابوُنَ يَأْتُونَكُمْ مِنَ الأَحَادِيثِ بِما لَمْ تَسْمَعُوا أَنْتُمْ وَلا آباؤُكُمْ، فإيَّاكُمْ وَإِيَّاهُمْ لا يُضِلُّونَكُمْ ولا يَفْتِنُونَكُمْ ] رواة مسلم فى مقدمة صحيحه،، واتە: لە كۆتایی زەماندا چەند فێڵبازێكی درۆزن پەیدا ئەبن، حەدیسی وەهاتان بۆ دێنن: كە نە ئێوەو نە باوك‌و باپیرانتان نەتانبیستون، ئاگاداری خۆتان بن‌و خۆتان لەوان بپارێزن، نەوەكو گومراتان بكەن‌و لە ئایین لاتان بدەن.
ئەی لاوی موسوڵمان: وا بە چاوی خۆت دەبینی: ئەمڕۆ مەبەستی ڕاستی ئەم فەرمودە شیرنەی پێغەمبەر( صلی الله علیه و سلم) ئاشكرا بووەو (لامذهبی) بێ‌مەزهەبەكان دەڵێن: (زانایانی ڕابردوو ئەم حەدیسانەیان نەدیتون). یان دەڵێن: (زانایانی ڕابردوو نەیانزانیوە ئەم حەدیسە بێ‌هێزە، وا ئێستا زانست بەرەو پێش دەڕواو زانایانی ئێستا شارەزاترن لە ڕابردووەكان). بەم فێڵا‌و درۆیانە گەنجەكان گومڕا دەكەن‌و دەیانكەنە (بێ‌مەزهەب)=(لا مذهبی).
ئەی لاوی موسوڵمان: ئەوە درۆیە باوەڕ مەكە، چونكە زانستی ئایین بەرەو پێش ناڕوا، بەڵكو زانستی ئایین كەم دەبێتەوە، كەمبوونەوەشی یەكێكە لە نیشانەكانی دونیا وێرانبوون، هەروەك پێغەمبەر(صلی الله علیه و سلم ) دەفەرموێ:[ إِنَّ مِنْ أَشْراطِ السَّاعَةِ أَنْ يُرْفَعَ الْعِلْمُ وَيَظْهَرَالْجَهْلُ ]رواه الترمذي بسند صحيح، هەندێك لە نیشانەكانی دونیا وێرانبوون ئەوەیە: زانستی ئایین نەمێنێ‌‌و نەزانی ئاشكرا ببێ.
كەوابوو : پێویستە -بۆ خۆ پاراستن لەو فێڵبازو درۆزانانە-زنجیرەی زانستی ئەو زانایانە بزانین كە ئایینی ئیسلامیان لێ فێر دەبین، چونكە ئیمام (إبن سیرین) دەفەرموێ:
[ إِنَّ هَذا الْعِلْمَ دِينٌ، فَانْظُرُوا عَمَّنْ تَأْخُذُونَ دِينَكُمْ ]رواە مسلم، ئەم زانستە ئایینە، كەوابوو: بروانن ئایینتان لە كێ وەردەگرن.
ئەی لاوی موسوڵمان: بە كاكی (لامذهبی) بێ‌مەزهەب بڵێ: كاكە گیان چۆن ئێمە ئایین
لە ئێوە وەربگرین، خۆ ئێوە زنجیرەی زانستتان بچڕاوە، چونكە لە ڕێگەی زانایانی ڕابردووەوە وەریناگرن، ئەوەشتان پێ باوەڕ ناكەین: ئەگەر بڵێن: ئەم ئایینەمان
لە ئاسمان بۆ هاتۆتە خوارەوە، چونكە ئەمە تایبەت بە پێغەمبەرە ( صلی الله علیه و سلم )، ئینجا پێویستە زانستی ئایین لە پێغەمبەرەوە( صلی الله علیه و سلم ) بە ڕێگەی زانایانی (سلف)دا، ئینجا بە ڕێگە زانایانی (خلف)دا بگاتە ئێمە.
كەوابوو: وەرە–بۆ خاتری خوا- وەرە بیر لەم حەدیسانە بكەوەو بیر جیاوازی (مەزهەب) لە سەردەمی پێغەمبەردا( صلی الله علیه و سلم ) هەبو، لە سەردەمی (السلف الصالح)دا ئەم چوار مەزهەبانە تۆمار كراوان‌و متمانەیان پێ‌كراوە، زنجیرەی زانستی هەر چوار مەزهەبەكان بە سێ، یان بە چوار ئەڵقە دەگاتەوە پێغەمبەر‌و ( صلی الله علیه و سلم )
بە وشەی (خَیْرُ أُمَّتِی) پێغەمبەر ( صلی الله علیه و سلم ) شاهیدی بۆ داون، لە سەدەی سێ‌یەمەوە تا ئێستا چەندەها (ملیۆن) موسوڵمان بەگوێرەی تێگەیشتنی زانایانی ئەم چوار مەزهەبانە ڕەفتاریان بە قوڕئان‌و حەدیس كردوە.
ئینجا تازە بە تازە: كاكی (خوارج)ی بێ‌مەزهەبی دۆلار خۆر، دەیەوێ: ئەم چوار مەزهەبانە لە ناو بباو حەفتاو دوو مەزهەبی پوچەڵیان لە جێ دابنێ، تازە بە تازە كاكەی (بێ مەزهەب) –بۆ خزمەتی(كُفْر)- پێمان دەڵێ: (واز لە (فتح الباری)و (شرح مسلم) بێنن، واز لەم كتێبە پەڕ زەردو تۆزاویانە بێنن، ها ها: ئەم نامیلكە ڕەنگاو ڕەنگ‌و پوختانە بخوێنەوە)!!!!!.
تازە بە تازە: كاكی (خوارج) پێم دەڵێ: (واز لە (مُوطأ)ی ئیمام (مالك)و (مُسْنَد)ی ئیمام (احمد)و (صحیح البخاری)و (مسلم)و (أبی داود)و (الترمذی)و (نسائی)و...هتد بێنە؟ چونكە حەدیسی (ضعیف)ی تێدایە، وەرە شوێن (شیخنا الفاضل العالم الكامل المُحَدّپ المُجَدّد: ناصر اڵالبانی) بكەوە، دینی بە ڕاستی هەر (البانی) ڕوونی كردۆتەوە!!!!!!!.
(مەگەر بێ ئەدبی‌و ڕیز تێكدانی لێ فێر ببین).
كاكی (خوارج) پێم دەڵێ: ئەم چوار مەزهەبانە جولەكە دایانناوە، بەڵام (الدكتور…)و (الدكتور…)و (الدكتور…) شەهادەی دكتۆرایان لە (أمریكا)و (بریطانیا)و (فرنسا) هێناوەتەوە-(شهادە التخصص فی العلوم الإسلامیە)- وەرە وەرە لەم دكتۆرانە فێرە ئیسلام ببە، واز لە (الغزالی)و (فخرالدین الرازی)و (ابن حجر) بێنە؟ چونكە ئەوانە بیرو ڕای جولەكەیان تێكەڵ عەقیدەی ئیسلام‌و شەریعەتی ئیسلام كردوە!!!.
ئەی لاوی موسوڵمان: وەر بۆ خاتری خوا با بە یەكەوە بەم (خوارج)و بێ‌مەزهەبانە بڵێین: (وەرن ئێوەو گشت (أمریكی)و (بریطانی)و (فرنسی) خۆتان كۆ بكەنەوەو كتێبێكمان بۆ دابنێن: وەك (فتح الباری شرح البخاری)، یان (شرح مسلم)، یان (مغنی إبن قدامە)، یان (تحفە)ی (إن حجر الهیتمی) یان…، یان….
ئەی لاوی موسوڵمان: هەرچەند (خوارج)ی ئێستا پێت دەڵێن: واز لەم چوار مەزهەبانە بێنەو شوێن قوڕئان‌و حەدیس بكەوە، بەڵام درۆ دەكەن، چونكە مەبەستیان بە قوڕئان: تێگەیشتنە پوچەڵەكەی خۆیانە لە قوڕئان، كە بە هەواو هەوەستی خۆیان ڕاڤەی قوڕئان دەكەن، هەروەها مەبەستیشیان بە حەدیس ئەو حەدیسانەیە: كە بەگوێرەی بۆچونی خۆیان واتەی دەڵێن‌و لەگەڵ هەواو هەوەسی خۆیان دەیگونجێنن، چونكە ئەگەر حەدیسێك لەگەڵ هەواو هەوەسی ئەوان نەگونجێ –هەرچەند (صحیح)ش بێ- هەر وەریناگرن‌و گۆتەی سەرانی خۆیان لە فەرموودەی گشت ئیمامێك بە ڕاستتر دەزانن، چونكە لەگەڵ هەوەسی ئەوان دەگونجێ.
ئیتر بەسیەتی هەی شەم شەمەكوێرەكانی (خوارج)، هیچیتر بە تاریكی بێ‌مەزهەبی لاوەكانمان گومڕا مەكەن، بەسە: هیچیتر سیاسەتی (فَرِّقْ تَسُدْ): پەرت بكەو زاڵ ببە، بۆ بەرژوەندی كوفر جێ‌بەجێ مەكەن.
جا ئەگەر هەر واز ناهێنن، وەرن یەكەم جار ئەم بێ‌مەزهەبیەی خۆتان بە سەر خۆتاندا بسەپێنن‌و دووبارە دایكتان لە باوكتان مارە بكەنەوە؟ چونكە كاتی خۆی بەگوێرەی یەكێك لەم چوار مەزهەبانە مارە كراوەو، ئێوەش هەر لەم مارەبڕینەدا لە دایك بون!!! دایك‌و باوكی خوا لێخۆشبووتان بە مەزهەبی (شافعی) شوراون‌و كفن كراون‌و نوێژی (جنازە)یان
لە سەر كراوە، دەك هاوار بە ماڵتان شۆفڵیشتان دەست ناكەوێ گۆڕستانەكانی كوردستانی پێ وێران بكەن؟ چونكە گشتی لە سەر مەزهەبی (شافعی) مردون.
ئه‌م بابه‌ته‌م له كتیبه به‌ناوبانگه‌كه‌ی مامۆستای گه‌وره‌مان مامۆستا عبدالله هه‌رته‌لی وه‌رگرتووه كه به‌ناوی ( گولزاری ئیسلام ) ه
پێگە(سایت)ی (مەدینە)
ان شا‌ء الله بەم زوانە 
ئەكەینەوە ،كە تایبەت ئەبێت بە بڵاوكردنەوەی رێباز و بیروباوەری راستەقینەی اهلی سوننە و سلفی صالح ، بەشێكی تایبەتی بۆ (فەتوا و پرسیاری)شرعی بۆ دەكەینەوە و زانا بەرێز و رەسەنەكانی اهلی سوننە لە كوردستان ئەبنە موفتی سایتی(مەدینە)لەسەروی هەمویانە م.عبدالله هەرتەلی .
گرنگیەكی تەواو بە ژیان و بەرهەمی زانایانی سەربەزری كوردستان ئەدەین لە كۆن و ئێستاماندا ،بە بەڵگەی شرعی و زانستیانە گشت ئەم تەم و مژانە دەرەوێنینە كە خراونەتە سەر رێبازی اهلی سوننه و تصوف ،هەوڵ ئەدەین گشت رۆڵەكانی كوردستان بگەرێنەوە سەر ئەو رێبازەی كە بۆ زیاتر لە (1000)ساڵە باب و باپیران لە زانایان و پیاوچاكان و عوام لەسەری بونە ئەویش بریتیە لە (شافعیەت)(اشعرییەت)(صۆفییەت)
داواكارین لە خودای تبارك وتعالی لێمان قبوڵ بكات و تەمومژی گومرایش بەم هۆیەوە لابچێت و یاخود لێی كەم ببیتەوە .
ئەكەینەوە ،كە تایبەت ئەبێت بە بڵاوكردنەوەی رێباز و بیروباوەری راستەقینەی اهلی سوننە و سلفی صالح ، بەشێكی تایبەتی بۆ (فەتوا و پرسیاری)شرعی بۆ دەكەینەوە و زانا بەرێز و رەسەنەكانی اهلی سوننە لە كوردستان ئەبنە موفتی سایتی(مەدینە)لەسەروی هەمویانە م.عبدالله هەرتەلی .
گرنگیەكی تەواو بە ژیان و بەرهەمی زانایانی سەربەزری كوردستان ئەدەین لە كۆن و ئێستاماندا ،بە بەڵگەی شرعی و زانستیانە گشت ئەم تەم و مژانە دەرەوێنینە كە خراونەتە سەر رێبازی اهلی سوننه و تصوف ،هەوڵ ئەدەین گشت رۆڵەكانی كوردستان بگەرێنەوە سەر ئەو رێبازەی كە بۆ زیاتر لە (1000)ساڵە باب و باپیران لە زانایان و پیاوچاكان و عوام لەسەری بونە ئەویش بریتیە لە (شافعیەت)(اشعرییەت)(صۆفییەت)
داواكارین لە خودای تبارك وتعالی لێمان قبوڵ بكات و تەمومژی گومرایش بەم هۆیەوە لابچێت و یاخود لێی كەم ببیتەوە .
درۆی نیسان
نوسينى :عەبدوڵڵا فائق عاڵڵایی
درۆی نیسان یەكێكە لەو ڤایرۆسە كوشندانەی كە لەكۆمەڵگەی خۆرئاواوە گواستراوە بۆكۆمەڵگەی موسلمانان وكوردەواری،خەلكی ئێمە بەوە هەڵخەڵتاون كەوادەزانن درۆی نیسان كە بە(درۆی سپی)ناونراوە جائیزەو حەرام نیە بەڵام شەرع لەچەند شوێن و كاتێ نەبێت كە رێگەی بە درۆكردن داوە(دەتوانی لە پەرتوكە فیقهیەكان سەیری بكەیت)درۆی نیسان چەند جارێ حەرامە چونكە زۆركەس بەم درۆیە توشی پاڵە پەستۆی خوێن ونەخۆشی دڵ وچەندان نەخۆشی ترهاتوون.ئەم درۆیە چۆن سەری هەڵدا: پێش ساڵی 1564م لەسەرانسەری ئەوروپا دا رۆژمێرێك هەبوو كە یەكی نیسانی بەسەری ساڵی مەسیحی دادەنا بۆیە خەڵكی لەم رۆژە جەژنیان دەگێرابەڵام لەساڵی 1564پاشای فەرەنسا(شالزی دەیەم)پادشای فەرەنسا فەرمانیدا كە رۆژی یەكەمی كانونی دووەم(واتە مانگی یەك)بكرێتە سەری ساڵی مەسیحی،جاكەئەم بریارە دەرچوو كەساێك بەرهەڵست بوون و هەر لە یەكی نیسان(واتە مانگی چوار)جەژنی سەری ساڵیان دەگێرا جالەم كاتەدا خەڵكەكەی تربەگاڵتەو درۆ هاورێكانیان بانگێش دەكرد بۆ ئاهەنگ یان نان خواردن كەچی كە دەهاتن هیچ لەئارادانەببوو،جا ئەی موسلمان بۆچی لەداهێنان وزانست لاسایی ئەوروپا ناكەیتەوە كەچی لاسایی درۆكردنی ئەوروپا دەكەیتەوە قال رسول ربكم محمد : إياكم والكذب ؛ فإن الكذب يهدي إلى الفجور ، وإن الفجور يهدي إلى النار ، وإن الرجل ليكذب ويتحرى الكذب حتى يكتب عند الله كذاباً ئه م بابه ته م لە گۆڤاری(چرای رووناكی)ژمارە(8)بلاوكراوه ته وه .
تَبَرُكْ
تَبَرُكْ)واتا : به‌ره‌كه‌ت وه‌رگرتن به ئاسه‌وارى پیغه‌مبه‌ر ( صلی الله علیه و سلم ) (تَبَرُّك) بەشێكە لە (تَوسُّل)، چونكە مەبەست ئەوەیە: خوای گەورە بە بەرەكەتی ئاسەواری پێغەمبەرr، یان پیاوچاك چاكەیەك بدا، یان خراپەیەك لاببا، هیچ جیاوازی كاتی زیندوویی‌و دوای وەفاتكردن نیە، بە بەڵگەی ئەم حەدیسانە: یەكەم: لە كاتی زیندووییدا: [عن عروة بن مسعود فى صُلْح الْحُدَيْبِية: فَوَالله ما تَنَخَّمَ رَسَوُلُ الله ( صلی الله علیه و سلم ) نَخَامةً إلاّوَقَعَتْ فِى كَفِّ رَجُلٍ مِنْهُمْ فَدَلَكَ بِها وَجْهَهُ ] رواه البخاري، واتە: سوێندم بە خوا پێغەمبەرr هەر تفێكی فڕێ بدایە، (صحابە) دەستیان لە بەر دەگرتەوەو ئەكەوتە دەستی یەكێكیان‌و ڕووی خۆی پێ چەور دەكرد. [ عن أنس ( رضی الله عنها ) فى حجة الوداع: أنَّ النَّبِيَّ حَلَقَ رَأْسَهُ فَأَعْطَى شَعَرَهُ لأَبِىطَلْحَةَ فَوَزَّعَهُ: الشَّعرَةَ وَالشَّعْرَتَيْنِ بَيْنَ النَّاسِ ] رواه مسلم، كە غەمبەر ( صلی الله علیه و سلم ) لەحەجی ماڵئاوایی سەری خۆی تاشی، مووەكانی دانە دەست (أبی طلحة) ئەویش دابەشی سەر (صحابە)كانی كرد: یەكێ یەك داوە موو، یان دوو داوە موو. دووەم: لە دوای وەفاتكردنی: عن أسماء( رضىالله عنها ): هذِهِ جُبَّةُ رَسُولِ الله ( صلی الله علیه و سلم )، كانَ يَلْبَسُها فَنَحْنُ نَغْسِلُها لِلْمَرْضى يُسْتَشْفَى بِها ] رواه مسلم (أسماء) فەرمووی: ئەمە (جبە)= كەوایەكەی پێغەمبەرە ( صلی الله علیه و سلم ) ، كاتی خۆی دەیكردەبەر، ئێستاش ئێمە بۆ نەخۆشەكانی دەیشۆرین، تاكو بە ئاوشۆرەكەی شیفایان بۆبێ‌‌و چاك ببنەوە. ئیمامی (النواوی) دەفەرموێ: ئەم حەدیسە بەڵگەیە: كە بەرەكەت وەرگرتن سوننەتە بە ئاسەواری پیاوچاكان‌و جلەكانیان. (شرح مسلم) ل(357) ب(8). و[عن عثمان: أَرْسَلَنِى أَهْلِى إلى أُمِّ سَلَمَةَ زَوْجِ النَّبِيِ ( صلی الله علیه و سلم ) بِقَدَحِ ماءٍ فِيهِ شَعَرٌ مِنْ شَعَرِ النَّبِيِّr وَكانَ إِذا أَصابَ الإِنْسانَ عَيْنٌ أَوْ شَيْءٌ بَعَثَ إلَيْها مِخْضَبَهُ ] رواه البخاري، ، واتە: لە ماڵەوە منیان ناردە خزمەت (أم سلمة)ی خێزانی پێغەمبەر ( صلی الله علیه و سلم ) و پیاڵە ئاوێكم پێ بوو، چەند مووێكی پێغەمبەر ( صلی الله علیه و سلم ) لە ناو پیاڵەكەدا بوو؟ ڕەفتاری خەڵك وابوو: ئەگەر چاوێنی، یان نەخۆشیەكیان تووش بوبایە: قاپێكیان دەناردە لای (أم سلمة)، تاكو مووەكانی پێغەمبەر ( صلی الله علیه و سلم ) بۆیان بخاتە ناو قاپە ئاوەكە بۆ شیفا هاتن. بروانە (ارشاد الساری شرح البخاری) ل(465) ب(8). ئه‌م بابه‌ته‌م له كتبه به‌ناوبانگه‌كه‌ی مامۆستای گه‌وره‌مان مامۆستا عبدالله هه‌رته‌لی وه‌رگرتووه كه ( گولزاری ئیسلام ) ه
الاشتراك في:
الرسائل (Atom)